Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1938, Blaðsíða 116
114
daglega lífsins. Menn gleyma sér og sínu lífi um stund, en
lifa sig inn í ferðir til fjarlægra landa og hugsa sig inn i
öll þau ævintýri, er þar kunna að gerast. Þetta þarf ekki
að liafa neinar alvarlegar afleiðingar, en sumir belgja sig
þó upp með þessii af imyndaðri mikilmennsku, góðmennsku
eða fegurð eða þá fláttskap og illmennsku, og hversdagslífið
verður þeim enn kaldara og snauðara en áður. En hezta
ráðið til þess að sigrast á örðugleikum lífsins og verða að
manni er að horfast í augu við þá, hörfa ekki undan þeim,
heldur leita þá uppi og sigra þá. í þvi er hin raunverulega,
karlmannlega aðhæfing fólgin.
Og það er einmitt hér, sem fóstrinn og fræðarinn gæti
gripið inn í til verulegra úrhóta. Þegar hann tekur eftir því
i kennslustundum, sem oft vill verða, að eitthvert harnanna
virðist víðsfjarri, þótt það sé líkamlega nálægt, þá er það
sennilega af því, að það er að sinna einhverjum dagdrauma
sinna. Þá væri það lieillaráð, ef kennarinn gæli fundið upp
á einhverju því verkefni, sem barninu þætti gaman að glíma
við. Það gæti orðið því lil styrktar og hressingar. Glíman
við úrlausnina yki á starfshug þess, en sigurinn á örðugleik-
unum yki sjálfstraust þess. En dagdraumurinn fjarlægir
mann veruleikanum og gerir mann einatt hugdeigan og
úrræðalausan.1)
18. Flóttinn inn í sefasýkina. t undanfarandi grein hefir
dagdraumum manna og flóttanum frá veruleikanum verið
lýst að nokkru. En nú komum vér að enn alvarlegri tilfell-
um, sem beinlínis mega teljast sjúkleg, flóttanum inn í
sefasýkina.
Sefasýki hefir lengst af verið nefnd móðursýki (hysteria)
og er það dregið af grísku orði, er táknar leg eða móðurlíf.
En sú var trú manna til forna, að legið gæti flutzt liingað
og þangað um líkamann, lagzt upp að hinum og þessum lif-
færum og valdið vanlíðan þeirra eða sjúkdómi. Nú vita
menn, að þetta er andleg sýking, af sálrænum uppruna,
og því nefna menn þetta sefasýki, telja að sefi manns (eða
„undirvitund") hafi sýkzt á einn eða annan hátt, en venju-
legast af baráttu andstæðra livala, sem hafi lyktað á þann
veg, að önnur hvor hvötin var hæld eða henni þrýst niður
undir skör vitundarinnar (shr. 15. gr. og 4. mynd bls. 70). Er
það annaðhvort eitthvað, sem valdið hefir megnum hrvll-
1) Sbr. Bcrnard Hart: Geðveikin, Rvk 1920, bls. 150 o. s.