Tímarit lögfræðinga - 01.10.1974, Page 48

Ávíð
o£ dreif
HAFRÉTTARRÁÐSTEFNA SAMEINUÐU ÞJÓÐANNA
Annar þáttur Hafréttarráðstefnu S.Þ. fór fram í Caracas, Venezuela, dag-
ana 20. júní — 29. ágúst 1974. Ákveðið hafði verið á Allsherjarþingi S.Þ.,
að engin atkvæðagreiðsla skyldi fara fram á ráðstefnunni, fyrr en allar leiðir
til samkomulags hefðu verið þrautreyndar, og voru fundarsköp ráðstefnunnar
miðuð við það. Við það bættist, að 150 ríkjum var boðið að senda fulltrúa á
ráðstefnuna, en aðeins 90 ríki höfðu haft fulltrúa í undirbúningsnefnd hennar.
Af þessu leiddi að störfin urðu seinunnin, þótt stöðug fundahöld stæðu yfir
allan tímann.
Störfin beindust að því að taka til þar sem árangri undirbúningsnefndar-
innar lauk. Fyrir lágu margvíslegar tillögur, og var unnið að samræmingu
þeirra og fækkun til þess að undirbúa málin sem best fyrir atkvæðagreiðsiu,
ef samkomulag næðist ekki, og varð talsvert ágengt í því efni. Er nú svo
komið, að tiltöluiega fáir valkostir liggja fyrir í aðalnefndunum þrem, þ. e.
Fyrstu nefnd, er fjallar um hið alþjóðlega hafsbotnssvæði, Þriðju nefnd, sem
fæst við mál varðandi visindalegar rannsóknir og mengun sjávar og í Annarri
nefnd, sem fjallar um öll önnur mál, þ. á m. víðáttu lögsögu strandríkisins og
verndun fiskistofna á úthafinu.
í ræðu formanns íslensku sendinefndarinnar á allsherjarfundi ráðstefnunn-
ar hinn 8. júlí 1974 var lýst afstöðu hennar til þeirrar heildarlausnar, sem
stefna bæri að. Segir þar meðal annars:
,,Hið eina sem nú kemur að gagni er að reyna að gera sér grein fyrir
eðliiegri heildarlausn í Ijósi staðreynda sem nú verður að horfast í augu
við. Á þeim grundvelli er sendinefnd isiands sannfærð um, að aðalatriði
heildarlausnar hljóti að byggjast á eftirtöldum atriðum, sem vissulega
virðast nú hafa stuðning flestra sendinefnda á þessari ráðstefnu.
1. Hina eiginlegu landhelgi ber að miða við þröng mörk vegna sigl-
ingafrelsis, viðskipta og samgangna á sjó. Líklegt er, að þau mörk verði
miðuð við 12 mílur frá grunnlínum. I því sambandi verður að íryggja
umferð um sund, sem þýðingu hafa fyrir alþjóðlegar siglingar, og finna
verður lausn á vandamálum eyjaklasalanda.
2. Ef hin eiginlega landhelgi er miðuð við 12 mílur, verður efnahags-
leg lögsaga yfir auðlindum landgrunns og sjávarsvæða allt að 200 mílum
frá grunnlínum einnig að vera liður í heildarlausn. Áður fyrr voru þröng
landhelgi eða þröng fiskveiðimörk notuð til að tryggja rétt annarra þjóða
til fiskveiða á úthafinu sem næst ströndum, enda þótt réttur strandríkja til
110