Tímarit lögfræðinga - 01.09.2003, Blaðsíða 36

samningurinn var lögfestur á Islandi með lögum nr. 68/1995 um Lúganósamn-
inginn um dómsvald og um fullnustu dóma í einkamálum.12
Undirritun Rómarsamningsins þykir eðlilegt framhald af Brusselsamningn-
um frá 1968, þótt Rómarsamningurinn sé ekki beinlínis byggður á 220. gr. Róm-
arsáttmálans. í inngangi Rómarsamningsins er ekki berum orðum vísað til 220.
gr. Rómarsáttmálans, en litið er á hann sem þátt í viðleitni aðildarríkja EB til að
stuðla að samræmdri réttarframkvæmd á sviðum sem hafa mesta þýðingu fyrir
framkvæmd sameiginlegs innri markaðar. Sameiginlegar lagaskilareglur á sviði
samningaréttar hljóta að teljast mikilvægar í því sambandi.13
3. GILDISSVIÐ
3.1 Samningar sem falla undir lögin
3.1.1 Almennt
Samkvæmt 1. mgr. 1. gr. laga nr. 43/2000 taka lögin til allra einkaréttarlegra
samningsskuldbindinga sem tengjast fleiri en einu landi þegar taka þarf afstöðu
til þess hvers lands lögum skuli beitt. Almenna reglan er því sú að beita skal
lögum nr. 43/2000 um alla samninga þar sem taka verður afstöðu til þess hvers
lands lögum skuli beitt þegar sakarefni tengist erlendum rétti, nema samningur
sé undanþeginn gildissviði laganna, sbr. 2.-4. mgr. 1. gr. Nánar tiltekið þarf
samningur að uppfylla tvö skilyrði til þess að falla undir lögin. Annars vegar
þarf hann að fela í sér samningsskuldbindingu og hins vegar verður að vera álita-
mál hvers lands lögum skuli beita. Skal nú vikið að þessum tveimur skilyrðum.
3.1.2 Hugtakið samningsskuldbinding
Hugtakið „samningsskuldbinding" (contractual obligation) er hvorki skil-
greint í lögum nr. 43/2000 né í greinargerð með frumvarpi tii laganna. Það er þó
engum vafa undirorpið að hugtakið ber að skýra sjálfstæðri skýringu. Þessi
afstaða kemur skýrt fram í greinargerð með frumvarpi til laganna. Þar segir að
sé mið tekið af viðhorfum fræðimanna, sem tjallað hafa um skýringar á Rómar-
samningnum, sé meginviðhorfið það að hugtakið samningsskuldbinding sé evr-
ópuréttarlegs eðlis. Þetta merki að inntak hugtaksins ákvarðist af Evrópuréttin-
um sjálfum en ekki af lögum einstakra aðildarríkja samningsins. Þetta er rökstutt
með því að erfitt sé að öðrum kosti að tryggja einsleita og samræmda skýringu
og framkvæmd samningsins í einstökum aðildarríkjum hans. Þótt Island sé ekki
aðili að Rómarsamningnum leiði þau rök sem búi að baki frumvarpinu til þess
að við þetta verði einnig að miða við framkvæmd og túlkun laganna hér á landi.
12 í aðalatriðum felur Lúganósamningurinn í sér tvennt. í fyrsta lagi samræmingu á alþjóðlegum
varnarþingsreglum aðildarríkjanna og í öðru lagi gagnkvæma viðurkenningu dóma í einkamálum.
Það er tilgangur hans að tryggja greiðan aðgang að dómstólum og fullnustu úrlausna. Sjá nánar
Eyvindur G. Gunnarsson: „Vamarþingsreglur Lúganósamningsins". Tímarit lögfræðinga. 4. hefti
1999, bls. 317.
13 Sjá Alþt. 1999-2000, A-deild, bls. 691.
144