Austfirðingur - 09.08.1932, Blaðsíða 3

AUSTFIRÖINQUR
3
Húsmæðraskólinn á Hallormsstað
Að kvöldi hins 9. hjelt Kven-
fjelag Vallahrepps fundarkonum
veglegt samsæti og var ríkulega
veitt. Ræðuhöld voru mikil og
söngur á milli, og ríkti fjör og
gleði yfir samkomunni. Veisluna
sátu einnig húsbóndinn á Hall-
ormsstað, B. G. Blöndal, og Gutt-
ormur Pálsson á Hallormsstað.
Talaði sá fyrnefndi sjerstaklega til
Seyöisfjarðarkvennanna og þakk-
aði þeim ágæta fundarsókn, þrátt
fyrir erfiða aðstöðu. Guttormur
mælti fyrir minni kvenna. Veiga-
mestu ræðuna hjelt, sem vænta
mátti, frú Sigrún Blöndal, er þakk-
aöi öllum fundarkonum komuna
og mintist sjerstaklega heiðurs-
gesta fundarins. — Fjöldi fundar-
kvenna tóku til máls og þökkuðu
hinar ágætu viðtökur. Stóð sam-
sætið með glaum og gleði langt
fram á nótt.
Næsta morgun, hinn 10. f. m.,
var fundinum slitið og fundarkon-
ur hjeldu heimleiðis, glaðar í skapi
og ánægðar yfir að hafa fengið að
dvelja svo lengi á þessum yndis-
fagra stað, sem nú er setinn sem
best má verða, og sem á að verða
„gróðrarstöð" hinnar uppvaxandi
kynslóðar austfirskra kvenna, —
heimili, þar sem kensla og starf
er bygt á sann-þjóðlegum grund-
velli og mótaö af hugsjónum þeim,
sem eru göfugastar og hollastar
æsku þessa lands.
I. S.
Þistlar.
—o—
1.
Eigi vita menn gerla hver ætlun
fundarboöenda var með Egilsstaða-
fundinum. Varla hefir það verið
aðaltilgangurinn, að sýna Gísla
Tímaritstjóra. Ef byggja má nokk-
uð á orðum Sveins gamla í Firði,
var fundartilefnið einkum þaö, að
ræða kjördæmamálið. A þeim um-
ræðum, sem um það mál fóru
fram, vanst sá fróðleikur, aö Fram-
sókn er margklofin í málinu, jafn-
vel svo að þeim sýndist sitt hvað
Sveini gamla og Páli Hermanns-
syni. Hjelt karl þvl fram, að mál-
ið mundi ekki leysast bráðlega,
en Páll bjóst við að það fengi
lausn á næsta þingi.
2.
Það er ákaflega gaman að heyra
Svein í Firði tala um kjördæma-
málið. Á Egilsstaðafundinum sagöi
hann að hvergi f nágrannalöndun-
um þektist það, að kosningarjett-
urinn væri jafn. Enda væri það
viðurkent, að borgirnar mættu
ekki hafa jafnan rjett á við þá,
sem í dreifbýlinu byggju. Þegar
þessar firrur voru reknar ofan í
Svein, tók hann því ofurrólega og
reyndi ekki að bera hönd fyrir
höfuð sjer. Sveinn vildi að ,bestu
mennirnir rjeðu“ og hjelt víst að
þetta væri alveg sjerstök krafa,
sem enginn hefði fram að bera
nema hann sjálfur.
3.
AÖal „argument" Sveins gamla
Á komandi hausti byrjar Hús-
mæðraskólinn á Hallormsstað 3.
skólaár sitt. Fyrra árs nemendur
byrja nám fyrsta vetrardag, en
nemendur, sem voru í skólanum
í fyrra, koma til náms 15. sept.
og taka þátt í ýmsum haustverk-
um: Niðuisuðu, matjurtameðferð
of fl. Nemendur úr báðum flokk-
um enda skólagöngu 1. maí.
í skólanum er fyrra árið kent
ýmislegt af bóklegum námsgrein-
um, og handavinna (vefnaður og
saumaskapur), en síðara árið mat-
reiðsla, nokkur bókleg fræði og
nokkur handavinna.
Próf og sýningar hafa vreið
prýðileg, alt ber vott um að kensl-
an er góð.
Skólastaöurinn er yndislegur.
Skólabyggingin stendur í dalverpi
uppi við skóginn og er þar gott
skjól fyrir öllum vindum, og út-
sýni fagurt yfir fljótið.
Austfirðingar hafa mikinn hug á
að kvennaskóli þeirra vaxi og
dafni. Það sýna fjárframlög þeirra
til skólans í fyrstu: Sýslufjelögin,
Kaupfjelag Hjeraösbúa, Búnaðar-
samband Austurlands og mörg
einstök fjelög, ekki síst kvenfje-
lögin, hafa lagt drfúgau skerf til
þess, að skólinn mætti rísa upp á
í kjördæmamálinu voru þau, að
„ölhúsdrabbarnir" og „ljetlúðar-
drósirnar" í Reykjavík væri ails
ekki fært um að hafa kosningar-
rjett á við aðra Iandsmenn. Fóru
ræður Sveins mjög í sömu átt
og ræöur Framsóknarmanna yfir-
leitt fyrir síðustu kosningar. En
Sveini var bent á að Fram-
sóknaríiokkurinn hefði að undan-
skildum einum manni (H. St.) bor-
ið fram tillögu um að fjölga þing-
sætum í Reykjavík um helming.
Svo að eftir því væri flokknum í
mun að „ölhúsdrabbararnir“ og
„Ijettúðardrósirnar" hefðu tvö-
faldan kosningarjett á við það,
sem nú gildir.
4.
Páll Hermannsson gaf æöi dap-
urlega lýsingu á störfum síðasta
þings. Sagði hann berum orðum
að „þingið hefði orðið sjer til
skammar“. Þegar tillit er tekið til
þess, að Framsóknarflokkurinn
hefir 23 þingmenn af 42, ræöur
forsetavali bæði í deildum og sam-
einuðu þingi, og hefir meirihluta
í öllum nefndum, verður ekki sagt
að Páll hafi beinlínis slegið flokki
sínum gullhamra. En Páll hefir
minni óbeit á sannleikanum en
margir flokksbræðra hans.
5.
Ekki taldi Páll það „beina fjar-
stæðu“, að gera kosningarjettinn
jafnan, en hann taldi það ekki
heppilegt. Lausn málsins á næsta
þingi, sem Páll talaöi um, getur
þó ekki þýtt annað en að kosn-
ingarjetturinn verði jafn. Annars
hafði Páll það sem röksemd í
kjördæmamálinu, að hann þekti
heimili í Reykjavfk, þar sem
þessum merka og fagra staö. —
Sfðast en ekki síst má geta þess,
til verðugs lofs, að kvenfjelög í
nokkrum hreppum Austurlands
hafa boðist til að hjálpa fátækum
stúlkum til náms í skólanum á
komandi vetri, með því að styrkja
þær að nokkru, eða lána þeim
fje. Það á sjerstaklega vel viö, að
konurnar slái skjaldbðrg um skóla
sína á þessum örðugu tímum; með
því vinna nær almenningi margfalt
gagn, bæði beinlínis og óbeinlínis.
Þetta tiltæki austfirsku fjelaganna
er eftirbreytnisvert, fleiri kvenfje-
lög gætu gert slíkt hlö sama.
Þá hafa íslendingar af austfirsku
bergi brotnir vestan hafs sýnt þann
manndóm, að leggja fram álitleg-
an sjóö til styrktar namendum
skólans. Var veitt úr honum í
fyrsta sinn á síðastliðnum vetri.
Nokkrir nemendur frá Hjeraðs-
skólum og Gagnfræðaskólum hafa
spurst fyrir um verklegt nám við
skólann síðara árið (matreiðsluna),
og mun skólinn gefa nokkrum
nemendum, sem próf hafa frá þeim
skólum kost á námi í síðari deild
þennan vetur.
Símstöð er á Hallormsstað.
Halldóra Bjarnadóttir.
kampavín væri drukkið ekki sjaldn-
ar en bændur út um sveitir drykkju
svart kaffi. Var Páli bent á
að þarna hl/tu flokksbræður hans
að eiga hlut að máli, því engum
væri fremur en þeim trúandi til
þess að fara svo bókstaflega að
kenningu Jónasar Jónssonar um
að íslendingar ættu að drekka
Spánarvín eins og kaffi eða mjólk.
6.
Sveinn á Egilsstöðum talaöi um
kjördæmamálið og sagði sem
rjett var, að Framsókn væri búin
að rjetta litla fingurinnn í því máli,
og þá væri altaf hætta á að hönd-
in fylgdi á eftir. Þá þótti Sveini
úrlausn síðasta þings um sam-
steypustjórnina hin versta. Var
Sveini bent á, að um þetta atriöi
væri að sakast við þingmenn
Múlasýslna beggja, því þeir hefðu
allir sem einn maður greitt sam-
steypustjórninni traustsyfirlýsingu f
þinglokin.
7.
Framsóknarmenn láta svo sem
flokkur þeirra sje óklofinn og að
alt sje í lagi. Þegar borin eru sam-
an ummæli þeirra í kjördæmamál-
inu, bæði Sveins í Firði og
Páls Hermanssonar, sjest að í
þessu stórmáli er æði mikill ágrein-
ingur. En þó kemur klofningur
berast í ljós, þegar athuguð er
framkoma flokksins við aðalfor-
ingja sinn, Jónas Jónsson. Eftir
að Jónas haföi höfðað sakamál
gegn Magnúsi Guðmundssyni, er
„sökudólgurinn“ gerður aö dóms-
málaráðherra og nálega öll Fram-
sókn greiðir honum traust. Slíkur
atburður á tæplega hliðstæðu í
þingsögu nokkurs lands.
AUSTFIRÐINGUR
V i k u blaö
Ritstjóri og ábyrgðarmaöur
Árni Jónsson frá Múla.
Sími nr. 70.
Verð árgangsins 5 kr.
Ofbeldi
Siglfirðinga.
Á laugardagsnóttina var kom
Sveinn Benediktsson til Siglufjarö-
ar. Áður en hann kom á fætur
morguninn eftir ruddist hópur
manna inn til hans, undir forustu
Kristjáns nokkurs Sigurðssonar.
Tilkyntu þeir Sveini, að samþykt
sú, sem verkamenn gerðu á dög-
unum þess efnis, aö Sveinn skyldi
ekki fá að hafast við á Siglufirði,
væri enn í gildi. Gáfu þeir Sveini
frest þangaö til klukkan 9 um
kvöldið, en þá átti hann að vera
farinn burt af Siglufirði. Ekkisegir
af orðaskiftum Sveins og manna
þessara. En um Ieið og gestirnir
fóru rjeðist einn þeirra á Svein
liggjandi í rúminu ög greiddi hon-
um nokkur hnefahögg á höfuðiö.
Er nú Sveinn á Siglufirði um
daginn og buðust margir til að
ganga til liös við hann, ef of-
beldismenn gerðu alvöru úr hót-
unum sínum. En Sveinn afþakk-
aði slíka liðveislu og kvaðst ekki
vilja vandræði láta af komu sinni
hljótast.
Á laugardagskvöld kom Jóhann
Guðmundsson, verkstjóri f síldar-
bræðslunni til fundar viö Svein
og tjáði honum að ekki mundi
frekar aðgert þá um kvöldiö. Rjeð
hann þó Sveini til að vera varan
um sig, þvf urgur væri í mönnum
og mundu ýmsir búnir til stór-
ræða. Þakkaði Sveinn honum að-
varanimar og skildu þeir með
friði.
En mjög skömmu eftir að Jó-
hann skildi við Svein, gerist há-
reysti mikil fyrir dyrum úti og er
þar kominn mannsöfnuður miklll.
Ráðast nokkrir menn inn til Sveins
og eru fyrir þeim Kristján Sig-
urðsson og Jóhann verkstjóri.
Spyrja þeir Svein hvort hann vilji
hverfa burtu af fúsum vilja, en er
Sveinn neitti því, tóku þeir hann
með valdi og höfðu með sjer nið-
ur á bryggju. En lýðurinn fylgdi
með ópum og illyrðum, og ljet
hið ófriðlegasta.
Varðssipið Óðinn lá á Siglu-
fjarðarhöfn. Var nú báti skotiö
fram og Sveinn fluttur út í skip-
ið. Þegar þangað kom bauö skip-
herra þeim Kristjáni og Jóhanni
til uppgöngu ásamt Sveini, en
sendi róðrarmann í land meö bát-
inn. Spuröi skipherra nú þá fje-
laga hverju sætti aðfarir þessar, og
veittu þeir þau svör, að með þvf
að dagur væri að kvöldi kominn,
en helgidagur að morgni, þá
gerðust liðsmenn þeirra í landi
óðum mjög druknir, og vildu þeir