Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Side 258
TILVITNANIR KIRKJUFEÐRA
Tilvitnanirnar.
Þá liefir nú verið lýst þeim tveim megin heimildum, sem
flúið er til um ré'ttan texta Nýja-testamentisins, grísku liand-
ritunum og hinum fornu biblíuþýðingum. Eftir er nú að
minnast þriðja flokksins, sem liér kemur til greina, og það
eru tilvitnanir kirkjufeðranna. Ef lýsa ætti þeim öllum ná-
kvæmlega, myndi það sjálfsagt geta orðið all-langur kafli.
En því fer fjarri að það verði gert hér. Hér verður aðeins
minnst á þetta mál með fáeinum orðum til þess að gefa hug-
mvnd um, livað liér er um að ræða.
I sögu ritsafnsins hefir verið minnst á tilvitnanir feðranna
í rit Nýja-testamentisins. Um tilveru þessara rita eru þessar
tilvitnanir mjög merkilegar, og í því efni geta þær komið að
gagni, þó að þær sé ekki alveg nákvæmar að orðalagi. En
þegar um textann er að ræða, er öðru máli að gegna. í því
efni verða tilvitnanirnar mjög lítils virði, nema þær sé orð-
réttar eða sem næst því. Og það munu þær vfirleitt naumast
hafa verið i uppliafi. Þvi að hæði litu þeir höfundar ekki á
ritin þeim augum, að sjálft orðalagið væri nauðsvnlegt, og
svo verður jafnan að minnast þess, hve mönnum hættir við
að treysta minninu þegar um kunnugt efni er að ræða. Hefir
þelta verið athugað um nútíma höfunda, og liefir útkoman
orðið sú, að ótrúlegt er, hve mikið ber á ónákvæmum til-
vitnunum. Og þó standa nútíma höfundarnir margfalt hetur
að vígi. Þeir hafa liandhægar prentaðar bækur, sem ekki er
svipstund verið að fletta upp. En fornaldar höfundarnir urðu
að nota rollur, sem afar seinlegt var að eiga við, og þegar
þar við hætist að ritað var í samfellu, án orðaskila eða
setninga eða annara skiptinga, þá varð því sem næst ógern-
ingur að fletta upp tilvitnun.
Aftur á móti stendur textasagan hetur að vígi en saga rit-
safnsins að því leyti, að hér þarf ekkert að hirða um skoðanir
liöfundarins. Ef hann keniur með nákvæma og góða tilvitn-