Tímarit lögfræðinga - 01.11.1986, Blaðsíða 24

Svo sem rakið er í grein Þorgeirs örlygssonar3) felst þýðingarmesta
breyting laga nr. 11/1986 í lögfestingu nýrrar almennrar ógildingar-
reglu í 36. gr. laga nr. 7/1936, sem er víðtækari í þýðingarmiklum atrið-
um en þær reglur, sem áður giltu.
2. GILDISSVIÐ HINNAR NÝJU REGLU 36. GR. LAGA NR. 7/1936.
Þar sem hinni nýju reglu er skipað í lög nr. 7/1936, hefur hún sama
gildissvið og aðrar reglur þeirra laga. Um það segir efnislega í 40. gr.
laganna, að lögin gildi ekki um löggerninga, er lúta að málefnum, sem
reglur persónuréttarins, sifjaréttarins eða erfðaréttarins gilda um.
Hefur því verið lagt til grundvallar sem meginsjónarmið, að 1. nr. 7/
1936 taki eingöngu til löggerninga á sviði fjármunaréttar, enda er það
sums staðar beinlínis tilgreint, t.d. í heiti dönsku og sænsku samninga-
laganna.4) Þessi afmörkun á gildissviði laganna hefur þó litla raun-
hæfa þýðingu,5) og kemur þar margt til.
1 fyrsta lagi er vafi um, hvernig skilgreina eigi orðið fjármunaréttur,
enda eru mörk fjármunaréttar og annarra greina lögfræðinnar, t.d.
þeiri'a sem nefndar eru í 40. gr., ekki skýr.
I öðru lagi er á það bent í athugasemdum við 40. gr. frumvarps þess,
sem síðar varð að lögum nr. 7/1936, að reglur frumvarpsins geti átt
við um löggerninga á sviði opinbers réttar, nema önnur ákvæði eða
venjur leiði til annars.6) Þegar metið er, hvort reglur laga nr. 7/1936
geti átt við um löggerninga á sviði opinbers réttar, verður þó ævin-
lega að líta til þess, að önnur sjónarmið eiga oft við í opinberum rétti
en í einkarétti, og getur það leitt til þess, að ótækt yrði talið að beita
reglum laga nr. 7/1936.7)
I þriðja lagi má benda á, að reglur laga nr. 7/1936 geta í ýmsum til-
vikum átt við á sviði persónuréttar, erfðai'éttar og sifjaréttar. Má t.d.
benda á, að í 54. gr. 1. 60/1972, um stofnun og slit hjúskapar, sem fjall-
ar um ógildingu á samningum um skilnaðarkjör, er beinlínis byggt á því,
að unnt sé að beita „almennum reglum um fjármunaréttarsamninga“
til slíkrar ógildingar. Það hefur sérstaka þýðingu hér að reyna að meta,
hvort beita mégi hinni nýju ógildingarreglu í 36. gr. 1. nr. 7/1936 til
3) Sbr. einkum bls. 85-87.
4) Dönsku lögin nr. 242 frá 8. maí 1917 heita: „Lov om aftaler og andre retshandler pá
formuerettens omráde" og hin sænsku, sem eru nr. 218/1915: „Lag om avtal och andra
rattshandlingar pá förmögenhetsráttens omráde."
5) Sjá Henry Ussing: Aftaler, bls. 5 og 6.
6) Alþingistíðindi A-1935, Ed., þingskjal nr. 428, bls. 803 og 804.
7) Um þetta má vísa til rits Ármanns Snævars: Almenn lögfræði, fyrra bindi, bls. 107-109.