Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1973, Blaðsíða 128
126
Árbók Háskóla íslands
UPPHAF ALMENNRA ÞJÓÐFÉLAGSFRÆÐA VIÐ
HÁSKÓLA ÍSLANDS
a. Félagsfræðinefnd
Kennsla í almennum þjóðfélagsfræðum
hófst haustið 1969, en veturinn 1969—70
var stofnað til e. k. tilraunakennslu.
Námsbrautin telst stofnuð 3. september
1970, er háskólaráð kaus námsbrautar-
stjórn, en hún kom saman til fyrsta bókaðs
fundar 20. nóvember 1970. Aðdragandinn
að stofnun námsbrautar var sá sem nú skal
greina.
Sumarið 1965 samþykkti háskólaráð, að
skipuð skyldi nefnd til þess að kanna
möguleika á því að koma á fót rannsókn-
um og kennslu í þjóðfélagsfræðum*. 12.
júlí 1965 skipaði rektor (Ármann Snævarr)
þá Guðlaug Þorvaldsson, Halldór Hall-
dórsson, Magnús Þ. Torfason og Þóri Kr.
Þórðarson í nefnd til þess að „gera tillögur
um kennslu í félagsvísindum til B.A.-
prófs“. Nefndin kaus Halldór Halldórsson
formann og Þóri Kr. Þórðarson ritara.
Nefndin safnaði gögnum um félagsvís-
indi og félagsráðgjöf frá Bretlandi, Banda-
ríkjunum og Norðurlöndum. Ráðgjafar
hennar voru T. E. Chester, prófessor við
„Department of Social Administration,
Faculty of Economic and Social Studies,
University of Manchester” (og mætti hann
á fundi nefndarinnar í september 1966 og
kom oftar til landsins þessara erinda) og
Alfred McClung Lee, prófessor við „De-
partment of Sociology, Brooklyn College
of the City University of New York”, er
kom hingað til lands vorið 1967, og einnig
Richard F. Tomasson, prófessor við Illi-
noisháskóla í Bandaríkjunum. Einnig fékk
nefndin upplýsingar og ábendingar um
félagsráðgjöf frá Katherine A. Kendall,
forstöðukonu “Council on Social Work
Education” í New York og aðalritara al-
* Sbr. Árb. H.í. 1964-65, s. 30, og Árb. 1965-66,
s. 23.
þjóðasamtaka félagsráðgjafaskóla, og
einnig upplýsingar frá ýmsum skólum á
Norðurlöndum. Þá var haft samráð við
prófessorana Tómas Helgason (lækna-
deild) og Árna Vilhjálmsson (viðskipta-
deild) til þess að meta þarfir þjóðfélagsins,
jafnt þarfir heilbrigðisþjónustunnar sem
félagslegrar þjónustu hins opinbera, og
kanna möguleika á því að koma á fót
kennslu í stoðgreinum þjóðfélagsfræða, er
þegar væru kenndar við háskólann. Mætti
rektor (Ármann Snævarr) á fundum
nefndarinnar um þau efni.
Þegar í öndverðu markaði nefndin þá
stefnu að miða starfið við rannsóknir á
íslensku þjóðfélagi í því augnamiði að
skilja mannlega hegðan, og að kennslan
skyldi miðuð við þarfir þjóðarinnar, einnig
á sviði opinberrar þjónustu svo sem félags-
ráðgjafar. Var sjónum beint að því starfi
sem fyrir hendi var í ýmsum deildum
háskólans, svo sem í lagadeild, viðskipta-
deild og heimspekideild.
í ársbyrjun 1968 gerði nefndin tillögur.
Aðalefni þeirra er þetta: Koma skal á fót
kennslu í (a) hreinni félagsfræði og (b)
félagssýslu (social administration), er
einnig taki til félagsráðgjafar. Fyrsta ár
náms skyldi vera sameiginlegt með þeim
sem nema „hreina félagsfræði" og hinum
sem nema félagssýslu. Síðar skyldi námið
greinast, og var kveðið á um námslengd og
aðra tilhögun. Þá skyldi náminu tengjast
hagnýt vinna í félagslegum þjónustustofn-
unum og fyrirtækjum. Ritgerð skyldi
semja um rannsóknir á íslensku þjóðfélagi
og námið allt miða að sjálfstæðri vinnu. Þá
taldi nefndin æskilegt að ráða erlendan
prófessor til þess að stýra uppbyggingu
fræðanna í fyrstu ásamt þrem lektorum, er
skipaðir yrðu.