Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1938, Blaðsíða 88

86
/
sérstaklega laginn á þetta.“ Og svo bæti ég við: „Hér haf'ði
þá eðlið allt í einu sagt til sín hjá barni, sem hafði verið
óþekkt og óstýrilátt og engu tauti varð við komið. Allt í
einu segir eðlisg'áfan til sín, er hún fær sitt rétta verkefni:
að mynda og móta; og úr þvi fær orka barnsins, er áður
liafði verið á sífelldri dreifingu, samfellda útrás i þessu
eina starfi, sem harnið nú naumast getur slitið sig frá. Þetta
dæmi er því næsla eftirtektarvert.“
Hvergi held ég þó, að ég iiafi fundið jafn-greinagott dæmi
npp á i alla staði gott og skilningsríkt uppeldi eins og í grein
einni eftir ónafngreindan amerikskan höfund, sem lýsir upp-
eldinu á syni sínum, Jóni. Sú grein er á við marga fyrir-
lestra um uppeldismál. Og set ég hana því hér sem nolfkurn
veginn alliliða mynd af góðu og skvnsamlegu uppeldi í
heimahúsum.1)
6. Sagan af Jóni. Höfundur þessarar sögu er ónafngreindur
Bandaríkjamaður, sem heitt Iiefir alveg sérstakri alúð við
uppeldi sonar síns, Jóns, og á þann veg, að hann jafnan Iiafði
ldiðsjón af því, sem verið var að kenna í skólanum. Annars
heindist öll viðleitni lians að því að gera Jón að sjálfbjarga,
hugsandi manni. Sagan er hin athvglisverðasta fyrir alla
l'oreldra og uppalendur og er á þessa leið:
„Fyrir tveim tugum ára fór ég að reyna a'ð ala son minn,
Jón, upp til ánægjulegs og nvtsams lífs. Fvrsta hoðorðið i
uppeldislegri trúárjátning minni var það, að nauðsvnlegt
væri að vekja sjálfstraust harnsins; en undirstaða þess væri
það, að kenna honum að nota hendur sínar sem hezt. Þegar
Jón var orðinn þriggja ára, tók ég því að skríða um gólfið
með honum og kenna Iionum að hyggja úr klossum o. þvl.
Sjálfur réð hann, hvað hyggja skvldi; en ég gekk eftir þvi,
að veggirnir værn beinir, hornin rétt, undirstaðan undir
þökunum traust og að engu væri hróflað upp. Ég vildi nefni-
lega, að hann vendi hendur sínar á vandvirkni.
Þegar Jón var hálfs fjórða árs, komst hann í kynni við
verkfæri. Ég var nefnilega þeirrar skoðunar, að verkfærin
æfðu jafnt liönd sem huga. Þau venja mann á einbeiting
athyglinnar a'ð einhverju ákve'ðnu verki, kenna manni að
hugsa og álvkta og koma manni í skilning um orsök og af-
leiðing. Auk þessa þroska þau hæði handlægnina og ])oI-
gæðið.
1) Readers Digest, águst 1041.