Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Qupperneq 61
61
liann, o. s. frv. Sumir liafa getið þess til, að Hippolýtus sé
höfundurinn. En hvað sem um það er, þá er það afar merki-
legt, að hafa hér skrá um þau rit, sem viðurkennd voru í
sjálfum söfnuðinum í Róm um eða fj'rir 200.
Upphafið á sjálfri upptalning ritanna er glatað. En í 2. línu
er Lúkasarguðspjall nefnt sem það þriðja í röðinni, og það er
engin ástæða til að efast um, að hin tvö, sem á undan voru
nefnd, hafi verið Matt. og Mark. Síðast er svo farið að tala
um rit, sem efast er um og um rit, sem alveg er liafnað, svo
að sennilegt er, að vér liöfum alla skrána yfir rit Nýja-testa-
mentisins i þessu broti, sem geymst hefir.
Fjæst eru þá nefnd guðspjöllin fjögur og hefst skráin við
niðurlag þess, sem hann hefir sagt um Markús. Segir hann, að
Lúkas hafi verið læknir, en ekki hafi hann séð Jesúm í liold-
inu. Um uppruna Jóliannesarguðspjalls segir hann þá sögu,
að samlærisveinar lians hafi eggjað liann á að skrifa. Hafi
hann þá sagt þeim að þeir skyldi allir fasta í þrjá daga og
segja svo hver öðrum, livað þeim vrði opinberað. Þá sömu
nótt var Andrési postula opinherað, að Jóhannes skyldi rita
allt í eigin nafni en þeir lesa yfir. Hér er um mjög gamla
helgisögn að ræða, er sýnir yfirburða álii Jóhannesarguð-
spjalls. En einkennilegt er það, að Jóhannes er kallaður
„discipulus“, lærisveinn, og talað um samlærisveina lians
(condiscipulis), en Andrés er nefndur einn af postulunum (ex
apostolis) og það i sömu andránni. Þá kemur næst vörn sú,
sem áður hefir verið á minnzt, og á að sýna, að þó að sagt sé
frá sitt með hverjum hætti í guðspjöllunum, þá beri þeim þó
saman í öllu, sem máli skiptir fvrir sáluhjálp mannanna.
Postulasöguna kallar hann „Acta omnium apostolorum“, til
þess að draga það fram, að hér sé einmitt sú bók, er skýri frá
athöfnum allrci postulanna. Segir hann, að Lúkas hafi ekki
viljað segja frá neinu nema því, sem hann hafi sjálfur verið
sjónarvottur að, og þess vegna hafi hann ekki skýrt frá dauða
Péturs né ferð Páls til Spánar.
Um Pálsbréf er allmikið. Telur hann öll 13 bréf Páls og
ræðir um röð þeirra. Mótmælir liann hréfi til Laódíkeu og til
Alexandríu. Þau séu fölsuð í anda Markíons og það megi ekki
blanda saman galli og liunangi með því að taka þau með. Þá
nefnir hann Júdasarbréf og tvö Jóhannesarbréf (liann telur
1- Jóli. með guðspjallinu) og Opinberunarbókina. En liann
sleppir báðum Pétursbréfum, Jak. og Hehreahréfinu. Má það
heita slórfurðulegt, einkum um 1. Pétursbréf, sem annars er