Austfirðingur - 29.10.1932, Síða 1

3. árgangur
Seyöisfirði, 29. október 1932
28. tðltiblað
Kosningin í Reykjavík.
Kosoingaúrslitin í Reykjavík voru
fyrirfrsm gefin að því leyti, að
öllum var ljóst að Sjálfstæðismað-
urinn mundi sigra. Hittgátu menn
ekki vitað fyrirfram, að aðstaða
Sjálfstæðisflokksins í höfuðstaðn-
um hefði batnað svo, sem raun
hefir á oröiö, frá því er kosning-
ar fóru fram 1931. Þaö að niöur-
staða kosningarinnar var fyrirfram
gefin, hafði vitanlega þau áhrif að
kosningin var miklu ver sótt en
slðast, enda neyttu um 1570 færri
kjósendur rjettar síns við þessa
kosningu en í fyrra.
Úrslit kosningarinnar urðu á
þessa leið :
Sjálfstæöisflokkur (Pjetur
Halidórsson) 5303 atkv.
Alþýðuflokkur (Sigur-
jón A. Ólafsson 2155 —
Kommunistaflokkur
(Brynjólfur Bjarnas.) 651 —
Qild atkvæði alls 8109. atkv.
Framsóknarflokkurinn hafði ekki
mann í kjöri við þessa kosningu
1 Reykjavík. En í fyrra voru úr-
slitin á þessa leiö :
Sjálfstæðisflokkur 5576 atkv.
Alþýðuflokkur 2628 —
Framsóknarflokkur ,1234 —
Kommunistaflokkur 251 —
Alls 9683 atkv.
Það er fróðlegt að bera saman
þessar tvennar atkvæðatölur aðal-
flokkanna tveggja í Reykjavík,
Sjálfstæöis- og Alþýðuflokksins.
Alþýðuflokkurinn fær nálega 20%
færri atkvæði nú en f fyrra, en
Sjálfstæðisflokkurinn ekki nema
ca 5% færri atkvæði.
En heildarniðurstaðan er sú, að
í fyrra fjekk Sjálfstæðisflokkurinn
tæplega 58% greiddra atkvæða í
Reykjavík, en nú nálega 65V2%,
eða því sem næst tvo þriðju
hluta.
Hrakfarir Alþýðuflokksins verða
því berari, þegar þess er gætt að
fjöldi FramsóknarmanHa hefir kos-
ið með þessum fornvinum sínum
og bandamönnum, því sennilega
vilja Framsóknarmenn ekki láta
þakka sjer aðallega aukningu þá,
sem orðið hefir á fylgi kommun-
ista frá því í fyrra.
Fyrir kosninguna reyndu and-
stæðingar Sjálfstæðisflokksins aö
koma því inn hjá mönnum, að
flokkurinn væri klofinn og sundr-
aður. Úrslit kosningarinnar af-
sanna þann söguburð með öllu.
Það er þvert á móti sýnilegt á
kjörsókn Sjálfstæðismanna, að
flokkurinn starfar af jafnvel meiri
áhuga og dugnaði, en mátt hefði
vænta, þegar niðurstaðan var
fyrirfram gefin. Má þetta vafalaust
að talsverðu leyti þakka því, að
á seinustu árum hefir verið kapp-
samlega unnið að því að koma
bættu skipulagi á starfsemi flokks-
ins í höfuðstaðnum. En hitt veld-
ur þó mestu, að Sjálfstæðisflokk-
urinn hefir miklu betri aðstöðu
til að ganga til kosninga heldur
en hinir tveir flokkarnir, sem und-
anfarin ár áttu sameiginlegan þátt
í stjórn landsins og bera sameig-
inlega ábyrgð þeirra athafna og
ráðsiafana, sem nú eru að koma
landsmöunum í koll. Menn eru
óðum að átta sig á því að stefna
Sjálfstæðisflokksins í fjármálum
og atvinnumálum muni þjóðinni
hollari, heldur en sú glæfralega
ógengdarstefna, sem farin var,
meðar Framsóknar og Jafnaðar-
menn rjeöu sameiginlega lögum
og lofum hjer á landi.
Kosningin í Reykjavík sýnir að
gengi Sjáifstæðisflokksins þar hef-
ir aldrei veríö meira en nú. E
til kosninga væri gengið út um
land er trúlegast að hið sama
yrði upp á teningnum. Sú glýja,
sem menn fengu í augun meðan
vegur Tímastjórnarinnar var sem
mestur og ,verkin töluðu“ sem
hæst, er nú óðum að renna af.
Aðdáuuin hefir snúist í efasemdir,
eða jafnvel fordæmingu. Reynslan
hefir sýnt að hin héflega stjórn-
málastefna Sjálfetæðisflokksins var
þjóðinni holl og nauösynleg. Hinir
flokkarnir eiga að baki spor, sem
hræða.
Samkvæmt yfirlýsingum sam-
steyp.ustjórnarinnar í vor verður
að búast við almennum kosning-
um að suinri. Aðstaða flokkanna
verður næsta ólík þegar þar að
kemur. Jafnaðarmenn og Fram-
sókn eiga sameiginlega að baki
sjer óhappaferil, sem augljósari
verður með degi hverjum. Fram-
sóknarflokkurinn var svo óhepp-
inn að taka upp þá stefnu í kjðr-
dæmamálinu, sem öllum er að
verða ljóst, að ekki getur staðist.
Jafnaöarmenn hafa haldið saman
hjörð sinui á eilífum kaupstreitum
Nú er svo komið að þar verður
ekki lengur haldið í horfi. Báðir
þessir flokkar ganga því að ýmsu
leyti stórlega lamaðir til kosninga.
Sjálfstæðisflokkurinn aftur á móti
þarf hvergi að hvika frá stefnu
sinni. Þeð er þessvegna óhætt að
fullyrða, að það verður Sjálf-
stæðisflokkurinn, sem mest vinnur
á við kosningarnar næstu. Það
sem flokkinn skortir sjerstaklega
út um land, er traustara skipulag
En áhuginn ervakandi á því sviði,
og vonandi verður þess ekki langt
Rannsóknin.
Eins og kunnugt er orðið, fyr-
irskipaði Jónas frá Hrlflu saka
málsrannsók gegn mjer hinn 23.
mai í vor. Hann vissi þá, að
hann hlaut að fara úr dómsmála-
ráðherraembættinu einhvern næstu
daga og hafði grun um, að jeg
ætti að taka sæti hans. Ætlaði
hann vitaskuld að hindra þetta
með fyrirskipun þessari, en þing-
ið sýndi þessu tiltæki hans við-
eigandi fyrirlitningu, og fól mjer
að gegna dómsmálaráðherraem-
bættinu.
Jeg Ijet mig þessa fyrirskipun
litlu skifta og hefi hingað til ekk-
ert um hana ritað. Ea með því
að rannsókn málsins er nú lokið,
og með því að þau blöð, sem
Jónas frá Hriflu og hans fylgi-
fiskar hafa tök á, ausa nú dag-
lega yfir mig svívirðingum út af
þessari rannsókn, þá tel jeg mjer
hvorki rjett nje skylt að þegja
lengur og mun því hjer segja
málavöxtu í aöaldráttum.
í októbermán'uði 1929 kom til
mín sem málafærslumanns kaup-
maður hjer f bænum og tjáði
mjer, að hann hefði notað í eig-
in þarfir mikið fje, sem hann
hefði innheimt fyrir erlent firma.
Mundi umboðsmaður firmans
bráðlega koma hingað til lands
og heimta greiðslu, en hann hefði
ekki handbæra peninga til aö
greiða nema lítið af skuldinni.
Jeg sagði kaupmanni þessum, að
áður en jeg gæti sagt um, hvað
rjett væri að gjöra í þessu, yrði
eg að fá skýrslu löggilts endur-
skoðauda um efnahag hans, eins
og hann þá væri.
Skýrsla þessi var svo gerð, og
samkvæmt henni voru skuldir
alls tæplega 133.000 kr., þar af
rúmlega 68.000. kr. við hið erl.
irma, sem átti hið innheimta fje,
rúmlega 27.000 við aðra skuld-
heimtumenn, flesta erlenda, um-
joðsvörur fyrir rúmlega 4.000 kr.
og um 23.500 kr. við ýms skyld-
menni hans erlendis. Gaf kaup-
maðurinn mjer þá strax þær upp-
ýgingar, að í þessu sambandi
ayrfti ekki að taka tillit til þess-
ara skulda hjá venslamönnum
sínum, því að þær yrðu ekki af
honum heimtar, nema hann gæti
greitt öllum öðrum að fullu. Þær
að bíða að starfsemi Sjálfstæðis-
lokksins út um land veröi komin
á jafn traustan grundvöll sem
starfsemi andstöðuflokkanna, eins
og orðið er í Reykjavík.
skuldir, sem taka þurfti tillit til
væru því, eftir frásögu hans, tæpl.
100.000 kr. Eignir samkv. skýrsl-
unni voru um 98.000 kr. og voru
þí ekki taldar með 6.000 kr., sem
var óumsamin innielgn hjá erlendu
firma. Ennfremur kom það í Ijós
síðar, aö 5.000 kr., sem talið var
að hefði verið eytt, voru greiddar
upp í skuld, sem þannig var tal-
in 5.000 kr. of hátt. Eftir þessu
er ekki annað sjáanlegt, en að
kaupmaður þessi hafi átt 8—9
þús. kr. umfram skuldir, þegar
ekki eru taldar með skuldir vensla-
manna.
Með því að kaupm. haföi ekki
peninga að ráðl og með því að
hið erlenda firma gekk hart eftir
skuld sinni, þá var það ráð tekið
að framselja firmanu útistandandi
skuldir og vörur fyrir samtals um
47.000 kr., og sá jeg um samn-
ingsgerðina og tók að mjer inn-
heimtu skuldanna.
í febrúar 1931, varð svo kaup-
maður þessi gjalþrota, og við
rannsókn, sem lögum samkvæmt
fór fram út af gjaldþrotinu, komu
auðvitað fram upplýsingar um
samninga þessa, og með því að
jeg hafði verið þar við riðinn
sem málafærslumaður, þótti bera
vel í veiði um að höggva í minn
garð. —
Á því, sem að framan er sagt,
er rannsóknin reist. Jeg á að hafa
gert mig sekan um hlutdeild í
sviksamlegu athæfi með því að út-
búa framannefndan samning um
framsal vara og skulda og hlut-
deildin á að liggja í því, að jeg
agði til grundvallar afnahagsreikn-
ing löggilts endurskoðunarfirma,
og tók til greina þá skýringu
skuldunauts, aö hann þyrfti ekki
að taka í þessu sambandi tillit til
skuldanna við venslamenn sína.
Þess má geta, að við rannsókn
málsins hefir það sannast, að
skuldunautur hafði skýrt alveg
rjett frá um þessar skuldir.
Hjer er þá f fám oröum sögð
saga málsins og aðdragandi. Get-
ur nú hver og einn metið hvað
hann finnur saknæmt í þessu.
Jeg er ekki hræddur við dóm
skynbærra og óvinhallra manna.
Jeg er þess fullviss, aö einungis
pólitískur dómstóll getur dæmt
mig sekan, en slíkur dómi ætla
jeg ekki að hlíta, — Jónas frá
Hriflu hefir farið margar pólitísk-
ar herferðir gegn mjer, en enn
þá hefir honum ekki hepnast að
sigra, og jeg er sannfærðum um,
að hann sigrar ekki heldur að