Tímarit lögfræðinga - 01.06.1966, Blaðsíða 35

skila sératkvæðum. Lítil vandkvæði eru á þessu, ef meiri
hluti dómenda ræður máli til lykta með sömu rökum.
Öðru máli gegnir, ef 2 dómarar dæma málið sóknaraðila
i vil án þess að samstaða sé um meginrök, en sá þriðji
dæmir varnaraðila í vil, enda hefur þá engin meginregla
stuðning meiri hluta dómenda og fær dómurinn þvi lítið
fordæmisgildi. Þar sem 5 dómarar sitja í dómi, geta 3
dæmt öðrum aðila i vil samkvæmt þrem mismunandi rök-
um, jafnframt því sem 2 eru sammála um rök til þess
að dænra hinum aðila í vil. Hér hefur aðeins ein megin-
regla stuðning fleiri en eins dómara, sú sem var þeim
aðila í vil, er ekki fékk máli sínu framgengt. Þess ber að
gæta, að þótt Ijóst sé hver „Ratio deciendi“ er, verður að
meta hana í síðari málum, ef til hennar er vitnað, til þess
að finna hvort henni var beitt rýmra eða þrengra en
nauðsyn bar til eða andstætt einhverjum settum lögum
eða einhverri jafnvel eldri bindandi réttarreglu. Hér eru
það huglæg atriði, sem máli skipta og mikið veltur á þvi,
hvaða staðreyndir dómarinn telur eiga að ráða um úrsiit.
Hér má nefna dæmi:
f máli Donoghue gegn 0. Stevenson (1932) A. C. 562
kom áfrýjandi ásamt vini sínum inn i veitingalnis. Vinur
hennar keypti handa henni engiferbjór í ógagnsærri
flösku. Eigandi veitingahússins opnaði flöskuna og hellti
dálitlu úr henni í glas og áfrýjandi drakk það. Vinur henn-
ar hellti nú í glasið því sem eftir var í flöskunni, en í þvi
var rotinn snigill. Afrýjandi varð mjög veik af drykknum.
Hún gat ekki höfðað mál gegn eiganda veitingahússins
fyrir samningsrof, af því að vinur hennar hafði keypt
flöskuna, en hún ekki. Gat hún þá höfðað mál gegn fram-
leiðanda engiferbjórsins -til skaðabóta utan samninga
vegna þess gáleysis, að snigillinn hafði komizt í flöskuna.
Eldri dómar virtust leiða til þess, að þótt samningur A
við B leiddi til tjóns fyrir C, þá gæti C ekki stefnt A til
heimtu skaðabóta utan samninga. Lávarðadeildin taldi
hins vegar með 3 atkvæðum gegn 2, að áfrýjandi ætti
Timarit lögfræðinga
97