Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1938, Blaðsíða 53

51
ijrátt í viðkomu múgsins, í viðkomu hinna „alltof mörgu“.
Því að framtíð þjóðanna er ekki komin undir mannmergð-
inni, heldur undir mannvalinu. Yfirgnæfandi við-
k o m a d u g 1 a u s r a, 1 é 11 ú ð u g r a og ábyrgðar-
1 a u s r a m a n n a þýðir ú t r ý m i n g u li i n n a d u g -
m eir i, betur g e f nu e r f ð a s t o f n a þ j ó ð a rin n a r
og því sívaxandi úrkvnjun. Dauðadómur er þvi
kveðinn upp yfir þessari þjóð sem öðrum meiri þjóðum, ef
liún sér ekki að sér í tínia og snýr frjóvalinu við, þannig að
það verði liinir betur gefnu, sem eignist fleiri börnin, svo
að hinir duglausu og léttúðugu hverfi smámsaman og sígi
fvrir ofurhorð. — En hverjar eru þá orsakir ])essarar hnign-
unar, og hvaða ráð eru til úrbóta? —
8. Orsakir hnignunarinnar. Orsakirnar eru fjöhnargar og
verða aðeins fáar taldar hér. Fyrsta og veigamesla orsökin
er léttúð sú og rótleysi, er gerir vart við sig í sjálfum
tíðarandanum, er menn lialda, að þeir geti lifað og látið eins
og þeir vilja, svallað og' drukkið og farið á kvennafar, þegar
þeim sýnist svo, og þá einatt með léttúðardrósum, sem eiga
eldci ofmiklum kynkostum fvrir að fara. En geta menn þá
vænzt þess, að afkvæmi, sem eru þaimig til komin, verði til
mikilla þjóðþrifa? Taki menn ekki makavalið alvarlegar
en það að leggjast með hverri konunni, sem föl er og völ er
á, þá er ekki von að vel fari. En yfirsjónir hinna aðgætnari
eru engu færri. Hjá þeim er það fyrst og fremsl forsjáln-
i n, er girðir fyrir barneignir þeirra; þeir vilja ógjarna eiga
fleiri börn en þeir geti komið sómasamlega til manns. Þá
eru og til eigingjarnir og sérhlífnir foreldrar, þótt
þeir að öðru leyti séu vel gefnir, sem vilja forðast ofmikið
barnaþvarg og fremur njóta lífsins sjálf. I þriðja lagi er
]>að títt, einkum í útlöndum, að foreldrar taki fyrir barn-
eignir sínar til þess, að óðul og eignir skiptist ekki upp á
milli of margra. í fjórða og síðasta lagi getur oflilil viðkoma
hinna betur gefnu stafað af því, að menn vilji hreint engin
hörn eiga og beiti því nýtizkutækjum til þess að girða fyrir
það, eða þá aðeins 1 eða 2 sér til yndisauka. En einmitt með
þessu flýta menn fvrir því, að dauðadómurinn verði upp
kveðinn yfir þeim og ætl þeirra. Þeir, sem eiga ekki minnst
4—5 börn, geta ekki eftir nútíma-viðkomu vænzt þess, að
ætt þeirra eða ættmenni lifi um komandi aldir. Enn eru þó
siðustu orsakir til úrkynjunar hinna æðri og auðugri stétta
ótaldar, en það er makræði það og óhóf, er þær venjast á,