Ægir - 01.01.1994, Blaðsíða 9

inni vegna einhverrar skriffinnsku.
Fiskurinn var kominn um borb í skip-
ið og þú getur rétt ímyndað þér and-
litið á okkur þegar öllu var skipað á
land aftur vegna þess að þab vantaði
einhvern stimpil. Á sama tíma lentum
við í því að annaö skip sem búib var
ab lesta fisk frá okkur til Bandaríkj-
anna er kyrrsett af hernum vegna þess
að skipið hafði farið með stefnið inn á
eitthvert bannsvæði. Þetta gerist í
ágúst og þab Iíöa tveir mánuðir þang-
að til skipið fær að fara og fiskurinn
okkar á hafnarbakkanum allan tím-
ann. Þetta voru allt afurðir sem við
vorum búnir að leggja út fyrir. Því er
ekki ofsögum sagt að meðan á þessu
stóð höfum vib ekki legiö á hnjánum
heldur maganum."
Hœttulegur rekstur
„Mabur spurði sjálfan sig oft meban
á þessu stób hvort maður væri virki-
lega á réttri leið. Við vorum búnir að
leggja ísbú algjörlega undir og búnir
að taka út allt handbært fé hér heima.
Þá höfðum við báðir félagarnir verið
þarna úti meira og minna allt árið. Þá
skulduðum við vinnulaun til íslend-
inganna sem vib höfðum fengiö til að
koma út til okkar og eitthvað það
hræðilegasta sem maður getur lent í er
að geta ekki borgað laun. — En svo
leystist þetta. Fiskurinn fór af stað og
við náðum einum fimm til sex hund-
ruð tonnum sem okkar menn gátu
framleitt til vibbótar og því má segja
að þetta hafi bjargast. Við héldum
áfram rekstri og gátum borgað það
sem okkur bar. En þetta kennir manni
og undirstrikar hve þetta er hættuleg-
ur rekstur. Þarna eru hlutir á ferðinni
sem við getum á engan hátt stjórnað
og ráðum ekkert vib."
Reglum breytt í sítellu
„Það getur verið mjög hættulegt að
gera samninga við Rússa. Þeir virða
ekki samninga frekar en pappírinn
sem þeir eru skrifaðir á. Ekki vegna
þess að þeir vilji ekki virða samning-
ana heldur vegna þess að ytri aðstæb-
ur breytast ört og skyndilega vegna
stjórnvaldsaðgerða eða duttlunga
embættismanna. Menn standa uppi
algjörlega varnarlausir gagnvart þessu.
Það er alveg ljóst að á þessu ári mun-
um við verða mun varkárari."
Nauðsynlegt að tara varlega
Ett hvaða möguleika sérðu í þessum
viðskiptum, bceði fyrir ykkur og aðra?
„Ég held að maður muni gæta sín
mun betur á því hve mikið fjármagn
maður bindur þarna þó svo að maöur
geri sér grein fyrir þvi ab eitthvert fjár-
magn verður að vera í spilinu. Ég er
þeirrar skoðunar að Islendingar verði
að fara mjög varlega. Við eigum ýmis-
legt til að bjóða Rússum, en ég held að
á þessu ári og eitthvað fram á næsta ár
muni ríkja upplausn í Rússlandi. Ríkis-
fyrirtækin sem verið er ab einkavæða
eru komin í mjög erfiða stöðu. Þau
hafa fjárfest allt of mikið á síðasta ári
og á árinu þar á undan.
Það sem við ættum að gera er ab
bíta á jaxlinn og halda sjó meðan allt
þetta brambolt gengur yfir. Ef okkur
tekst það og verðum tilbúnir þegar
grasið fer að gróa á ný ætti dæmið að
ganga upp. Við erum þekktir þarna og
fólkið mun virða það við okkur ef við
þraukum og þá held ég ab við munum
blómstra. Ég er sannfærður um að við
munum fá mörg verkefni. Stóm tæki-
færin bíða eftir okkur ef við þrauk-
um."
íslendingar þeir einu
sem hafa þraukað
Em aðrar þjóðir að bjóða það sama
og við?
„Já, en við emm engu að síður eina
þjóðin sem hefur þraukað og er með
starfandi fyrirtæki í héraðinu. Okkar
menn eru alltaf til staðar. Japanir, til
ab mynda, hafa reynt fyrir sér þarna,
en sá er munurinn á þeim og okkur að
þeir koma, skrá sig inn á hótel, koma
til funda en em svo farnir. Bandaríkja-
menn hafa haft sama hátt á og hafa
gefist upp. Við erum eina þjóðin sem
hefur þraukað þarna.
Þetta byggist kannski á því að veðr-
átta á Kamtsjatka er ekki ólík því sem
gerist hér á landi. Veturnir em kaldir,
en hins vegar er staðviðrasamt. Okkur
hefur tekist að samlagast aðstæöum
þarna og starfsmenn okkar sem hafa
farið þangað hafa staöið sig mjög vel
og fallið vel inn í hópinn."
Rússar lœra hratt
Nú benda menn á að Rússar hafi
búið við keisaraveldi og síðan komm-
únisma og að vestrœnt viðskiptahugar-
far sé þeim víðsfjarri. Hvert er álit þitt
á því?
„Ég held að Rússar muni læra ákaf-
lega hratt. Ég er þeirrar skoðunar við
ættum ekki ab vanmeta þá í þessu til-
liti. Munurinn á þeim annars vegar og
þjóðum Rómönsku-Ameríku hins veg-
ar, og þá dæmi ég á gmndvelli tveggja
ára dvalar í Chile, er menntunin.
Rússar eru miklu betur menntaðir og
mabur hefur á tilfinningunni að þeir
hafi beðið iengi eftir því að verða
sleppt lausum. Á sama tíma gætir hjá
þeim sofandaháttar. Ef til vill mætti
segja ab þeir séu að bíba eftir því að
einhver skjóti af byssunni til þess að
þeir geti hlaupib af stað. Þeir eru jú
vanir því að skipunin komi einhvers
staðar frá."
Megum ekki skjóta yfir markiö
„En ef menn halda að þeir geti
snuðab Rússa í viðskiptum eða farið á
bak við þá, þá eru þeir á villigötum.
Þeir eru stöðugt að læra. Ég veit að
nokkur fyrirtæki á meginlandi Evrópu
hafa verið ab selja þeim tæki og tól á
verði sem er út í hött. Þab er hins veg-
ar liðin tíð. Þeir fá tilboð alls staðar frá
og menn hér heima á íslandi verða ab
passa sig á því ab skjóta ekki yfir
markiö. Þá verður þeim einfaldlega ýtt
út af borðinu."
Fiskvinnslan á langt í land
En gceti þessi skriffitmska öll sötnul
orðið þeim fjötur um fót og leitt til þess
að fyrirtœki á Vesturiöndum gefist upp
á viðskiptunum við Rússa?
„Jú, það er alveg klárt mál. Og það
er líka klárt mál að það er langt í það
að þeir fari að umgangast fisk með
virðingu. Við erum búnir að berjast
þarna hjá þeim með menn um borb í
skipunum þeirra í heilt ár en þessi mál
ÆGIR JANÚAR 1994 9