Tímarit lögfræðinga - 01.10.2002, Blaðsíða 97

lögfræði.11 Mest voru þó fræðatengslin við hollenska lögvísindamenn fyrstu
árin,12 en til Hollendinga varð vissulega margt sótt í þessum efnum, því að auk
þess sem þeir byggja á gróinni lögbókarhefð settu þeir sér nýja og afar vandaða
einkaréttarlögbók fyrir fáum árum - að margra mati eina hina vönduðustu
lögbók veraldar - og mátti leita þangað ýmissa góðra fyrirmynda. Fóru
sérfræðinganefndir frá Hollandi til Rússlands í ráðgjafarerindum og eins héldu
rússneskir fagmenn til Hollands til funda við þarlenda sérfræðinga í lögum.
Þess voru dæmi, að haldnar væru ráðstefnur utan Rússlands, en með þátttöku
rússneskra lagamanna, um lögbókarstarfið í Rússlandi (og þá eftir atvikum
einnig í öðrum Austur-Evrópuríkjum).
Áður en lengra er haldið skal tekið fram, að Rússar fóru ekki þá leið, sem
ýmis ríki Vestur-Evrópu höfðu farið, að kljúfa einkamálaréttinn upp í tvær
samsíða megingreinar, þ.e. almennan einkamálarétt annars vegar og viðskipta-
rétt (verslunarrétt) hins vegar með sjálfstæðum en náskyldum lögbókum á
báðum sviðum, sbr. t.d. Biirgerliches Gesetzbuch og Handelsgesetzbuch í
Þýskalandi og Code civil og Code de commerce í Frakklandi. Þess í stað var
stefnt að lögtöku einnar lögbókar, sem sameinaði eftir atvikum báða réttar-
þættina. Vitað er, að viðskiptalögbækur ýmissa þjóða voru hafðar til hliðsjónar
við samningu veigamikilla þátta rússnesku lögbókarinnar engu síður en al-
mennar borgaralögbækur þjóðanna. Þá er athyglisvert, að lögbókarsmiðirnir
höfðu talsverðan stuðning af ýmsum efnisatriðum hins mikla bálks á sviði
11 Á vegum rannsóknarstofnunar í samanburðarlögfræði (Institute of Comparative Law) innan
lagadeildar þess háskóla hefur nú um nokkurra ára skeið farið fram náið samstarf við rússnesku
stofnunina um margvísleg fræðileg atriði, sem snerta lögbókarstarfið: „The Russia-McGill Legal
Collaboration Project", eins og það er kallað. Myndarlegur fjárstyrkur hefur fengist til þess frá
stofnun, er nefnist The Canadian Intemational Development Agency, en einnig frá einkaaðilum í
Kanada. Þetta sameiginlega fræðistarf hefur einkum tekið til undirbúningsvinnu við gerð þriðja
meginhluta rússnesku lögbókarinnar.
Sérstök ástæða er til að geta þess, að í lagatímariti McGill-háskólans (McGill Law Joumal)
birtist fyrir fáum árum mjög umfangsmikil umfjöllun um hina nýjustu löggjafarþróun í Rússlandi,
m.a. um borgaralögbókina nýju og einstaka þætti hennar. Var þar um að ræða sérstakt hefti (Special
Issue), sem einvörðungu var helgað þessu efni undir meginfyrirsögninni „Russian Law Reform"
(Vol. 44, No 2/1999). Er efni þessa viðamikla heftis nú reyndar orðið öllum aðgengilegt í rafrænu
formi á Netinu. Þar eru eftirgreindar ritgerðir eftir þessa höfunda (á ensku): Rolf Knieper:
„Stability and Transition in the Civil Code of the Russian Federation“; Peter B. Maggs: „The
Process of Codification in Russia - Lessons Leamed from the Uniform Commercial Code“;
Evgueny A. Sukhanov: „The Right of Ownership in the Contemporary Civil Law of Russia“;
Oksana M. Kozyr: „The Legal Treatment of Immovables Under the Civil Code of the Russian
Pederation“; Alexander S. Komarov: „The Civil Code of the Russian Federation - General
Provisions on Liability for the Violation of Obligations"; Mikhail I. Braginsky: „Regulation of
Entrepreneurship in the Russian Federation"; Vassily V. Vitransky: „Insolvency and Bankruptcy
Law Reform in the Russian Federation"; Kathrvn Hendlev, Peter Murrell og Randi Ryterman:
„A Regional Analysis of Transactional Strategies of Russian Enterprises'1; Mikhail G. Rosenberg:
„The Civil Code of the Russian Federation and Intemational Agreements"; Viktor P. Zvekov:
„The New Civil Code of the Russian Federation and Private Intemational Law“.
12 Sjá m.a. greinina: „The Russian-Dutch Civil Code Project" (án höfundarnafns) í tímaritinu Law
in Transition, haust 1993, á bls. 4, en þar er fjallað um upphaf þessa samstarfs við Hollendinga.
291