Tímarit lögfræðinga - 01.12.2003, Blaðsíða 5

Það er fróðlegt að líta til þess sem dómsmálaráðherra sagði í ávarpi sínu á
framangreindu málþingi. Hann sat í þeirri nefnd sem undirbjó flutning frum-
varpsins til laga um lögtöku sáttmálans. Ráðherra lýsir því að nefndin hefði
ekki viljað leggja til að sáttmálinn yrði gerður að stjómskipunarlögum en talið
að vel gæti verið að þróun í þá átt væri æskileg. Það hafi hins vegar verið
hugsun nefndarinnar „að mannréttindasáttmálinn hafi þrátt fyrir allt nokkra sér-
stöðu til áhrifa á íslenskan rétt, þótt hann hafi formlega stöðu almennrar lög-
gjafar“. Þetta er örugglega alveg rétt og þá má spyrja hver sú sérstaða sé, hvort
lögin um mannréttindasáttmálinn, og þá sáttmálinn um leið, hafi sérstöðu meðal
íslenskra réttarheimilda. Sá sem þetta ritar kann því miður ekki skýr svör við
þeirri spurningu og er eflaust ekki sá eini. Rökstudd niðurstaða Davíðs Þórs er
sú að mannréttindasáttmálinn hafi „réttarheimildalega sérstöðu“ sem sé í því
fólgin að lögtökulögin og mannréttindasáttmálinn hafi aðra og hærri stöðu en
almenn lög, nái þó ekki jafngildi stjómskipunarlaga en „hafi að geyma réttinda-
ákvæði sem njóta stjórnskipulegrar verndar“. Davíð Þór rökstyður þessa niður-
stöðu sína rækilega. Verður lMega á hana að fallast, a.m.k. jafn lengi og önnur
betri niðurstaða verður ekki fundin. Sé þetta rétt þá hefur orðið til ný réttar-
heimild til viðbótar þeim sem fyrir voru.
339