Búnaðarrit - 01.01.1903, Blaðsíða 139
135
mæli. £>að er því lífsnauðsyn fyrir landbúnað vorn, að
þær séu notaðar sem allra bezt, þ. e. að þeirra góðu eigin-
legleikar sóu gerðir sem allra abnennastir. JPetta er auð-
veldast á þanu hátt að mynda
kynbótafélög fyrir nautgripi.
Um fyrirkómulag slíkra félaga skal eg ekki fjölyrða
hér, en láta mér nægja að visa til ritgjörðar minnar „Naut-
griparæktunarfélög" í 3. hefti Búnaðarritsins, 16. árg. Eg
vil að eins taka það frain, að eg ætlast til að nautgripa-
ræktunarfólögin hjá oss leysi af hendi það, sem Danir hafa
tveuuskonar fólög til, nautgriparæktunarfólög og eftirlits-
fólög (Kvægavlsforeninger og Kontrolforeninger), enda er
það langeðlilegast og fyrirhafnarminst.
Þegar Danir mynduðu nautgriparæktunarfólög sín, um
og eftir miðbik 19. aldar, var félagsmönnum ekki gert að
skyldu að halda fóður- og mjólkurskýrslur. Af því leiddi,
að ýmsir vanræktu það eða að minsta kosti liéldu svo ó-
fullkomnar skýrslur, að lítið var á þeim að byggja. Menn
urðu því .áðallega að leggja mjólkureinkenui, byggingu og
stærð dýranna til grundvallar við val undaneldisdýranna,
og sýningarnar voru því eðlilega aðalleiðarstjarnan. Þetta
hafði hins vegar síua stóru galla, bæði af því að í mörgum
tilfellum er allerfitt að sjá á ytra útliti, hvort ein kýr
mjólkar meira en önnur, og svo eru dómararnir við sýning-
arnar misjafnir eins og aðrir meun. Auk þess er ekki þar
með sagt, að þótt einliver kýr rajólki mikið, að hún só
góður „búinannsgripur11, því vel getur verið, að húu só svo
þurftarfrek, að hún, þrátt fyrir hina háu nyt, borgi illa
fóðrið. Gæði kýrinuar fara sem sé ekki einungis eftir þvi,
hvað mikið hún mjólkar, en einnig eftir gæðum (fitumagni)
mjólkurinnar og hvatl miklu fóðri liún eyðir, en þetta er í
mörgum tilfellum ómögulegt að sjá á ytra útliti dýrsins. —
JÞetta varð Dönum smátt og smátt ljósara og Ijósara. En
af því þeim varð það fyrst fullljóst eftir að nautgriparækt-
unarfélögin voru orðin útbreidd yfir alt landið og búin að