Tímarit lögfræðinga - 01.06.1964, Blaðsíða 8

skattslöggjöf. En yfirleitt er sérstaða þessara eigna-
skerðinga skýr.
Með framangreindum hefðhelguðu skerðingum eru
ekki taldar tæmandi þær eignaskerðingar, sem löggjaf-
anum er lieimilt að framkvæma, án þess að láta bætur
koma fyrir. Aldrei hefur það verið talið orka tvímælis,
að eignarréttindum manna væri auk þess sett viss tak-
mörk og að löggjafanum vieri heimilt að hnika þessum
mörkum til, setja eignarréttindum manna takmarkan-
ir. Meðan þjóðfélagshættir voru fábrotnir, revndist i
framkvæmd ekki miklum vandkvæðum bundið að gera
greinarmun á eignarnámi og slíkum takmörkunum á
eignarréttindum. Framfarir í tækni, aukin afskipti rík-
isvaldsins og forsjá þess á ýmsum sviðum hefur hins
vegar leitt af sér ýmiss konar sérstæðar og yfirgrips-
miklar eignaskerðingar. Hafa af þeim sökum komið
upp flóknar réttarstöður, þar sem erfiðleikum hefur
reynzt bundið að ákvarða þessi mörk.4) Hér á eftir er
ætlunin að gera nokkra frekari grein fyrir þeim vanda,
sem fólginn er i því að draga mörkin milli eignarnáms
og takmarkana á eignarrétti í áðurnefndum skilningi
þessara hugtaka.
II.
Eignaskerðingar þær, sem samkvæmt framansögðu
falla undir hugtakið einarnám, eru i 67. gr. stj.skr. til-
greindar með orðasambandinu „skylda til að láta af
hendi eign sína“. Ef orðasamband þetta væri skýrt
þröngt, gæti það virzt benda í þá átt, að óheimilt væri
með öllu að skylda menn til að láta af hendi eign sína,
nema skilyrðum eignarnáms væri fullnægt. Af þeim
dæmum, sem fyrr var bent á, er augljóst, að slík skýr-
ing eftir orðanna hljóðan kemur ekki til greina, enda
er slikur skýringarháttur ekki tækur einnig af þeirri
ástæðu, að orðasamband þetta hefur hvorki einskorðaða
merkingu i mæltu máli né afmarkaða tæknilega merk-
64
Tímarit lögfræðingu