Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1985, Blaðsíða 118
116
Árbók Háskóla íslands
Starfsliö
Kennarar líffræðiskorar hafa allir að-
stöðu til rannsókna á Líffræðistofnun, og
voru þeir alls 9 í árslok 1985. Þeir starfa á
eftirtöldum sviðum líffræðinnar: dýra-
fræði, erfðafræði, frumulíffræði, grasa-
fræði, lífeðlisfræði, vatnalíffræði, vist-
fræði, þróunarfræði og örverufræði.
Tveir sérfræðingar sinna sérstökum
verkefnum: í erfðafræði og í plöntuvist-
fræði. Aðrir sérfræðingar með rannsókna-
aðstöðu eru fjórir, og eru þeir í erfðafræði,
fiskifræði, sjávarlíffræði og vatnalíffræði.
í stjórn Líffræðistofnunar háskólans
voru Arnþór Garðarson (forstöðumaður),
Guðni A. Alfreðsson, Arnór Þórir Sigfús-
son (til september 1985) og Úlfar Bergþórs-
son (frá september 1985).
Rekstur
Á fjárlögum ársins 1985 var Líffræði-
stofnun háskólans úthlutað um 2 milljón-
um króna (laun fastra kennara ekki með-
talin). Föst fjárveiting var aðeins 22% af
veltunni, sem var um 9 milljónir króna.
Aðrar tekjur stofnunarinnar voru greiðslur
fyrir útselda þjónustu og rannsóknastyrkir.
Styrkja til rannsókna er aflað úr ýmsum
áttum. Vísindasjóður hefur að jafnaði
verið stærsti styrktaraðilinn. Árið 1985
fékk Líffræðistofnun styrk úr þróunarsjóði
Rannsóknaráðs til þess að vinna í sam-
vinnu við þrjár aðrar stofnanir að rann-
sóknum á hagnýtingu ensíma úr örverum.
Stofnunin hefur á undanförnum árum
tekið að sér fjölmörg þjónustuverkefni,
einkum á sviði vistfræði. Stærsta verkefnið
af þessu tagi er rannsókn á jarðvegi og
gróðri í Þjórsárverum, sem unnin er í sam-
vinnu við Landsvirkjun. Unnið var að ýms-
um umhverfisrannsóknum á fjöru og
grunnsævi fyrir Vegagerð ríkisins og sveit-
arfélög. Þá sinnti stofnunin ýmsum smærri
verkefnum, m.a. fyrir heilbrigðisyfirvöld
og fiskeldisstöðvar.
Helstu rannsóknaverkefni
Rannsóknastarfsemi Líffræðistofnunar
háskólans er mjög fjölbreytt, og verður
henni best lýst með því að geta helstu verk-
efna.
Vistfrœði fjöru og strandsvœða
Agnar Ingólfsson prófessor
Tilgangur rannsóknanna er að afla upp-
lýsinga um sem flestar hliðar vistfræði fjöru
og strandsvæða, m.a. með það í huga að
stuðla að skynsamlegri nýtingu. Einnig er
um að ræða almenna þekkingaröflun,
grundvöll fyrir ítarlegri rannsóknir á ein-
stökum þáttum. Skulu hér nefndar sérstak-
lega athuganir á lífríki ísaltra fitjatjarna í
Hnappadalssýslu. Þá má nefna athuganir á
smádýralífi sandfjöru fyrir opnu hafi, en
slíkar fjörur hérlendis hafa hingað til verið
taldar lífvana. í ljós hefur komið að ýmis
smádýr þrífast í þessum fjörum, þótt lífs-
skilyrði virðist erfið.
Rannsóknir á vistfræði fjöru og strand-
svæða hafa komið að notum við mat á
áhrifum verklegra framkvæmda svo og við
kennslu á ýmsum skólastigum. Unnið er að
samningu yfirlitsrits um þessar rannsóknir.
Kynblöndun máfa
Agnar Ingólfsson prófessor
Þessar rannsóknir hófust á árinu 1964.
Reynt er að fylgjast með því hvernig þessi
einstæða kynblöndun þróast og kanna
hvaða þættir ráða hér mestu um, en niður-
stöðurnar kunna að varpa nýju ljósi á viss
atriði í þróun tegunda. Rannsóknir hafa á
undanförnum árum einkum farið fram á
Austurlandi og beinst að því að kanna par-
myndun, lífslíkur, varptíðni, varpárangur
og fæðuval máfa. Þessir þættir eru kannað-
ir með hliðsjón af vængmynstri og stærð,
sem eru mælikvarði á blöndun og ákvarða
svokallaða blendingstölu einstakra máfa.
Þá hefur verið fylgst með dreifingu blend-
ingstölu heilla varpa, bæði austanlands,
þar sem enn er talsvert af hreinum silfur-