Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1938, Blaðsíða 36
34
foreldrum sinum, lieldur og frá öfum og ömmum, langöfum
og langömmum og frændum þeirra, feðgum og langfeðgum,
en í minnkandi mæli, eftir því sem fjær dregur, og þó svo
lang't sem ættfrvmi beggja foreldranna nær. Talið er, að
barnið geti erft allt að belmingi frá föður og móður, % frá
öfum og ömmum, % frá langöfum og langömmum, VlG frá
langa-langöfum o. s. frv., en lengra verður sjalduast rakið
uema í áberandi tilfellum, þar sem svonefndur aftur-
kippur (atavismus) á sér stað til löngu liðinna forfeðra.
Það er þessum langfeðgaerfðum að þakka eða kenna, þegar
börnin verða ýmist betur eða verr gefin en sjálfir foreldr-
arnir. En stundum verður þeim líka svo illa í ætt skotið við
samruna tveggja ættfryma, að sá ættleggur, sem þá kemur
til sögu, gjörspillist. Þó er það bót í máli, að erfðirnar eru
að jafnaði meiri og gleggri frá þeim nákomnari en þeim,
sem fjarskyldari eru og löngu dauðir, og því má frekar bafa
gát á því, sem ber að forðasl, ef menn bafa glöggar spurnir
af næstu ættliðum á undan.
b. Líkt getur sér líkt. Aðallögmál erfðanna mun
þó vera það, að iivað geti sér likt. Þannig eiga gáfuð for-
eldri venjulegast gáfuð böru, meðalgreint fólk meðalgreind
og beimsk foreldri lieimsk börn. Eins er með bina líkamlegu
eiginleika, t. d. bæð og vaxtarlag. Það verður þvi likara bjá
börnunum, þvi meir sem foreldrunum sjálfum svipar bvoru
lil annars um bæð og vaxtarlag, en þvi frábrugðnara sem
þau eru bvort öðru frábrugðin. Getur því komið tvennt til
greina, frávik frá meðallagi eða tilvik til meðallags.
c. Frávik frá meðallagi. Börnin verða aldrei ná-
kvæmar eftirmyndir foreldra sinna, lieldur eiuskouar sam-
breiskingur beggja ætta með sína ögnina úr livorri ætt
og þó sjaldnast nákvæmlega eins. Þetta liggur í þvi, bve
margir og misjafnir þeir arfgjafar eru, sem ná að tengjast
við bvern gelnað. Segjum, að sömu bjón eignist mörg börn,
þá mvndi svo sem helmingur þeirra fara sem næst bæð og
vaxtarlagi foreldranna, en binn belmingurinn fara ýmist
upp eða niður fyrir bæð þeirra og vaxtarlag, þ. e. a. s. þau
myndu talin stærri eða minni frávik frá meðallagi. Því
meiri sem frávikin yrðu, því færri væru börn þau, sem liefðu
þau, og kannske aðeins eitt, er befði þau í ríkustum mæli.
Þessi fráviks-regla á að lýsa því, hversu börn sömu for-
eldra gela oft verið livort öðru ólík bæði að vexti og útliti,