Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Blaðsíða 271
271
þeir prenta liann í smá pörtum og sendu mörgum vísinda-
mönnum til jdirlestrar og athugasemda. Loks kom svo hókin
út 1881, í tveim hindum. í fyrra bindinu er textinn sjálfur,
með fráhrigðilegum iesháttum á blaðröndinni og nokkrum
atliugasemdum um einstaka staði, siðast. I síðara hindinu
er ritgerð, samin af Hort, um meginreglur þeirra fyrir starf-
inu. Er þar sett fram skoðun þeirra á textasögunni, þessi
skoðun, sem um tíma varð svo að segja einvöld. Og enn líta
margir ágætustu vísindamenn svo á, að liún muni standast
eins langt og hún nær, þótt að sjálfsögðu verði hægt að færa
hana betur út í einstökum greinum. Aðrir eru nú aftur á móti
teknir að gagnrýna hana allhvasst.1) En einkennilegt er það,
að flestir þessir gagnrýnendur eru í raun og veru sammála
W. og H. í öllum meginatriðum. Má sjá þetta í næsta kafla
liér á eftir, þar sem lýst verður skoðunum manna á þessu
efni, með því að bera saman skoðun W. og H. og svo á hinn
bóginn þá skoðun, sem helzt getur nú kallazt keppinautur
hennar, sem sé skoðun H. v. Soden. í megindráttunum er
það sama skoðunin.
Afar mikinn stuðning fékk skoðun þeirra Westcotts og
Horts af rannsóknum Bernhards Weiss, liins iiálærða Berlín-
arprófessors. Hann tók sig til og rannsakaði textann með
fráhærri nákvæmni frá alit öðru sjónarmiði. Hann rann-
sakaði liann út frá biblíuskýring og leitaðist við að finna
rétta lesháttinn út frá því, livað væri eðlilegast. Þessar rann-
sóknir voru gersamlega óliáðar öllum öðrum, en þær leiddu
eindregið í sömu átt og rannsóknir W. og H., að B. væri bezti
textinn.
Caspar Bené Gregorv hafði sett fram þá áskorun, að
vísindamenn allra landa sameinaði sig í eitt megin átak,
þannig, að hægt væri að draga öll handrit, sem nokkru skipt-
ir um, inn í rannsóknina, og ná því vfirliti, sem engum einum
manni væri fært. Þýzk kona, stórauðug, tók þessa hugmvnd
upp, og valdi til forstöðu Hermann fríherra von Soden. Voru
svo sendir menn um öll lönd að safna og gera samanburði.
v. Soden sjálfur var afburða dugnaðarmaður, og mátti því
húast við, að nú léti eitthvað undan. Hér að framan liefir
verið skýrt frá handritaskrásetning lians, og iiér á eftir verð-
ur lýst skoðun hans á textasögunni. A þessum stað er því nóg
að segja, að texti lians kom út árið 1913,og fádæma safn af
1) K. Lake kallar hana „a failure, though a splendid one“.