Tímarit lögfræðinga - 01.07.1953, Blaðsíða 34

160
Tímarit lögfrœöinga.
að reglurnar um skilorðsbundna dóma voru leiddar í lög
í hverju landinu af öðru. Fyrst var það gert í fylkinu
Massachusetts í Bandaríkjunum 1878. 1 Englandi voru
þær iögleiddar 1887, Frakklandi 1891, Noregi 1894, Dan-
mörku 1905, Svíþjóð 1906 og Finnlandi 1918 og nú eru
þær í lögum alls hins menntaða heims.
Á Alþingi 1907 kom fram stjórnarfrumvarp um skil-
orðsbundna iiegningardóma og hegningu barna og ung-
linga og voru ákvæðin um fyrrnefnda atriðið sniðin eftir
dönsku lögunum um sama efni, sem þá voru ný af nálinni.
Umræður um frumvarpið urðu mjög litlar, en það, sem
þær náðu, hnigu þær eindregið í þá átt, að nýmæli frum-
varpsins um skilorðsbundna hegningardóma væri til stór-
bóta, og þingnefnd, sem um málið fjallaði, kveðst algjör-
lega fallast á þá mannúðarstefnu, sem liggi frumvarpinu
til grundvallar. Frumvarpið var samþykkt á þessu sama
þingi og hlaut gildi sem lög nr. 39, 16. nóvember 1907.
1 þeim athugasemdum ráðherra eða greinargerð, sem
fylgdi frumvarpinu til þingsins, er rakin í fáum orðum
saga málsins meðal annarra þjóða og sagt, að frumvarpið
sé sniðið eftir dönsku lögunum, en þau aftur eftir norsku
lögunum um sama efni.
1 greinargerð frumvarpsins kemur skýrt fram hvað
fyrir ráðherranum vakti með frumvarpinu, en þar segir
svo, orðrétt: „Aðaltilgangur slíkra dóma er að aftra mönn-
um frá að drýgja eða endurtaka afbrot eða glæpi. Reynslan
hefir sýnt það, að sá, sem einu sinni hefir verið dæmdur
til hegningar og úttekið hana, á mjög bágt með að reisa
sig aftur, mannfélagið hefir að nokkru leyti hrundið hon-
um út úr samfélagi sínu. Hann hefir því minni siðferðilega
festu, ef freistingin vitjar hans á ný, og slíkum manni er
talsvert hættara í því efni en öðrum. Reynslan hefir með
öðrum orðum sýnt það, að dómur og hegning hafa stundum
það í för með sér, að maðurinn lætur sér miður fyrir
brjósti brenna glæpi og óknytti, af því hann skoðar sig
hvort sem er sem brennimerktan mann, sem eigi sér ekki
uppreisnar von. Úr þessu eiga skilorðsbundnir dómar að