Tímarit lögfræðinga - 01.03.1973, Blaðsíða 16

of hátt framtal tekna? Um þetta segja lögin ekkert, en hins vegar
sýnist ekkert því til fyrirstöðu að láta framteljanda njóta kæruréttar
skv. skattalögum í þessu sambandi, sbr. 40. gr. tskl. Kæran yrði eins
og aðrar kærur að vera studd nægilegum gögnum. Um þetta atriði
fjallar Thöger Nielsen í bók sinni „Indkomstbeskatningen". Hann
kemst þar að þeirri niðurstöðu, að ekki sé rétt að telja skattframtalið
bindandi fyrir skattþegn, þegar það hefur inni að halda rangar upp-
lýsingar, en hins vegar geti framtalið orðið bindandi fyrir framtelj-
andann að því leyti, sem hann hefur heimild til innan vissra marka
að ákveða sjálfur þau atriði, sem fram koma á framtali, t. d. varðandi
fyrningar o. fl.
Þá vil ég að lokum lita til þess, hvernig sé afstaða skattyfirvalda
til framtalsins og að hve miklu leyti skattyfirvöld eru bundin af fram-
talinu. Um þetta atriði eru bein ákvæði í 37. gr. skattalaga, 1. mgr.,
þar sem segir: „Þegar framtalsfrestur er liðinn, skal skattstjóri leggja
tekjuskatt og/eða eignarskatt á gjaldanda skv. framtali hans.“ Skatt-
stjóra er þó skylt í fyrsta lagi, að leiðrétta augljósar reikningsskekkj-
ur, svo og einstaka liði, ef þeir eru í ósamræmi við gildandi lög og
fyrirmæli, og í öðru lagi er skattstjóra heimilt að leiðrétta einstaka
liði, ef telja má, að óyggjandi upplýsingar séu fyrir hendi, en gera
skal skattþegni strax viðvart um slíkar breytingar. Gengið virðist út
frá, að þama sé um að ræða atriði, sem ekki varða viðurlögum, þótt
röng séu. Þannig virðist ljóst, að skattyfirvöld hafa ekki aðeins leyfi
til, heldur ber þeim og skylda til, að taka skattframtal til greina, sé
það formlega rétt. Ef þeir vilja bera brigður á einhver efnisleg atriði
framtals, verður að gera framteljanda aðvart um það og gefa honum
kost á að tjá sig um þau atriði, sbr. þá dóma, sem ég vísaði til áðan.
Þetta kemur að sjálfsögðu ekki í veg fyrir, að skattyfirvöld geti neytt
heimilda sinna til rannsóknar á framtali og að slík rannsókn geti leitt
til skatthækkana vegna undandráttar, sbr. 36. gr. tekjuskattslaganna.
Niðurlag.
Ég hef í erindi þessu reynt að gera grein fyrir þeim lagareglum,
sem fjalla um framtalið. Mér er ljóst, að hér er ekki um fræðilega
framsetningu að ræða. Til þess hefði þurft miklar rannsóknir, ekki
sízt á framkvæmd þessara fyrirmæla af hálfu skattyfirvalda. Um
þessa hluti hefur ekkert verið ritað á íslandi, svo að mér sé kunnugt,
og er því ekki við margar heimildir að styðjast. Þó vona ég, að þessar
línur megi verða til einhverra nota fyrir þá, sem um þessi mál þurfa
að fjalla.
10