Tímarit lögfræðinga - 01.01.1968, Side 12

taka upp samninga við það um nauðsynlegar ráðstafanir
til verndar fiskistofnunum á þessum svæðum.
Strandríkjum heimilaðar einhliða ráðstafanir.
Og enn lengra er gengið til móts við hagsmuni strand-
ríkisins í samningnum en hér hefur verið rakið. Neiti
ríkin, sem fiskveiðar stunda á svæðunum utan land-
helgi strandríkisins að gera samkomulag um verndarráð-
stafanir, er strandríkinu heimilað að gera einhliða ráð-
stafanir þær, sem það telur nauðsynlegar til að vernda
fiskistofnana. Er hér augljóslega um mjög mikilvæga
heimild að ræða fyrir strandrikið, einskonar löggildingu
sjálfsvarnarréttarins í þessum efnum. Dregur það ekki
úr mikilvægi þessa ákvæðis, sem er nýmæli á sviði þjóða-
réttarins, að einhliða ráðstafanir strandríkisins verða að
vera reistar á vísindalegum niðurstöðum, þær séu ekki vil-
hallar gagnvart erlendum fiskimönnum, og þeirra sé brýn
þörf. Taka ráðstafanirnar gildi, þótt öll ríki önnur, sem
fiskveiðar stunda á hlutaðeigandi hafsvæðum, mótmæli
þeim og halda þær gildi sínu, nema fyrrgreind dómnefnd
komist að þeirri niðurstöðu, að þær séu ekki á rökum
reistar.
Ekki þarf mörgum orðum að því að eyða hvert gildi
þetta ákvæði hefur fyrir hagsmuni strandríkisins, fvrir
ríki sem standa í svipuðum sporum og við Islendingar í
dag. í því felst veigamikil takmörkun á reglunni um
óskorað fiskveiðifrelsi utan landhelginnar, enda vöktu til-
lögurnar um þessa nýju réttarstöðu sti-andrikis miklar
deilur á Genfarráðstefnunni. Hér hefur nú, eftir að samn-
ingurinn tók gildi, verið opnuð leið fyrir þjóðir, sem
óþolinmóðar eru orðnar á að bíða eftir alþjóðlegu sam-
þykki um fiskiverndunarráðstafanir, til þess að grípa til
sinna eigin ráða, loka veiðisvæðum, takmarka sóknina
eða tegundir veiðarfæra, svo nokkur dæmi séu nefnd.
Ef við rennur huganum aflur til áranna eftir styrjöld-
ina hefði okkur Islendingum verið kleift á grundvelli
10
Tímarit lögfræðinga