Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Síða 282
282
einkenni, hvað orðfæri og efni snertir en texti hinna. Sýr-
lenzki textinn er ekki aðeins frábrugðinn, heldur ber með
sér einmitt þau merki, sem jafnan þykja einkenna síðari stig
í þróuninni. Það má vel gera sér grein fjrrir honum á þann
hátt, en aftur á móti er ekki hægt að færa nein gild rök fyrir
því, livernig „hlutlausi“ textinn liefði átt að myndast út frá
liinum. Ásökunin um „villutrú“ nær ekki nema til örfárra
fráhrigða af þeim þúsundum, sem um er að ræða.
En þó eru „ytri ástæðurnar“ enn sterkari, en þær eru
fólgnar i tilvitnunum kirkjufeðranna. Ef sjTlenzki textinn er
svona æfaforn, hvers vegna kemur liann þá hvergi fram i
ritum kirkjufeðranna fyrr en í lok 4. aldar?
Burgon og Miller fundu, að þessu varð að svara, og þeir
Jétu ekki sitt eftir liggja. Burgon réðist í að safna tilvitnun-
um kirkjufeðranna, og gerði það með svo miklum dugnaði,
að Iiann fyllti 16 stór hindi, eins og áður er getið. Eftir dauða
hans notaði svo Miller þetla feikna safn til þess að sanna
mál þeirra. Tók hann nokkra staði og sýndi fram á, að les-
liættir þeirra texta væri miklu úthreiddari í ritum kirkju-
feðranna á öllum tímum, en hinir leshættirnir. Með þessu var
sigurinn auðvitað unninn afdráttarlaust, þvi að skoðun W.
og H. er einmitt reist á þessum megin-liyrningarsteini, að
sýrlenzki textinn komi livergi fram fyrr en seint á 4. öld. —
En sé þessi skýrsla Millers rannsökuð nánar, kemur í ljós, að
hún veldur ekki þunga sínum. Fvrst og fremst eru tilvitnan-
irnar gerðar eftir útgáfum af ritum kirkjufeðranna, sem eru
prentaðar eftir lélegum handritum, en í þeim er fjöldi til-
vitnana lagaðar eftir viðurkennda hiblíutextanum. Við þessu
gátu þeir B. og' M. ekki gert, því að á betri textum var ekki
völ. En sönnunargildið rýrnar mjög við þetta. Engin sönnun
getur það verið fvrir því, að t. d. íreneus liafi þekkt einhvern
texta, þó að afritari á siðari öldum hafi sett hann inn í eitt-
hvert rit lians. —- En þó var annað lakara, og það fór ger-
samlega með allt sönnunargildi þessa mikla þrekvirkis. Það
liefir sem sé sannast, að slaðir þeir, sem Miller tekur til dæm-
is, eru alls ekki sérkenni á sýrlenzka textanum. Þeir eru að
vísu í lionum, en þeir koma líka fyrir í nokkrum handritum
öðrum, og eru því ekkert annað en „vestrænir“ eða „ldut-
lausir“ leshættir, sem ekki eru í öllum handritum þessara
flokka, og þar á meðal ekki i N eða B. En á sömu svipstund
gufar allt sönnunargildið úr þessari röksemdafærslu. Hún er