Tímarit lögfræðinga - 01.07.1953, Blaðsíða 36

1G2
Tímarit lögfrœöinga.
orðsbinda fésektir fyrir hegningarlagabrot og refsivist
allt að tveggja ára varðhaldi og eins árs fangelsi. Þetta
sýnir, að fyrirkomulag þetta og þróun þess öll er reist á
þeim grundvelli, að refsingu skuli ekki beitt, þegar þess
er ekki nauðsyn, hvorki með tilliti til aimennrar löghlýðni
borgaranna né síðari breytni brotamannsins sjálfs.
Skilorðsbundnir dómar eru einkum með tvennu móti í
hinum ýmsu löndum, og mætti nefna þetta tvennskonar
fyrirkomulag dómsfrestun og refsifrestun. Dómsfrestunin
er einkum í því fólgin, að dómarinn tiltekur enga refsingu
í niðurstöðu sinni, en metur, hvort sökunautur hefur gerzt
brotlegur. Dómarinn setur honum viss skilyrði, og ef þau
verða haldin, verður refsing aldrei ákveðin. Verði skil-
yrðin hinsvegar rofin, verður refsingin ákveðin í dómi.
Þessar reglur gilda einkum í enskumælandi löndum og eru
því oft nefndar ensk-ameríska reglan. Hin reglan, refsi-
frestunin, hefir aftur á móti rutt sér til rúms á megin-
landi Evrópu og er því oft nefnd meginlandsreglan. Það
er hún, sem hefir mótað okicar löggjöf. Samkvæmt henni
er dómur felldur og refsing ákveðin með venjulegum hætti,
en ákveðið að fullnustu refsingarinnar skuli frestað og
hún niður falla að ákveðnum tíma liðnum, ef vissum skil-
yrðum er fullnægt.
Yfirleitt hefir það allsstaðar verið reglan, þar sem skil-
orðsbundnir dómar hafa verið lögleiddir, að láta þá einkum
ná til ungra brotamanna og minni háttar brota, bæði um
eðli brota og þyngd refsinga. Notkun skilorðsbundinna
dóma mun allsstaðar hafa aukizt frá því tekið var að beita
þeim, skilyrðin til beitingar þeirra verið rýmkuð mjög,
bæði varðandi brotamennina sjálfa og mikilvægi brotanna,
eins og áður segir.
Eftir þennan lauslega inngang skulum við nú athuga
íslenzku löggjöfina um skilorðsbundna refsidóma, eins og
hún iiefir verið og er, einkum áðurnefnd lög frá 1907 og
VI. kafla núgildandi hegningarlaga.
Mcginefni laganna frá 1907 um skilorðsbundna hegn-
ingardóma er á þá lund, að sé maður dæmdur samkvæmt