Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Qupperneq 197

197
með sér, að ritaranum eða riturunum hafi verið latína miklu
tamari en gríska. Grísk orð enda t. d. iðulega skakkt, svo
sem yjogíov f. yjooíov, avrov f. avróv o. s. frv., og sýnir það, að
ritarinn liafði hér fvrir sér skammstafanir og kunni ekki að
leysa þær upp, og var ekki svo vel að sér í málinu, að hann
fyndi, hvað rétt var. Sama er að segja um einstaka ritvillur,
j)ar sem ritarinn notar óvart latneskan staf fyrir grískan, t. d.
AUEXTALKEN (L notað í stað A) en þó kemur það líka
fyrir, að hann setur grískan staf fvrir latneskan t. d. MAGIKA
f. MAGICA. Yfirleitt virðast líkur henda á einhvern stað,
þar sem latína var töluð, en guðsþjónustan fór fram á
grísku, og væri ekkert ólíklegt, að þetta hafi einmitt verið
svo í Suður-Gallíu. Kristnin kom þangað með grískum
ágætismönnum eins og' íreneusi, sem settu mót sitt gersam-
lega á kristnihaldið, svo að sennilegt var, að lengi eimdi eftir
af því, að menn vildi hafa guðsþjónustuna á grísku. En lat-
neska var auðvitað töluð.
Þetta handrit hefir valdið geysilegum vanda sakir þess,
Iive fráhrigðilega leshætti það hefir víða, hætir við, fellir
niður og breytir. Það hefir t. d. i stað Lúk. 6,5 hið fræga
agrafon: „A þeim degi sá hann mann, sem var að vinna á
hvíldardegi og segir við hann: Maður, ef þú veizt (skilur),
livað þú ert að gera, þá ertu blessaður. En ef þú veizt (skil-
ur) það ekki, þá erlu hölvaður og yfirtroðslumaður lögmáls-
ins“. Það hætir miklu inn í Matt. 20,28, (svipaðs efnis og Lúk.
14,8—11). Aftur á móti sleppir það Lúk. 22,20, sem margir
líka telja viðhót eftir 1. Kor. 11,25 og ýmsu fleiru í síðustu
kapítulum Lúkasarguðspjalls. En þessir fráhrigðilegu les-
liættir liafa stuðning yfirleitt i latnesku þýðingunum, (vest-
ræni textinn) og sýrlenzkum þýðingum. Er þetta áreiðanlega
eitthvert mesta vandamál textarannsóknanna. Þó eru frá-
hrigðin mest í Postulasögunni.
Þá hefir sambandið milli textanna valdið vísindamönnum
miklum heilabrotum. Textarnir geta að vísu verið nokkurn-
veginn óháðir upprunalega, og því liaft sjálfstætt gildi. En
eins og þeir eru í D, er enginn vafi á, að áhrif eru milli þeirra.
Hefir menn greint mjög á um, livor textinn það sé, sem hefir
verið lagaður eftir hinum. Mill og Wetstein töldu gríska text-
ann liafa verið lagaðan eftir þeim latneska, svo að ekki væri
neitt að marka leshætti þar út af fvrir sig. Aðrir lögðust á
móti og það varð almenna skoðunin, að það væri latneski
textinn, se.m hefði verið lagaður eftir þeim griska. Westcott