Tímarit lögfræðinga - 01.06.1965, Síða 7

mat hlýtur að víkja. Það verður þó strax að taka fram,
að liér á Norðurlöndum er engan veginn það djúp stað-
fest milli klassiskrar refsifræði og nútímaafbrotafræði
sem ætla mætti af þessum síðustu athugasemdum min-
um. Nemendur i refsirétti fá meiri og minni og sívax-
andi innsýn i framlag afhrotafræðinnar. Þessu er hins
vegar nokkuð á annan veg farið i engilsaxneskri refsi-
fræði, eins og vikið verður að síðar.
Afbrotafræði er ein grein félagsvísinda. ÖIl eru fræði
þessi ný af nálinni og lítt mótuð enn, eins og ljóslega
kom fram hér á dögunum í fvrirlestri próf. Chester frá
Manchester. Svo er einnig um afhrotafræði. Er hún bó
einna elzt þeirra, sleit harnsskónum þegar á siðari hluta
19. aldar. Að vísu hafa ýmis þau vandamál, sem af-
brotafræði og önnur félagsvísindi nú fást við, orðið
heimspekingum fyrri alda íhugunarcfni, þótt skort haí'i
vísindalegar rannsóknir. Segja má, að fyrsta vísinn að
raunhæfum afbrotarannsóknum sé að finna í Frakk-
landi á sama hátt og þangað má rekja rætur hinnar al-
mennu félagsfræði. í upphafi 19. aldar var farið að
gera ýtarlegar afhrotaskýrslur þar í landi, en þær urðu
grundvöllurinn að frekari rannsóknum. Fremstan i
flokki hinna frönsku skýrslugerðarmanna má telja
Adolphe Quetelet. Ritverk hans „Sur l’homme et le
développement de ses facultés ou Essay de physique
sociale“ kom út árið 1835. Er upphaf afbrotafræðinnar
stundum við það ártal miðað.
Merkustu þáttaskilin urðu þó við tilkomu nýrrar
rannsóknarstefnu á Ítalíu á síðari hluta 19. aldar, hins
svokallaða „pósítíva (ítalska) skóla“. Frumkvöðlar
þeirrar stefnu voru lögfræðingarnir Enrico Ferri og
Raffaele Garofalo og síðast, en ekki sízt geðlæknirinn
Cesare Lombroso, sem oft liefur verið nefndur „faðir
afbrotafræðinnar.“ Frægastur hefur Lombroso orðið
fyrir kenningar sínar um liinn fædda afbrotamann.
Kjarninn í þeim er sá, að um 35—40% allra afbrota-
Tímarit lögfræðinga
69