Tímarit lögfræðinga - 01.06.1992, Blaðsíða 8

um um framkvæmd aðfarargerða, nauðungarsölu, opinberra skipta og gjald-
þrotaskipta. Hér skiptir miklu máli að góð samvinna takist og allir leggi sig fram
um að þessi meðferð verði sem greiðust og umfangsminnst. Því er ekki að neita
að nokkuð hefur borið á því að einstaka lögmenn reyni að flækja meðferð mála í
því skyni að tefja hana og virðast telja það skjólstæðingum sínum í hag. Þetta
mistekst æði oft og stundum hrapallega og ekki verður annað séð en að með
þessum hætti stofni lögmenn að óþörfu til aukins kostnaðar sem umbjóðendur
þeirra verða oftast að greiða. Á þessum tímamótum væri þeim lögmönnum, sem
hafa tilhneigingu til að falla í þessa gryfju, hollt að hugsa sitt ráð og huga að
sjálfsgagnrýni.
Annað atriði er sérstök ástæða til að nefna, en það eru hinar nýju aðfarar-
heimildir. Hér er um nýmæli að ræða sem horfir til mikils hagræðis fyrir þá sem
það geta nýtt sér. Þetta nýmæli hefur einnig í för með sér mikinn verksparnað
bæði fyrir lögmenn og dómara. Er því full ástæða til að hvetja lögmenn til þess að
notfæra sér þessar aðfararheimildir þegar frá upphafi. Þessi hvatning á að
nokkru leyti rætur sínar að rekja til þeirrar reynslu sem fékkst þegar lög um
áskorunarmál tóku gildi árið 1968. Margir lögmenn voru nokkuð seinir til að
tileinka sér þá nýjung. Hins vegar hafa mörg undanfarin ár nær öll mál verið
höfðuð í áskorunarformi, þegar lög hafa leyft þá meðferð sakarefnis, sem sýnir
þá kosti sem áskorunarmeðferðin hefur.
Að lokum þykir hér ástæða til að minnast á þau nýmæli í meðferð opinberra
mála, sem færir meðferð þeirra nær meðferð einkamála. Þess er fyrst að geta að
gert er ráð fyrir því að ríkissaksóknari sæki þing í öllum málum sem hann höfðar
eða lætur höfða. Þá er heimilt að dæma í máli sakbornings að ákveðnum
skilyrðum fullnægðum, enda þótt hann hafi ekki komið fyrir dóm, þannig að
útivist sakbornings hindrar ekki að þessum málum sé lokið. Aðalmeðferð
opinberra mála hefur nú verið lögtekin en í raun mun meðferð þeirra í mörgum
tilvikum hafa verið hagað með þeim hætti.
Halda mætti áfram að telja ýmiss nýmæli en það yrði of langt mál. Verður því
hér látið staðar numið en ítrekað það sem fyrr sagði, að á miklu veltur að
framkvæmd réttarfarsnýmælanna takist með þeim hætti sem til er ætlast og um
það verða allir þeir sem hlut eiga að máli að taka höndum saman.
2