Ægir - 01.04.1996, Page 44

Bjarni Tryggvason:
Humartroll og
nætur á Hornafirði
„Við reynum að veita eins alhliða þjónustu og hægt er en ætli við
séum ekki einna helst sérfræðingar í humartrollum og nótum,"
sagði Bjarni Tryggvason hjá Veiðarfæragerð Hornafjarðar í sam-
tali við Ægi. Það er faðir Bjarna, Tryggvi Vilmundarson, sem starf-
rækir netaverkstæðið og þar vinna að jafnaði 10 manns.
Vegna sérstööu Hornafjarðar er mest aö gera viö síldarnætur og humartroll
en kolatroll, snurvoðir, fiskitroll og víravinna eru algeng viöfangsefni.
Veiðarfærageröin tekur nema í faginu og þó enginn sé þar í námi núna
sagði Bjarni það vera tímabundið. Starfsmenn á verkstæðinu eru flestir með
margra ára starfsreynslu bæði á sjó og landi.
keppninni, annars væri staðan ekki slík
sem hún er nú."
Er biðröö eftir að komast á náms-
samning í netagerð?
„Það hefur verið það undanfarið. Það
hefur verið mikið að gera í Gloría
flottrollum og við reynum að vera með
nokkra nema á hverjum tíma. Síðustu
ár hefur verið ásókn í það. Þetta hefur
ekki alltaf verið svo en hefur gengið í
bylgjum þann tíma sem ég hef unnið
hérna."
Námið í þróun
„Hins vegar er námið og kennslan
orðin mikið breytt frá því sem áður var.
Áður lærðu nemar allt á verkstæðunum
en sáralítið um netagerð í Iðnskólan-
um. Það varð bylting þegar var farið að
halda námskeið fyrir nema og starfs-
menn í netagerö. Svo varð breyting til
batnaðar fyrir fimm árum þegar faglegri
braut fyrir netargerðarnema var komið
á fót við Fjölbrautaskóla Suðurnesja og
þangað fara allir nemar af landinu og
ljúka þar síðasta áfanga skólanámsins.
Þetta hefur gefiö mjög góða raun og er
eitt það besta sem hefur verið gert fyrir
greinina frá upphafi en þessi mál eru öll
í endurskoöun. Það starfa nefndir sem
eru að endurskoða bæði námsefnið og
námið sjálft."
Netagerðarmenn tilheyra nú Félagi
járniðnaöarmanna en áður var þetta
sjálfstætt félag sem hét Nót, Sveinafélag
netagerðarmanna, og í því voru um 60
félagar. Guðmundur segir menn giska á
að 250-300 manns starfi við netagerð í
landinu. Byrjunarlaun útskrifaðra neta-
gerðarmanna eru á bilinu 60-90 þúsund
á mánuði eftir framboði og eftirspurn.
Netagerð er, að mati Guðmundar, karl-
mannafag að 95%.
Tölvuvæddur trollhermir
í Hampiðjunni sitja lærðir netagerð-
armenn og teikna og hanna troll og
veiöarfæri í tölvu og nota til þess
Autocad teikniforrit. Hefur tölvuvæðing
leitt af sér breytt vinnubrögö í neta-
gerð?
„Þetta er að síast inn. Landssamtök
veiðarfæragerða héldu á dögunum
námskeið í notkun töflureiknis við út-
reikning á veiðarfærum. Þetta fékk góð-
ar undirtektir enda eru þessi öflugu for-
rit frábær hjálpartæki og opna nýjan
heim fyrir þá sem hafa reiknað upp á
gamla móðinn í áratugi.
Ég vil spá því aö nýjar kynslóðir
netagerðarmanna muni nýta sér tölvu-
tæknina miklu meira en við erum að
gera nú. Hampiðjan og Háskólinn hafa
haft samstarf um gerð svokallaðs troll-
hermis sem er tölvuforrit sem reiknar út
ýmsa þætti í sambandi við togkraft, vél-
arstærð, skipsstærð og fleiri þætti. Mín
framtíðarsýn er að slíkur hermir verði
hluti af hjálparbúnaði skipstjórans sem
geti þá látið tölvuna segja sér hvaða
áhrif ýmsar breytingar hafa á veiðarfær-
in, til að hámarka afrakstur veiðanna."
Enginn höfundarréttur
Höfundarréttur í netagerð er lítils
metinn og sá sem þróar þekkt veiðar-
færi og kemur fram með breytta gerð
lendir yfirleitt í því að „þróun" hans er
stæld og tekin upp af öörum án frekari
málalenginga. Er hægt að gera eitthvað
í þessu?
„Það er ekki til neitt sem heitir höf-
undarréttur í netagerð. Þetta er óneitan-
lega galli. Við höfum séð teikningar ætt-
aðar frá okkur hinum megin á hnettin-
um. Þaö er búið að kopíera Gloríutroll
austur í Rússlandi. Ég veit ekki um
neinn sem hefur fengið einkarétt á
neinu veiðarfæri en þó mætti nefna sig-
urnaglann og smáfiskaskiljuna en þetta
eru hvort tveggja hlutir sem eru hluti af
veiðarfærum.
Hampiðjan hefur ekki gert neitt til
að vernda sig gegn slíkum hlutum. Það
eina sem við getum gert er að sannfæra
menn um að við gerum hlutina vel og
sérhæfum okkar þjónustu þannig að
orðstír okkar tryggi það aö menn kaupi
frekar okkar framleiðslu en eftirlíking-
ar."
„Þróunin gengur í þá átt að gera veiðarfærin liprari, sterkari og
fisknari svo skipin geti notað þau við erfiðari aðstæður og sinnt
veiðum með meira krafti."
44 ÆGIR