Tímarit lögfræðinga - 01.07.1978, Síða 14

o.fl., var ákvæði í 4. gr. þess efnis, að framkvæmd refsidóma og um-
sjón hegningarhúss heyrði undir sakadómaraembættið í Reykjavík,
sbr. og 3. mgr. 16. gr. i.f. 1. 38/1973. Þetta var hvort tveggja fellt brott
með 1. 109/1976. Með þessari breytingu hvarf jafnframt fullnusta
refsivistardóma úr höndum sýslumanna og bæjarfógeta, sbr. 7. gr. 1.
74/1972. 1 athugasemdum er breytingin talin miða að því að veita
dómsmálaráðherra frjálsari hendur til að skipuleggja stjórn fang-
elsismála og framkvæmd refsidóma.
Með starfsreglum nr. 409/1977, er komu til framkvæmda 1. mars
1978, er kveðið nánar á um meðferð fangelsismála. Sérstök fangelsis-
máladeild fjallar um rekstur fangelsa og Skilorðseftirlits ríkisins, ný-
byggingar og viðhald fangelsa, fjárveitingatillögur, fullnustu refsi-
dóma, veitingu reynslulausnar og afgreiðslu tillagna um náðun og
uppreist æru, sbr. 1. gr. Deildin tekur við öllum refsidómum til fulln-
ustu frá ríkissaksóknara og Hæstarétti. Deildin annast sjálf fullnustu
allra refsivistardóma nema varðhaldsdóma fyrir áfengis- og umferðar-
lagabrot. Þá sendir deildin ásamt sektardómum, sbr. 52. gr. hgl., lög-
reglustjórum til fullnustu. Helsta nýmælið í reglunum er skipun þriggja
manna nefndar (fullnustumatsnefndar), til 2 ára í senn, til þess að
meta umsóknir, er fangelsismáladeild berast um reynslulausn, náðun
og uppreist æru. Fullnustumatsnefnd lætur í té skriflega umsögn um
umsóknir, sbr. 8. gr. Ráðherra er ekki bundinn af niðurstöðum nefnd-
arinnar, en ætla má, að hann fari oftast eftir þeim í reynd. Ætlast
mun til, að nefndin sé óháð ráðuneyti og ráðherra, enda er hún nú
skipuð mönnum utan ráðuneytisins. Engin ákvæði eru þó í réglunum
til þess að tryggja sjálfstæði nefndarinnar að þessu leyti. Starfsmaður
fangelsismáladeildar aflar upplýsinga um umsækjendur og lætur þær
fylgja umsóknum, sem lagðar eru fyrir nefndina. Hann annast undir-
búning funda að öðru leyti, eftir því sem þörf krefur. Skylt er að leggja
allar umsóknir varðandi náðun, reynslulausn og uppreist æru fyrir
nefndina, enda þótt ráðherra sé ekki bundinn af áliti nefndarinnar.
Vakin er athygli á því, að beiðnir um frest eða hlé á fullnustu þarf ekki
að leggja fyrir nefndina.
Skv. 52. gr. hgl. annast lögreglustjórar innheimtu sekta. Ekki verð-
ur í ritgerð þessari fjallað um afplánun sekta með vararefsingu.
III. REFSIVISTARSTOFNANIR.
Af 2. gr. 1. 38/1973 sést, að refsivistarstofnanir eru þrenns konar:
ríkisfangelsi, vinnuhæli og unglingavinnuhæli. Auk þess getur dóms-
8