Ægir - 01.04.1996, Page 17

Þegar ég var í Stýrimannaskólanum
var fátt komið af þeim tækjum sem nú
þykja nauðsynleg. A-Ióran var þá það
allra nýjasta. Við lærðum á tækin af sjálf-
um okkur og öðrum. í dag er í raun kraf-
ist fullkominnar tölvukunnáttu af skip-
stjórum auk þess að kunna skil á öllum
tækjum. Ég hygg að margir skipstjórar
nýti sér ekki til fulls þá mögu-
leika sem tækin bjóða upp á."
Guðjón segir að mikið af
þekkingu skipstjórnarmanna
flytjist frá manni til manns og
þannig þurfi stýrimaður að
læra margt af þeim skipstjóra
sem hann er hjá.
En er Stýrimannaskólinn
nógu góður í núverandi
formi?
„Það er hægt að færa hann
mikið til nútímans og þarf að
gera það. Mér finnst margt
þurfa lagfæringar við þar. Það
væri hægt aö auka mjög mikið
verklega kennslu í notkun
veiðarfæra, um fisk og fiski-
göngur og lífríkið kringum
landið. Fiskimenn þurfa að
fylgjast vel meö náttúrunni og kunna að
lesa táknmál hennar. Þessi þekking er til
meðal skipstjórnarmanna og henni þarf
að koma inn í skólann."
Aðsókn að Stýrimannaskólanum er
minni nú en áður og hefur farið minnk-
andi undanfarin ár.
„Þetta er afleiðing af úreldingarstefn-
unni sem hér hefur verið rekin. Skipum
hefur fækkað og þau hafa stækkað. Það er
erfitt að fá pláss."
Fiskifræðingar og sjómenn skilja
ekki hver annan
Á undanförnum árum hafa sjómenn
og fiskifræðingar oft deilt um ástand
fiskistofna. Sjómenn segja að fiskifræð-
ingar viti ekki neitt en fiskifræðingar
segja að sjómenn skorti yfirsýn. Er það
vandamál að fiskifræðingar taki lítið
mark á þekkingu sjómanna.
„Skipstjórnarmenn vita gífurlega mik-
ið um hegðun og göngur fisks og finna á
sér hvernig er best að haga veiðunum.
Þessa þekkingu er ekki alltaf auðvelt að
setja fram í formi talnabálkna sem fiski-
fræðingar geta skilið. Þegar samstarf og
viðvera fiskifræðinga um borð í íslensk-
um fiskiskipum minnkaði þá hættu
menn að skilja hver annan nógu vel.
Þekking íslenskra skipstjórnarmanna
er gífurleg yfirgripsmikil og er stöðugt að
verða aðgengilegri með aukinni tölvu-
væðingu."
Þorskurinn er ofverndaður
Um hvað greinir sjómenn helst á við
fiskifræðinga?
„Okkur hefur fundist þorskurinn vera
ofverndaður. Eins og þetta er í dag geng-
ur veiðikerfið mjög illa upp því menn eru
á flótta undan þorskinum alla daga.
Fiskiveiðiárið 1992/93 börðust menn
um á hæl og hnakka en náðu samt ekki
leyfðum þorskkvóta. Þá var engan þorsk
að finna.
Ég tel að fiskifræðingar hafi vanmetið
það hve þorskurinn er fljótur aö rétta við.
Þetta er ein fjölhæfasta lífveran í hafinu
sem étur allt sem að kjafti kemur frá
fjöruborði niður á fimm til sexhundruð
fabma og stækkar gífurlega hratt þegar
hann kemst í æti.
Víðtækar lokanir á veiðislóð fyrir
Norður- og Norðausturlandi 1992-1993
hafa friðað stór svæði síðustu ár. Þarna
hefur smáfiskurinn fengib að vaxa upp
og samfara þessu hefur veriö góðæri í
sjónum og nóg af loðnu og rækju fyrir
hann að éta. Það verður sprenging í
þorskstofninum sem við erum að sjá
núna og þetta gerist nákvæmlega eins
hér og i Barentshafinu þar sem enginn sá
fyrir þá gífurlega auknu þorskgengd sem
þar varð.
Mér kæmi ekki á óvart þó þorskstofn-
inn við ísland væri tvöfalt stærri en fiski-
fræðingar halda."
Ætti þá að auka þorskveiði þegar í
stað?
„Á því er ekki vafi. Það er ör-
ugglega óhætt að auka veiðina
strax um 50 þúsund tonn á
þessu fiskveiðiári. Með skyndi-
| legri aukningu eftir eitt til tvö
o
z ár spillum við mörkuðum okk-
ar því margar tegundir eru
farnar að keppa við þorskinn.
Þar fyrir utan er stærri þorsk-
stofn keppinautur mannsins
um rækjuna sem er mjög verð-
mæt og því hníga flest rök til
þess að skynsamlegt sé að auka
veiðina þegar í stað.
Meb því að vera meb svona
lítinn þorskkvóta erum við að
sóa gífurlegum verðmætum.
Menn segja að kvótakerfið hafi
stublað að auknum gæðum en
það kemur enginn með skemmdan fisk
eða dauöblóðgaðan ab landi"
Fiski er hent
Hefur kvótakerfið þá leitt til þess að
fiski er hent?
„Á þvi er enginn vafi. Mönnum er
skapab erfitt starfsumhverfi sem neyðir þá
til að gera hluti sem enginn vill taka þátt
í. Það er verið ab leigja kvóta inn á skipin
fyrir 95 krónur á kílóið og til þess ab
standa undir því má enginn fiskur sem
kemur í land vera undir 8 kílóum. Ég fæ
mörg símtöl frá mönnum sem staðfesta
þetta og þetta er ömurlegt ástand.
Fyrir marga er þetta val milli þess ab
fara framhjá kerfinu eða fórna afkomu
fjölskyldunnar og þá velja menn ab
reyna að tryggja afkomu síns fólks."
8000 sjómenn greiða tæpan
fimmtung allra skatta
Jónas Haraldsson lögfræðingur LÍÚ
sagði í fyrra að leggja ætti niður hluta-
skiptakerfi sjómanna. Róbert Guðfinns-
son sem stýrir Þormóði ramma á Siglu-
„Ég hefekkert verið sammála mínum flokki í þessu og hlýt því að
spyrja mig hvort ég eigi eitthvert erindi íþessum flokki. Framsókn
ístjómarsamstarfi við Sjálfstceðisflokk er vond ríkisstjóm."
ÆGIR 17