Stúdentablaðið - 01.10.2001, Blaðsíða 10

10 stúdentablaðið
Uppskrift
Bjúgu í
boði Gauja
Guðjón Ármannsson er þriðja árs nemi í
lögfrxði og á ættir sínar að rekja í Þykkva-
bæinn. Guðjón er búsettur í Mekka pipar-
sveinsins, sjálfum Skerjagarðinum, og eins
og sönnum piparsveini sæmir, er hann gríð-
arlegur matgæðingur sem leggur mikið
upp úr bjúgum. Þegar Stúdentablaðið
rukkaði strák um matarboð, kom því ekk-
ert annað til greina en að henda nokkrum
sperglum í pott og láta lyktina umlykja
sársvanga matargesti svo sultardroparnir
seytluðu í glærum straumum um stífbónað
gólf Skerjagarðsins.
Guðjón verður íbygginn þegar hann er
inntur eftir aðferðinni sem hann notar við
bjúgnagjörning. „Bjúgu eru ekkert án
kartaflna,“ segir lögfræðineminn ungi og
leyfir þögninni að dáleiða hlustir ritstjórn-
armeðlima. í kjölfarið kemur býsna drjúg
ræða um kartöflurækt í Þykkvabænum og
útskýrir Guðjón í þaula hvers vegna
Þykkvabæjarkartöflur bragðast eins og þær
gera. Þar sem Guðjón er í lögfræði, passar
hann sig á að segja að kartöflurnar í
Þj'kkvabænum séu ekki betri en aðrar kart-
öflur. Þær eru bara öðruvísi. Eitthvað svo
einstaklega ljúffengar. Svo áferðarfallegar.
Svo ólíkar öllu öðru í veröldinni. Hann
segir þetta ekki til að sannfæra okkur held-
ur til að aðvara okkur. Hann veit að við
stöndum við fótskör sannlciksstundar lífs
okkar og brátt munum við baða okkur í
gulleitri birtu kartöflunnar. Kartöflukóng-
urinn gerir hlé á ræðu sinni og hripar ein-
beittur niður hinn heilaga texta.
Jozo salt
Sun Glory ávaxtasa.fi
Valkvœmt smjör (m&lir með Smjórva)
Kartöflur úr Þykkvab&num
Bjiígu (kindabjúgu reykt og soðin frá SS)
Hrásalat (Hollt oggott)
Aðferð
Meðan Guðjón brasar við að útbúa fúll-
komna diskinn upplýsir hann okkur um að
þetta sé skrautútgáfa réttarins og bölvar því
að bjúgun hafi verið forsoðin því slíkt
ómeti sé venjulega einungis fyrir hann og
ekki boðlegt þegar gesti ber að garði. Sal-
atið tilheyrir einnig skrautútgáfunni. Guð-
jón færist skyndilega í aukana þegar hann
rífur upp hárbeittan kuta úr rassvasanum
og hefúr nákvæman uppskurð á einum
bjúgnadelanum. Þegar raufin er fullkomn-
uð stráir Guðjón salti í sárið, dembir tveim-
ur dýrindis kartöflum á diskinn og slettir
hrásalatinu til hliðar.
Voilá!
Kempurnar settust að borðum og rifu í sig
kræsingarnar með tilheyrandi slurki og
ánægjustunum. Svo hátt reyndust menn
hafa að nábúandi Guðjóns reif upp dyrnar,
handviss um að Guðjón væri að orna sér yf-
ir klámara. Viðkomandi var vinsamlegast
beðinn um að snauta með sínar saurugu
hugsanir og áfram var veislunni haldið þar
til hvert einasta bjúga, var bjúga ei meir.
Að lokum inntum við Guðjón eftir mat-
seðli vikunnar en fengum þess í stað annan
fyrirlestur um framtíðarsýn hins unga kart-
öflubónda nema nú kallaði hann kúlurnar
jarðepli og varð allur atár póetískur fyrir
vikið. Ritstjórnarmeðlimir litu skelkaðir í
augu hvors annars og risu hægt á fætur.
Guðjón sá okkur aldrei hverfa út í nátt-
myrkrið, hann var lokaður í sínu eigin
skærgula kartöflulandi þar sem afi hans yf-
irkartaflan, fór með dýra drápu um fávita
sem borða ekki kartöflur.
bv
Heimspekinám í háskóla
— til hvers?
epli
r
Háskóla Islands hefur í áratugi verið
starfrækt heimspekideild. Deildin er ekki
fjölmenn en staða hennar virðist vera
sterk. Hún lifir á gamalli og rótgróinni
hefð. Þar eru verk gömlu meistaranna lesin
og menn hugleiða um hluti sem við hin
hugleiðum kannski ekki oft. Mál eru krufin
til mergjar og skoðuð á hlutlægan hátt af
öguðum hugsuðum.
Allt er tilgangurinn og markmiðið með
deildinni og námi í henni hið besta mál. En
þarf að kenna þetta í skóla? Kann fólk ckki
að lesa og hugsa heima hjá sér? Nei, svo
virðist ekki vera hjá heimspekinemum. Þeir
telja sig þurfa kennara til að segja sér hvað
þeir eiga að lesa og hvernig á að túlka.
Þetta lýsir fádæma skorti á frumkvæði og
vilja til að auðga eigin huga og sál. Fólki er
kcnnt að lesa í grunnskóla til að það þurfi
ekki að láta kennara standa yfir sér og skipa
því að lesa það sem það vill lesa og túlka
það sem það les. Ég sé ckkert flókið við það
að sitja á skólabekk í þrjú ár og meðtaka
heilbrigða skynsemi gömlu meistaraniia og
kalla sig háskólanema í leiðinni. Hver sem
vill getur tekið bækur á leigu eða kcypt úti
í búð og lesið' heima hjá sér. Það er ekki
eins og það sé verið að kenna fólki að skilja
eitthvað eða læra citthvað heldur bara lesa
og hugsa! Ef fólk getur ekki gert það heima
hjá sér þá hefur eitthvað mistekist í skóla-
kerfinu v'ið meðhöndlun þess.
Nú vilja margir kannski meina að heim-
speki sé annað, mcira og dýpra en bara lest-
ur á góðum bókum með það að markmiði
að drekka í sig pælingar annarra og gera að
sínum með örlidum áherslubreytingum á
túlkunum milli hvers og eins. Ég vil meina
að svona sé það og ekkert öðruvísi. Heim-
speki hljómar rómantísk. Eflaust er eitt-
hvað „fínt“ við það að lesa heimspeki og
hugleiða gang lífsins í öguðu menntaum-
hverfi æðstu menntastofnunar landsins. En
eins og með flest sem þykir fint þá er ekki
um neitt nema snobb að ræða. Ég þarf ckki
að skrá mig í heimspeki til að lesa Plató og
Sókrates. Ég þarf ekki að taka próf sem
sannar að ég lesi heimspekibókmenntir. Ég
þarf ekki gráðu til að sýna öllum að ég les
Plató. Ef ég hef áhuga á að lesa tilteknar
merkar bókmenntir þá geri ég það. Ef þörf
er á viðurkenningu fyrir það þá á fólk
kannski að hugleiða hvort það vanti ekki
eitthvað meira og dýpra í líf viðkomandi en
nám í heimspeki og gráðu að því loknu.
Heimspeki snýst að einhverju og miklu
leyti um að hugsa agað á ákveðinn hátt. Að
minnsta kosti ímynda ég mér að það sé rök-
réttur tilgangur með náminu. En þarf fólk
virkilega að skrá sig í háskólanám til þess?
Er háskólanám ekki eitthvað annað og
meira en að læra að hugsa á ákveðinn hátt?
Snýst háskólanám ekki um að fólk afli sér
þekkingar sem mun síðar skila því og sam-
félaginu einhverju til baka? Afhverju held-
ur hió opinbera úti menntakerfi ef tilgang-
urinn er bara sá að láta nemendur hugsa á
ákvcðinn hátt sem í raun er alveg verðlaus
ef engin þekking fylgir með nema hvernig
Plató hugsaði sér Utópíu? Nú neita ég því
ekki að ég hugsa með öðrum áherslum í
dag en þegar ég hóf nám mitt í verkfræði.
Já, ég er í verkfræði þar sem hagnýt mennt-
un er á boðstólum. En án þess að ég hafi
farið í námskeið í rökréttri hugsun verk-
fræði þá hcfur þankagangur minn gagnvart
mörgum hlutum breyst með náminu. Það
gerðist bara. Ég eyddi ekki hundruðum
þúsunda af opinberu fé til að læra sérstak-
lega að hugsa á einn hátt eða annan. Sem
sjálfstæður, hugsandi einstaklingur þá mót-
ast hugur mmn af staðreyndum sem ég afla
mér í námi og niðurstaðan er ég í dag.
Rökréttar hugleiðingar eru góðar og
gildar. Fólk á aldrei að hugsa öðruvísi en
rökrétt og yfirvegað. Góðir heimspekingar
sem hugsandi einstaklingar eru því hópur
sem ég get ekki annað en litið upp til. Hins
vegar þarf eitthvað aðeins meira en rökrétta
hugsun til að verða góður heimspekingur.
Listmálari verður aldrei góður nema hafa
einhverja eiginleika sem skera þá frá öðrum
málurum. Ekki er nóg að kunna að beita
pensli. Á sama hátt og ég tel að ekki sc
hægt að mennta fólk til að verða góðir
listamenn þá tel ég að ckki sé unnt að búa
til góða heimspekinga með því að hrúga
fólki á skólabckk og kcnna því að lesa og
hugsa.
Ef heimspekinám snýst um að læra að
hugsa á ákveðinn, agaðan hátt með lestri á
frægum bókmenntum heimspckisögunnar
þá mætti vissulega ætla að út úr deildinni
komi virkir hugsandi einstaklingar sem
munu lita umhverfi sitt með víðsýnu og
rökréttu hugarfari. Ég held hins vegar að
með einu kvöldnámskeiði í tvær vikur
mætti kenna fólki þá tækni sem til þarf svo
hugur mótist í ákveðna átt. Heimspekideild
í háskóla er dýrt fyrirbæri og í raun félags-
miðstöð fyrir fullorðið fólk rekin fyrir opin-
bert fé. Hana á að leggja niður og breyta í
námskeiðaskóla.
geir ágústsson