Tímarit lögfræðinga - 01.04.1953, Síða 53

Meöferö einkamdla í liéraöi.
115
andi skal svo þegar eða eftir frestun máls leggja fram
greinargerð sína, þar sem hann tjáir sig um kröfur sækj-
anda og atvikalýsingu og gerir kröfur sínar, 105. og 106.
gr. Til þess er ætlazt, að greinargerðir þessar séu stuttar
og gagnorðar, og að nánari túlkun alls þess, sem aðiljar
telja máli skipta, fari fram í munnlegum eða skriflegum
flutningi málsins eftir að gagnasöfnun er lokið. Greinar-
gerðir eiga aldrei að vera fleiri en ein af hálfu hvors aðilja.
2. Að greinargerðum fram lögðum ber dómara að at-
huga það, hvort nokkrir þeir gallar séu á málatilbúnaði
eða sakarefni sé svo vaxið, að frávísun máls varði, hvort
sem það er samkvæmt kröfu verjanda eða án hennar, og
kveða upp dóm eða úrskurð þar um. Kæra má niðurstöðu
dómara um þessi atriði samkvæmt 198. gr. laganna, og
hvílir þá málið á meðan.
3. Næsta skref dómara er ákvörðun um munnlegan eða
skriflegan málflutning, og er munnlegur málflutningur
aðalreglan samkvæmt 109. gr.
4. Að þessu loknu skal taka ákvörðun um frest til öfl-
unar gagna, svo sem vitnaleiðslna, öflunar skjala, mats-
gerða eða skoðunar, aðiljaskýrslna o. s. frv. Að þeim fresti
loknum eða framhaldsfresti, ef ástæða verður til, hefst mál-
flutningur. Ef hann er skriflegur, má hvor aðilja leggja
fram af sinni hendi tvisvar sókn og vörn og eigi oftar. Ef
málflutningur er munnlegur, má hvor aðilja tala tvisvar —
og eigi oftar.
5. Dómara ber að fylgjast með öllu, sem í máli hefur
fram komið fyrir dómi. Ef málflytjandi er ólöglærður
maður, sem ekki gerir sér málflutning að atvinnu, ber
dómara að leiðbeina honum samkvæmt 114. gr.
Þessi ákvæði, sem nú hafa greind verið, gilda og um
skiptagerðir, fógeta og uppboðsmál, svo sem við verður
komið, 223. gr.
Vera má, að sumum þyki þarfleysa að rekja þessi ákvæði
laga nr. 85/1936 nú, er lög þessi hafa gilt vel hálfan annan
áratug. En samt sýnist ekki vanþörf á því að vekja athygli
á þeim ákvæðum laganna, sem héraðsdómarar virðast helzt