Tímarit lögfræðinga - 01.12.1976, Side 15

Útvarpsstjóri setur nánari reglur um fréttaflutning Ríkisútvarpsins að
fengnu samþykki útvarpsráðs, sbr. 17. gr.
2) Blaðamannafélag íslands setti félögum sínum siðareglur 9. maí
1965, og eru þær m.a. birtar í riti Gunnars Thoroddsens, Fjölmæli, bls.
319—20. Félagar Blaðamannafélagsins, þeirra á meðal fréttamenn út-
varps og sjónvarps, skulu forðast allt, sem valdið getur saklausu fólki
eða mönnum, sem eiga um sárt að binda, sársauka eða vanvirðu, og
sýna svo sem kostur er tillitssemi í upplýsingaöflun sinni, úrvinnslu
og framsetningu. I frásögnum af dóms- og refsimálum skulu blaða-
menn virða þá meginreglu laga, að hver maður er talinn saklaus, þar
til sekt hans hefur verið sönnuð, jafnframt því sem þeir hafi í huga,
hvenær almennt öryggi borgaranna, stórfelldir hagsmunir almennings
eða almannaheill krefst nafnbirtingar, áður en dómur er felldur í máli.
1 þessu efni skal eitt yfir alla ganga.
Siðareglunefnd Blaðamannafélagsins fjallar um kærur út af brot-
um á reglunum og kveður upp rökstuddan úrskurð að lokinni nauð-
synlegri gagnasöfnun og athugun. Aðeins þeir, sem hagsmuna eiga
að gæta, geta borið fram kæru. Úrskurðinn ásamt rökstuðningi skal
birta í félagsbréfi B.I., og verður honum ekki áfrýjað. Að öðru leyti
er óheimilt að skýra frá málum sem þessum opinberlega. Stingur þetta
ákvæði í stúf við t.d. dönsku regluna, sem mælir fyrir um birtingu
í blaði því, sem brotlegt hefur orðið, sbr. 4. gr. reglna um Dansk Presse-
nævn frá 3. marz 1964. Siðareglunefnd B.I. er ekki bær að ákvarða við-
urlög, en stjórn félágsins getur lagt til við félagsfund, að úrskurðað
brot varði brottvísun úr félaginu um sinn eða fyrir fullt og allt, sjá
nánar Jónatan Þórmundsson, Opinbert réttarfar I, bls. 66—68.
VI. Ákærureglur.
Eitt megineinkenni XXV. kafla alm. hgl. er, að í honum gætir mun
meira málshöfðunaraðildar þess, sem misgert er við, en annars tíðk-
ast í lögunum. Sérstakt ákvæði um ákærureglur er í 242. gr. Öll þrjú
afbrigði málshöfðunaraðildar í refsimálum koma þar fyrir. Aðalreglan
þar er sú, að mál geti sá einn höfðað, sem misgert er við, sbr. 3. tl.
ákvæðisins. Þetta eru hin svokölluðu einkarefsimál, sem aðilar stefna
fyrir bæjarþing (aukadómþing). Um þau fer að mestu eftir reglum
um meðferð einkamála. Þessi ákæruregla tekur til nær allra meiðyrða-
mála eftir þessum kafla svo og mála út af brotum gegn 228. og 229. gr.
Annað afbrigði er það, sem á við um brot gegn 230., 231. og 232. gr.
laganna og um tiltekin meiðyrðamál, sbr. b- og c-liði 2. tl. 242. gr. Er
þá höfðað opinbert mál af hálfu ríkissaksóknara, en slík málshöfðun
153