Austfirðingur - 18.06.1932, Síða 1

3. árgangur
Seyðisfirði, 18. júní 1932
Dómsmálin.
Þegar Framsóknarstjórnin tók
við völdum, í ágústmánuði 1927,
vakti það mesta undrun manna,
er Jónas Jónsson var gerður að
dómsmálaráðherra. Auk þess sem
hann hafði ekki neina lögfræði-
mentun, var hann heldur ekki
kunnur aö þeirri almennu rjett-
sýni, sem handhafa ákæruvaldsins
á hverjum tíma er nauðsynleg,
ef ekki á að fara illa. Menn ótt-
uðust því frá öndverðu, að rjett-
aröryggið í landinu mundi bíða
hnekki, meðan slíkur maður hefði
æðstu stjórn dómsmálanna. Þeir
sem þektu skaplyndi mannsins
spáðu því að ákæruvaldinu yrði
ferlega misbeitt í höndum hans,
og því miður hafa allar þær spár
rætst.
Meðan Jónas Jónsson hefir ver-
ið dómsmálaráðherra hefir ákæru-
valdinu verið beitt í flokksþarfir.
Og ekki nóg með aö ákæruvald-
inu hafi verið misbeitt, heldur
hefir sjálfur dómsmálaráðherrann
gengið á undan í slíkum ofsókn-
um á Hæstarjett, að stórhættuleg-
ar hefðu getað orðið sjálfstæði
landsins.
Flokksmenn dómsmálaráðherr-
ans voru nokkuð lengi að átta sig
á því hvert stefndi í dómsmálun-
um. Þeir horfðu á hvert hneyksl-
ið af öðru án þess að hreyfa legg
eða lið. Og það er ekki fyr en
nú á síðustu misserinum, að óá-
nægja Framsóknarmanna yfir með-
ferð dómsmálanna hefir komið
opinberlega fram. Ef þeir hefðu
áttað sig fyr og haft manndóm í
sjer til að taka í taumana, hefðu
þeir komist hjá því að gera sjálf-
um sjer þá háðung, að reka for-
ingja sinn frá með þeim ódæm-
um, sem raun varð á.
Ef nokkuð gæti í raun og veru
lýst því, hvernig komið vardóms-
málunum í höndum Framsóknar,
þá eru það þeir atburðir sem
gerðust í þinglokin. Jónas Jóns-
son hafði búið mál á hendur
Magnúsi Guðmundssyni. Og Magn-
ús er gerður að eftirmanni Jónas-
ar, með stuðningi alls þorra Fram-
sóknarflokksins. Og Jónas Jóns-
son er í Framsóknarflokknum eftir
sem áður, og virðist hafa þar
mikil völd. Það er vafasamt að
slíkur leikur sem þessi hafi verið
leikinn í nokkru siðuðu landi.
Framsókn hafði sjeð rjettarfarinu
misþyrmt árum saman. Seinustu
ákærurnar voru alveg sama eðlis
og aðrar ákærur á hendur póli-
tískra andstæðinga, sem rignt hef-
ir á seinni árum. Þær gáfu ekkert
nýtt til kynna um rjettlætistilfinn-
iugu þess eftirlætisgoðs Framsókn-
ar, sem í skjóli einurðaleysis og
sljóvgunar flokksmanna sinna hafði
gert dómsmálin að vopni í óvita-
höndum. En nú þótti flokknum
rjett að gefa eftirminnilega yfir-
lýsingu um að hann vildi hætta
að „jónasast" á rjettlætinu. Ef
Framsókn á einhverntíma eftir að
komast í aðstöðu til stjórnar-
myndunar reynir á þessa yfirlýs-
ingu. En hugsast gæti að ásetn-
ingur flokksins í þessu efni yrði
eitthvað háður því, hvernig stæði
á „sjávarföllum" í ríkisfjárhirslunni.
Jafnaðarmenn hafa ekkert haft
að athuga við dómsmálastjórnina
undanfarin ár. Þess hefir hvergi
orðið vart að þeir efist neitt um
almenna rjettlætistilfinningu Jónas-
ar Jónssonar. Og þó hefir Jónas
staðið í fylkingarbrjósti þeirra
manna, sem berjast fyrir þeim
„rjetti" að þriðjungur landsmanna
geti ráðið úrslitum allra löggjafar-
mála ef svo ber undir. Jafnaðar-
menn virðast hafa alveg samskon-
ar rjettlætistilfinningu og Jónas
Jónsson að því er dómsmálin
snertir, þótt á milli beri í kjör-
dæmamálinu. Þeir hafa barist fyr-
ir því að höfðað væri sakamál á
Sigurð Eggerz út úr íslandsbanka,
jafnframt því sem þeir hafa sporn-
að við aö Jón Baldvinsson yrði
dreginn fyrir lög og dóm vegna
hlutdeildar sinnar í löglausum og
sviksamlegum ráðstöfunum banka-
stjórnar Utvegsbankans. Ef Jafn-
aðarmenn gera þá kröíu, að lög-
in gangi jafnt yfir alla, þá hljóta
þeir að krefjast þess að mál Út-
vegsbankastjórnarinnar, sje tekiö
fyrir, jafnfram því sem þeir krefj-
ast rannsóknar á fyrverandi banka-
stjóra íslandsbanka. En svo vesæl-
ir hafa þeir verið, að þeir hafa
ekki fengist til að minnast opin-
berlega á seðlaútgáfuna og veð-
svikin í Útvegsbankanum, hversu
mörg tilefni sem gefist hafa til
þess.
Það er annars mjög eftirtektar-
vert, að jafnvel Jónas Jónsson var
ófáanlegur til að höfða mál gegn
bankastjórum íslandsbanka þang-
að til um leið og hann hröklað-
ist frá völdum. Vita menn þó
nokkurn veginn hve mikla ást
hann hefir á Eggert Claessen og
Sigurði Eggerz. En þó líða svo
full tvö ár að hann lætur máls-
sökina liggja niðri. Er því sýnilegt
að hann hefir sjálfur engan trún-
að lagt á glæpsamlegar ákærur á
hendur bankastjóranna, en lagt á-
kærurna fyrir í fullri vissu þess,
að engin stjórn mundi fást til að
taka hana upp í alvöru. Og ætlar
svo að ráðast á Magnús Guð-
munsson fyrir að eyða ákæru,
sem hann hafði sjálfur stungið
undir stól í tvö ár.
Búnaðarsamband
Austurlands
hjelt aðalfund aö Egilsstööum á Völl-
um dagana 17. og 18, júní. Mættir
voru 38 fulltrúar frá Búnaðarfjelög-
unum á Sambandssvæöinu.
Sambandiö hefir veriö mörg und-
anfarin ár heillarík aðstoð og hvatn-
ing bændum til aukinnar jaröræktar
og bættrar búfjárræktar. Stutt meö
ráöum og dáö nýjar tilraunir til
ýmsra búnaðarbóta og veitt talsverð-
an styrk til verkfærakaupa, svo sem,
dráttarvjela og hestaverkfæra til jarö-
ræktar auk margs annars. Bændum
þykir vænt um Sambandið og hafa
sjerstaklega nú á seinni árum, sýnt
með framkvæmdum, að þeir kunna
að meta starfsemi þess. Varasjóður
Sambandsins er liðlega 11 þús. kr.
Síðustu árin hefir hann ekki aukist
neitt, þar eö verja hefir þurft öllum
tekjum árlega til styrktar framkræmd-
um. Eignir Sambandsins, svo sem:
hús, áhöld, varasjóður, kröfur o. fl.
eru nálægt kr. 29 þús.
Umdæmi Sambandsins er: Múla-
sýslurnar, A.-Skaftafellssýsla, Seyö-
isfj. og Neskaupstaöir. Jaröabætur
útteknar árið 1931, á þessu svæði,
námu 49667 dagsverkum.
Sambandið hefir drengilega styrkt
Iaxastigann í Lagarfossi. Til stigans
hefir samkv. reikn. 1931, verið greitt
um 4^/a þús. kr. og á þessum fundi
voru veittar til hans U/s þús. kr.
vegna vangreiöslu á kostnaöi frá
fyrra ári og til aö fullgera stigann.
Ennfremur voru veittar kr. 1 þús. til
klakhúsbygginga. Þaö er talið víst aö
fyrirtæki þetta muni hafa feikna
mikla þýðingu fyrir landbúnaðinn á
svæðinu innan vatnahverfis Lagarfljóts,
ef það hepnast, sem allar líkur eru til,
þar sem til þess er stofnað meö é-
huga og dugnaði og framkvæmdirnar
bygöar á þekkingu og fenginni reynslu
annarsstaðar.
Á fundinum flutti Benedikt G. M.
Blöndal, fróölegan og ítarlegan fyrir-
lestur um afurönsölu landbúnaðarins
og dýralæknir J n Pálsson gaf fund-
inum fróðlega sk 'rslu um rannsókn-
ir sínar á hirii ægilegu ormaveiki í
sauöfje og á Iyfi, sem hann nefndi
„Confortin“ gegn veikinni. Dýra-
læknirinn komst að þeirri niðurstöðu
að lyf þetta mundi vera gagnlegt
mjög, til þess að halda veikinni í
skefjum, þó ekki gæti það orðið til
að útrýma henni til fulls.
Auk áðurumgetins styrks til fiski-
ræktar f vatnahverfi Lagarfljóts og tii
klakhúsbygginga, má nefna þessar
styikveitingar sem áætlaðar voru á
21. tölublaö
fundinum: Til jarðræktarmála kr.
3200,00, þar í innifalið: 1200 til
Gróörarstöðvarinnar á Eiðum. Til
dráttarvjelakaupa í Seyðisfjarðarkaup-
staö og Norðfiröi kr. 800,00 í hvorn
stað, og kr. 200,00 í hvorn stað
Hálsþinghá og Jökuldal til kaupa á
hestaverkfærum til jarðræktar. Til
húsdýraræktunarmála kr. 1000,00,
þar af: til sauðfjár-kynbótabúsins á
Rangá kr. 150,00, til svínaræktunar-
bús á Stuölum kr. 100,00 til eftirlits-
fjelaga nautgriparæktar kr. 300,00 til
verölauna fjárhiröingar kr. 200,00 og
til sjúkdómsvarna kr. 250,00. Til
menningarmála kr. 600,00, þar af:
kr. 200,00 til Sambands Austfirskra
kvenna og hitt til bændanámsskeiða
o. fl.
Stjórnin Iagði fyrir fundinn breyt-
ingu á lögum Sambandsins, að full-
trúar Búnaðarfjelaga á Sambandsfund
skyldu kosnir aðeins einn frá hverju
fjelagi í staö eins fulltrúa fyrir hveija
15 fjelaga, sem áður var. Þetta var
eölileg og sjálfsögð sparnaðartilraun
á krepputímum, enda var tillagan
samþykt.
Fulltrúi til Búnaðarþings var kos-
inn Björn Hallsson Rangá í stað
Benedikts Blöndals, sem baðst und-
an endurkosningu.
í stjórn Sambandsins eru: Hali-
grímur Þórarinsson formaður, Bene-
dikt Blöndal gjaldkeri og Björn Halls-
son ritiri.
Að loknum fundi var fulltrúunum
boðið með bifreiöum upp aö Hall-
ormsstað. Þar var þeim tekið mjög
vinsamlega og rausnarlega, sýndur
skólinn og staöurinn, og skemtu
menn sjer með söng og ræöuhöldum
viö blómum skreytt kaffiborö hjá
gestrisnum húsbændum og blómleg-
um ungmeyjum fram til sólaruppkomu.
Þá var aftur haldið út að Egilsstöð-
um og fulltrúarnir hjeldu hver til
síns heima með fenginn fróðleik og
bestu minningar.
Jón í FirOi.
Aflafrjettir.
Síðustu viku hefir lítið fiskast
hjer Austanlands. Stórstreymi hef-
ir og verið og því ekki róið neitt
að ráði. „Trillu"-bátar hafa þó
altaf reytt dálítið hjer á grunn-
miðum.
Á Vopnafirði er nokkur fiskur
og sömuleiðis norðan við Langa-
nes. „Ketill Hængur“ kom þaðan
nú fyrir tveimur dögum og sagði
þar fisk allmikinn en hann vant-
aði beitu. „Fornólfur" fór í fyrra-
dag og ætlaði norður fyrir Langa-
nes. Flestir bátar beita í dag, og
nokkrir fóru á sjó í gær, ög er
frjettist síðast, var kominn einn
bátur af Eyrunum með 5 skpd.
fiskjar. Síldar hefir orðið vart~hjer
miðfjarðar, en hefir ekki náðst í
landnætur.