Ægir - 01.04.1996, Síða 16

menn sjálfir aö gera. Stjórnmálamenn
verða að fara að horfast í augu við raun-
veruleikann og taka á málinu. Það er ekki
mjög flókið."
Bönnum framsal veiðiheimilda
Hver er lausn málsins? Er með einföld-
um hætti hægt að koma í veg fyrir þetta?
„Við getum stöðvað þetta ef sjómenn
láta okkur hafa vopnin meb því ab leggja
fram kærur.
Hitt er svo annað mál að með lögum
sem banna framsal og leigu aflaheimilda
yrbi þetta úr sögunni. Mér finnst að þær
aflaheimildir sem ekki eru veiddar eigi að
ganga aftur til ríkisins sem getur þá út-
deilt þeim aftur á næsta fiskveiðiári. Þetta
myndi þýða friðun á hluta aflans á fyrsta
fiskveiðiárinu en eftir þab kæmist jafn-
vægi á. Ef menn ekki veiöa þær heimildir
sem þeir fá þá þurfa þeir ekki á þeim ab
halda.
Ríkib mætti mín vegna taka nokkrar
krónur fyrir þetta og kalla þab umsýslu-
gjald eða veiðileyfagjald, mér finnst ekki
skipta máli hvað þetta heitir. Það er
skömminni skárra ab ríkið fái nokkrar
krónur en að það brask viðgangist sem
líðst í dag."
Myndi þetta ekki kollvarpa kerfinu?
„Ég get ekki séb þab. Veðsetningar,
veiðileyfi og hlutfall manna í heildarafla
myndi ekki breytast. Það mætti áfram
selja skip meö veiðiheimildum. Hitt er
svo annað mál að það skortir pólitískan
vilja fyrir breytingum af þessu tagi eba þá
ab alþingismenn skilja ekki vandann."
Er þá mikill fjöldi útgerða sem á kvóta
sem þær veiða ekki?
„Það er fjöldi manna sem situr hlæj-
andi á bryggjupollanum meðan sá sem
leigði af þeim kvótann fer af stað í vit-
lausu verði til að berja upp aflann til þess
ab selja hann fyrir jafnmargar krónur og
eigandinn fær í leigu."
Hverjir eru það helst sem leigja frá sér
kvóta?
„Þab eru útgeröarmenn sem senda sín
skip í úthafið, á Flæmska hattinn eöa í
Smuguna. Lobnuflotinn sér fram á heils-
ársverkefni á nótaveiðum og þau skip
eiga sum hver töluverðan þorsk- og
rækjukvóta sem er þá allur í leigu."
Það er aldrei erfitt að fylgja
sannfæringu sinni
Eru þá þínir umbjóbendur, farmenn
og fiskimenn, almennt á móti kvótakerf-
inu?
„Vib höfum alltaf sagt að ef tækist að
sníða þá vankanta af kerfinu sem ég hef
minnst á þá erum vib í sjálfu sér ekki á
móti kerfinu sjálfu. Það er enginn póli-
tískur vilji til þess að gera þetta kerfi
mannlegra og meðan svo er þá hefur FFSÍ
hafnað þessu kerfi."
Þú gagnrýnir stjórnmálamenn fyrir
skort á vilja til lagfæringa en ert þú ekki
einn þessara stjórnmálamanna þar sem
þú ert varaþingmaður Vestfirðinga í libi
ríkisstjórnar?
„Það er rétt en ég hef aldrei hvikað frá
skobun minni á kvótakerfinu og göllum
þess. Ég hef ekkert verib sammála mín-
um flokki í þessu og er ekki enn og hlýt
því að spyrja mig hvort ég eigi eitthvert
erindi í þessum flokki. Framsókn i stjóm-
arsamstarfi við Sjálfstæðisflokk er vond
ríkisstjórn."
Finnst þér ekkert erfib staða að vera
varaþingmaður stjórnar sem þú styður
ekki?
„Þaö er aldrei erfið staða ab fylgja
sannfæringu sinni. Það hef ég gert."
Tökum þessu með fullri varúð
Eitt af því sem mikið hefur verið rætt
er frumvarp félagsmálaráðherra sem boð-
ar breyttar samskiptareglur á vinnumark-
abi við vinnudeilur og verkföll. Sumir
kalla þetta aðför að verkalýðshreyfing-
unni. Ert þú sammála þessu?
„Já, eins og máliö er nú fram sett. Ég
tel hins vegar að menn veröi að skoða
það mjög vandlega hvað þarna er á ferð-
inni og hvort er verið ab taka af mönn-
um einhvern rétt. Ég held að í sumum
tilvikum geti verib varasamt ab krefjast
þess að skilyrði verkfallsbobunar sé ævin-
Iega atkvæðagreiðsla.
Stjórnir og trúnaðarmannaráð sem
hingað til hafa haft þetta vald eru sett
saman af þeim mönnum sem besta yfir-
sýn hafa og eru best meðvitaðir um rétt-
indi og skyldur. Hinn almenni félags-
mabur er kannski óánægður og greiöir
því atkvæði með verkfalli. Þetta gæti Ieitt
til þess að verkföll yrðu boðuð þó stjórn
og trúnaðarmannaráb teldu það óskyn-
samlegt. Þó meirihluti sé óánægður er
ekki víst að menn hafi nauðsynlega yfir-
sýn. Flestir horfa aöeins á sitt starfsum-
hverfi og taka ákvörðun út frá því.
En ég sé í þessu frumvarpi ákvæði um
ákveðið ferli í samningaviðræðum og
vald sáttasemjara til að koma á viðræð-
um áður en til verkfalls kemur og þetta
tel ég til bóta því oft hafa útgerðarmenn
neitaö ab ræða við sjómenn fyrr en i
óefni er komið og það hefur þurft að
draga þá ab samningaborðinu meb verk-
fallsátökum.
Við tökum þessu með fullri varúð og
ég tel vafasamt að hrófla við kerfi sem
byggir á áratuga hefð. Ég hef ekki séb að
menn hafi beitt verkfallsvopninu gáleys-
islega undanfarin ár. Þvert á móti hefur
verið gripib til þess í nauðvörn."
Góður skipstjóri er gulls ígildi
Nú býst ég við að þab sé ímynd flestra
ab skipstjórar séu allvel launaöir. Er þá
nokkur þörf á verkföllum?
„Það er rétt að margir skipstjórar hafa
ágæt laun. Skipstjórar hafa tvöfaldan há-
setahlut en þeir greiba líka hærri skatta
því þegar skattakerfinu var breytt í stað-
greiðslukerfi var sjómannafrádrættinum
breytt í fasta tölu í stað hlutfallstölu áður
og stigum við þar með skref til launajöfn-
unar. Hann er nú tæpar 700 krónur fyrir
hvern skráningardag. Þetta þýbir að skip-
stjórar borga hlutfallslega meira af laun-
um sínum í skatta en undirmenn þeirra."
Nú skilst mér að margir skipstjórar séu
yfirborgabir með því að þeim sé greitt
föst prósenta af aflaverðmæti ofan á tvö-
faldan hlut. Er þetta algengt?
„Góður skipstjóri er gulls ígildi fyrir
útgerðina. Skipstjórar í nágrannalöndun-
um hafa margir meira en tvo hluti, allt
upp í þrjá og hálfan. Ef yfirborganir eru
útbreiddar þá gott og vel en ég hef engin
dæmi um slíkt á mínu boröi."
Betri Stýrimannaskóla
Er eitthvab baráttumál sem skipstjór-
ar vilja sækja sérstaklega?
„Mér finnst orðið brýnt ab hyggja að
endurmenntun skipstjóra og að útgerðin
taki þátt í því. Endurmenntunar er þörf á
tæknisviði og í öryggismálum.
16 ÆGIR