Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1933, Blaðsíða 214

210
hælti um framkvæmdir og vald þingsins, þannig að skýrsla þings-
ins, or samþykkt liafa fulltrúar þeirra fclaga bandalagsins, sem sæti
eiga í ráðinu, og meiri hluti annara félaga bandalagsins — og teljast
fulltrúar aðilja hér ekki með — skal hafa sama gildi sem skýrsla ráðs-
ins, er þaS hefir samþykkt í einu hljóSi, að frátöldum fulltrúum aSilja.
16. gr.
1. Nú hefur einhver félagi Þjóðabandalagsins ófrið andstætt skyld-
um sínum eftir 12., 13. eða 15. gr. sáttmála þessa, og skal þá telja
hann hafa þar með ipso facto framið ófriðarathöfn gagnvart öllum
öðrum félögum bandalagsins. Og skuldbinda ]>eir sig til þess að slita
tafarlaust öllum verzlunarskiptum eða fjármála við þann aðilja, að
banna þegnum sinum öll skipti við þegna þess rikis, er sanming-
inn braut, og að varna við öllum fjármálaskiptum og verzlunar, svo
og persónulegum skiptum milli þegna þess ríkis og þegna allra ann-
ara ríkja, hvort sem þau eru félagar Þjóðabandalagsins eða ekki.
2. Þegar svo stendur á, þá er Þjóðabandalaginu skylt að gera til-
iögur til viðkomandi stjórna um herafla þann, hvort sem er land-
her, lofther eða sjóher, er félagar bandalagsins hver um sig skuli
leggja lil þess að vernda sáttmála þess.
3. Félagar bandalagsins skuldbinda sig ennfremur til þess að veita
hver öðrum stoð sína, þá er framkvæma skal fjármálaráðstafanir
þær, er i grein þessari segir, til þess að tjón og óþægindi af þeim
verði sem minnst. Með sama hætti veita þeir hver öðrum stoð sína
til þess að veita viðnám hverri þeirri ráðstöfun, sem það ríki, sem
brotið hefir sáttmálann, beinir þeim sérstaklega i gegn. Þeir gera
nauðsynlegar ráðstafanir til þess að létta hersveitum sérhvers fé-
laga bandalagsins för yfir iand sitt, er tekur þátt í sameiginlegum
athöfnum þeirra til þess að halda í heiðri skuldbindingum sáttmálans.
4. Reka má þann úr Þjóðabandalaginu, er gerist sekur um brot á
skyldum sinum samkvæmt sáttmálanum. Til brottrekstrar þarf sam-
hljóða atkvæði allra annara félaga bandalagsins, sem sæti eiga i
ráðinu.
17. gr.
1. Nú kemur upp ágreiningur milli ríkja og er annað þeirra að-
eins eða hvorugt í Þjóðabandalaginu, og skal þá bjóða því eða þeim,
sem ekki eru þar, að undirgangast þær skuldbindingar, sem á banda-
lagsrikjum hvila um lausn á deilum þeirra á meðal, með þeim skii-
yrðum, sem ráðið telur sanngjörn vera. Ef ríkið eða ríkin þiggja boðið,
þá skal fara eftir ákvæðum 12.—16. gr., með þeim afbrigðum, sem
ráSið telur nauðsynleg.
2. Jafnskjótt sem ríki hefir verið gert slikt tilboð, skal ráðið láta
fram fara rannsókn á málavöxtum og gera tillögur um aðgerðir þær,
er því virðast beztar vera og áhrifamestar eftir því sem á stendur.
3. Nú neitar ríki, scm boðið er, að gangast undir skyldur þær, er
hvíla á félögum Þjóðabandalagsins um lausn á deilum, og grípur síð-
an til vopna gegn einhverjum félaga þess, og skal þá beita við hann
fyrirmælum 16. gr.
4. Ef tveir aðiljar, sem fengið hafa áskorun samkvæmt framan-
skráðu, neita að gangast undir skyldur þær, er hvíla á félögum