Tímarit lögfræðinga - 01.01.1953, Side 16

10
Tímarit lögfrœöinga
varð hrd. dr. Þórður Eyjólfsson, sem vildi láta staðfesta
úrskurðinn að niðurstöðu til. 1 forsendum fyrir úrlausn
sinni segir hann, að „samkvæmt reglum íslenzks réttar um
almenn takmörk eignarréttarins, geta eigendur þeirra refa,
sem úr haldi sleppa, ekki haft eignarumráð yfir þeim til
frambúðar, er þeir taka að ganga villtir og skaðlegir eign-
um manna.“
Með orðunum „almenn takmörk eignarréttar" er vænt-
anlega átt við almennar reglur um endalok eignarréttarins,
en ekki við þær takmarkanir, sem fólgnar eru í ýmsum
tálmunum við neyzlu sumra þeirra réttinda, sem í eignar-
réttinum eru almennt talin felast. Stundum eru þessar
tálmanir fólgnar í því, að aðili er blátt áfram sviptur eign
sinni, svo sem eftir eignarnámsreglum og neyðarréttar.
En þá kemur önnur eign í staðinn, endurgjaldið fyrir lög-
numda eign eða eign sem eydd er eða spillt samkvæmt
neyðarréttarreglum. Dráp alirefs, svo sem hér var, má víst
telja neyðarréttarathöfn eða henni skyld, en þar skilur,
að veganda slíks refs ber vafalaust ekki að bæta eiganda,
sem ref hefur misst úr haldi, refsverðið, með því að eigandi
ber sjálfsagt ábyrgð á frelsi refsins. En þar af leiðir ekki,
að eigandi refsins, áður en hann slapp, eigi ekki það verð-
mæti, sem í refnum felst dauðum. Sá, sem leggur mannýgt
naut að velli sér eða öðrum til björgunar, verður ekki
sicaðabótaskyldur fyrir það verk, en eigandinn fær þó
efalaust skrokkinn. Bæði eiganda refs og nauts ber skylda
til þess, að búa svo um, að dýrið vinni ekki tjón. Þeir bera
því sjálfir sök á því tjóni eða hættu, sem stafar af því, að
dýrið er ekki í nægilega öruggri gæzlu eða, ef þeir eða fólk
þeirra gætir þess annars ekki nægilega. Aðrar tálmanir,
sem til takmarka eignarréttar eru taldar, varða víst ekki
endalok eignarréttar, heldur ýmsar annarskonar hömlur
á meðferð eigna, svo sem ýmsar lögmæltar kvaðir eða lög-
mælt 'höft á eignum manna vegna hagsmuna alþjóðar og
stundum einstakra manna jafnframt. Á þessum reglum
mun því naumast verða reist sú niðurstaða, að Björn Páls-