Búnaðarrit - 01.01.1906, Blaðsíða 202
196
BÚNAÐARRJT.
skapað; þar, sem næringarskilyrðin eru slæm, eru bein-
in löng og grönn, en gagnstætt við gagnstæð skilyrði. Ó-
samræmi í sköpulagi einkennir fjöldann. Nokkur sam-
eiginleg einkenni eru á því og hinu gamla norska kyni
og fjarkynjum norðast í Norður og Austur-Evrópu, á
miðfjöllum Asíu og Himalayafjöllum, t. d. stutt rófa og
horn og ýms óræktar einkenni.
Orsökin til þess að íslenzkt sauðfé hefir ekkert rækt-
unarbragð er sú: að fjárræktin hér á iandi hefir verið
ráðlaus; menn hafa aldrei vitaðréttilega hvað þeir vildu
i þessu efni. Sé þetta ekki satt, þá má fullyrða að
brostið hafi þekkingu og getu til að ná markinu. Eng-
inn getur réttilega haldið því fram, að hér geti ekki
verið til ræktað íé, fé með kynbragði í samræmi við
náttúru þessa lands. Jón heitinn Illugason bóndi í Bald-
ursheimi (dáinn fyrir rúmum 20 árum) hefir sýnt það,
að hér er hægt að hafa ræktað fé. Hans fé hafði glögt
kynbragð og var honum mjög arðsamt; en það var og
er ekki það fjárkyn sem þolir lífsskilyrðin í hinum verri
sauðlandssveitum, og hefir því ekki náð mikilli útbreiðslu.
Sumir teija að hér á landi séu þrjú fjárkyn, er nefn-
ast: fjaliakyn, dalakyn og fjarðakyn, sitt með hverjum
einkennum, sköpulagi og ullarfari. En í rauninni eru
slík kynskifti ekki til hér á landi þ. e. a. s. með glögg-
um aðgreiningseinkennum. Og vist á enginn bóndi hjörð
með glöggu kynbragði, heldur eru einstaklingar hennar
innbyrðis ólikir, nærri að segja sinn með liverju útliti,
og afurðar eiginleilcum; sumt er þóttholdað, sumt gagn-
stætt, og nokkuð mitt ámilli, þótt kjötgæði séu að miklu
ieyti komin undir fóðrun og meðferð fjárins, eru það
þó sérstakar kindur sem gefa af sér bezt kjöt. Um ull-
ina má hið sama segja, að hún er mismunandi að lengd,
fínleika og þéttleika. En það má heita sameiginlegt með
aila íslenzka ull, að hún skiftist í tog og þel, og togið
mikið lengra. Það er hinn versti ókostur á íslenzkri
ull þetta, að hún er tvennskonar og mislöng á hverri