Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1933, Blaðsíða 212

208
fyrirmælum 1. og 8. gr. og almennt um mál, er varða hernaS á landi,
legi eða i lofti.
10. gr.
Félagar Þjóðabandalagsins skuldbinda sig til þess að virða og við-
halda landamærahelgi og stjórnmálasjálfstæði hver annars og til þess
að verja hvorttveggja gegn utanaðkomandi árásum. Ráðið skal gera
tillögur um framkvæmd þessara skuldbindinga, ef slík árás er
hafin, hótun um hana hefur komið fram eða hætta er á henni.
11. gr.
1. Lýst er skýlaust yfir því, að Þjóðabandalagið lætur sig varða
hverskonar ófrið, hvort sem hann snertir beinlínis einhvern félaga
bandalagsins eða ekki, og að bándalaginu ber að gera hverjar þær
ráðstafanir, sem lagaðar eru til þess að lialda uppi friði meðal þjóða.
Þegar slik atvik ber að höndum, þá skal framkvæmdarstjóri kveðja
ráðið til fundar, ef einhver félagi bandalagsins æskir þess.
2. Það er einnig mælt, að hverjum félaga bandalagsins er einnig
rétt, í allri vinsemd, að vekja athygli þingsins eða ráðsins á hverju
því atviki, sem kann að hafa áhrif á skipti þjóða og felur í sér hættu
á friðslitum eða á röskun á góðu samkomulagi milli þjóða, sem friður
er undir kominn.
12. gr.
1. Félagar bandalagsins undirgangast það, að láta sérhvern
ágreining sin á milli, sem líklegur cr að leiða til friðslita og
lagaður er að þeirra áliti til þess, sæta lausn gerðar eða dómstóls
eða rannsókn í róði bandalagsins, enda geti stjórnirnar ekki jafnað
ágreininginn með sér. Þeir samþykkja og að hefja aldrei ófrið fyrr
en 3 mánuðum eftir að gerð hefur fallið eða dómur kveðinn upp um
málið eða róðið hefur látið uppi álit sitt um það.
2. Þegar svo stendur á sem í þessari grein segir, skal úrskurður
eða dómur kveðinn upp innan hæfilegs tíma, og ráðið skal hafa lokið
áliti sínu innan (i mánaða frá þeim degi, er málið var lagt undir það.
13. gr.
1. Félagar Þjóðabandalagsins undirgangast það, að leggja sérhvern
ágreining sín á milli, sem lagaður er að þeirra áliti til að sæta lausn
gjörðar eða dómstóls og viðkomandi stjórnir geta ekki jafnað með
sér, undir úrlausn gjörðar eða dómstóls.
2. Meðal ágreinings, sem almennt sé lagaður til þess að sæta úr-
lausn gjörðar eða dómstóls, er talinn ágreiningur um skýringu samn-
inga, ágreiningur um hvert þjóðréttaratriði, um hvort staðhöfn, ef
sönnuð verði, sé brot á milliþjóðaskyldu, svo og um það hvernig frið-
þægja skuti fyrir slíkt skyldubrot.
3. (Samþykkt 4. okt. 1921.) Hvert slikt mál skal leggja til fasta
milliríkjadómstólsins samkvæmt 14. gr., eða til þess dóms, er aðiljar
verða á sáttir eða ákveðinn hefur verið i áður gerðum sanmingum
þeirra á milli.
4. Félagar Þjóðabandalagsins skuldbinda sig til þess að fullnægja
eftir beztu vitund hverjum úrskurði eða dómi og til þess að hefja
ekki ófrið gegn neinum félaga bandalagsins, sem sættir sig við