Tímarit lögfræðinga - 01.12.1989, Síða 40

Skattsektir geta á grundvelli lögtaks með stoð í greindum heimildum
notið þess forgangsréttar að vera utan skuldaraðar, sbr. 24. gr. 1. nr.
6/1978. Komi krafa sektarinnheimtuaðila fyrst fram í þrotabú gjald-
þegns, verður lögtak ekki gert skv. 1. mgr. 24. gr. 1. nr. 6/1978,34 og
um lögtak gert á síðustu 6 mánuðum fyrir frestdag, sjá 58. gr. lag-
anna.35
4) Greiðsluábyrgð annarra en sökunauts. Ekki er leyfilegt, án sér-
stakrar lagaheimildar, að krefjast greiðslu sektar úr dánarbúi söku-
nauts, né að innheimta sekt hjá nokkrum öðrum en sökunaut sjálfum,
sbr. 4. mgr. 52. gr. hgl. Af þessari reglu leiðir, að aðrir en sökunautur
geta ekki orðið ábyrgir fyrir greiðslu sektar, sem hann einn hefur
unnið til. Þannig er óheimilt að veita sökunaut greiðslufrest gegn ábyrgð
eða tryggingu frá þriðja manni. Sektargreiðslu má ekki heldur tryggja
með kyrrsetningu, nema svo sé sérstaklega mælt í lögum, sbr. 4. mgr.
6. gr. 1. nr. 18/1949, um kyrrsetningu og lögbann.30 Reglur þessar
um persónubundin viðurlög sökunauts37 markast af því, að sekt nær
ekki tilgangi sínum sem refsing, ef hún bitnar á öðrum en þeim, sem
til hennar hefur unnið.
Ef sökunautur andast, áður en fésekt er greidd, má ekki greiða
sektina úr dánai’búi hans, nema heimild sé til þess í lögum, sbr. 4. mgr.
52. gr. hgl. Til þess liggur sú augljósa ástæða, að sektin mundi lenda
á erfingjum sökunauts. Almenna reglan er sú, að dómi, úrskurði eða
sátt um refsingu og ýmis refsikennd viðurlög verður ekki fullnægt
eftir andlát sakfellds manns, nema lagaheimild sé til annars, sbr. 1.
mgr. 88. gr. b. hgl. Lagaheimildir til frávika er að finna í 2. og 3. mgr.
83. gr. b. (eignarupptaka o.fl.) og í skattalögum, sjá 3. mgr. 107. gr. 1.
nr. 75/1981, 3. mgr. 25. gr. 1. nr. 10/1960, 4. mgr. 30. gr. 1. nr. 45/1987
og 3. mgr. 40. gr. 1. nr. 50/1988.
Fésekt má ekki innheimta hjá öðrum en sökunaut sjálfum, nema
lög standi til annars, sbr. 4. mgr. 52. gr. hgl. Um lögheimiluð frávik
sjá t.d. 17. gr. 1. nr. 57/1956, um prentrétt (fésekt dæmd á hendur
ritstjóra blaðs eða tímarits verður innheimt með fjárnámi hjá út-
gefanda ritsins). f reynd er ekki unnt að koma í veg fyrir, að sak-
lausir menn hlaupi undir bagga með sökunaut, t.d. vinir, vandamenn
34 Jónatan Þónnundsson: Viðurlög við skattlagabrotum og skattlagning eftir á. Tímarit
lögfr. 1973, bls. 34.
35 Stefán Már Stefánsson: íslenskur gjaldþrotaréttur. Rvík 1982, bls. 98—101.
36 Kyrrsetningarheimild 144. gr. 1. nr. 74/1974 tekur ekki til fésekta.
37 Jónatan Þórmundsson: Refsiábyrgð á efnahagsbrotum f atvinnustarfsemi lögaðila. Tíma-
rit lögfr. 1988, bls. 221.
246