Vikuútgáfa Alþýðublaðsins - 07.03.1928, Blaðsíða 1

ttiitiifa Alhvðablaðslns
Gefln út af Alpýðnflokknnm.
II. árgangur.
Reykjavík, 7. marz 1928.
10. tölublað.
Tvær stefmisr.
Beinir skattar eða tollar.
Eins og kunnugt er, er pað
stefna Alpýðuflokksins, að afla
ríkissjóði tekna með beinum
sköttum, en fá afnumda tolla pá,
á 'nauðsynjavöVum öllum,
sem nú eru aðaltekjustofn rík-
óssjóðs. Nú befir Héðinn Valdi-
ínarsson flutt á pinginu frv. um
-að tollur lækki á kaffi og sykri
um 25<>/o — eða pyí sem nernur
gengisaukanum. Enn fremur bef-
fir bann flutt frv. um 25 0/0 hækk-
un á tekju- og eigna-skatti. Nú
er áætlað í fjárlagafrv. stjórnar-
innar fyrir 1929, að kaffi- og
sykur-tollar nemi einni milljón
króna, en gera má ráð fyrir pví,
að peir fari eitthvað fram úr á-
ætlun. Nái lækkunartillaga Héðins
fiam að ganga, má gera ráð fyrir,
fcð lækkun tollanna verði á 3ja
hundrað púsund krónur. En peg-
Pr miðað er við áætlun stjórnar-
finnar um tekju- og eigna-skatt,
kemur pað í ljós, að hækkun sú,
er farið er fram á í frv. Héðins,
nemur heldur meiru en lækkunin
'á kaffi- og sykur-tollinum.
Ihalidsblöðin hafa tekið afar-illa
lillögum Héðins. Telja pau pær
tneð öllu óalanidi og óferjandi og
fyllast að vanda vandlætingu
uukilli. Berja peir sér á brjóst,
fihalidsritstjórarnir, og telja ógæfu
Uiikla búna pjóðinni, ef stefna
^afnaðarmanna fái að ráða. Hér
er um stefnumál að ræða hjá
báðum flokkum, og er pví rétt að
athuga lítillega, hver áhrif tillög-
iur Héðins munu hafa. Við pá
athugun kemur pað ærið glögt í
1 jós, hverra hag jafnaðarmenn
hera fyrir brjósti og hverir inn-
an pjóðfélagsins standa næst
hjarta peirra, er skipa íhaldsrit-
stjórunum fyrir verkum.
Kaffi- og sykur-tolla, að við-
bættri álagningu kaupmanna,
purfa allir að greiða, fátækir sem
ííkir, og auðvitað purfa peir að
greiða hæsta upphæð, sem mest
hota pessar vörur, en pað gera
áuðvitað peiry sem stærstar fjöl-
skyldur hafa og eiga lítinn kost
nijólkur. Tollaj-nir koma pví lang-
hprdast nidur á bláfátœkum fjöl-
skyldumönnum, en eijihleypir
menn, sem kannske Uctfa ágœtar
iekjur, greida hv'erfdrtdi lítinn
filuia peirra. Ríki, sem tekur tekj-
-úr sínar með tollum, reitir pær
því fyrst og fremst af peim, sem
toinst hafa að láta, en eru að
ála upp börn, sem eiga, pá er
Þau vaxa, að taka á sínar herðar
•ábyrgðina á framtíðarvelferð
pjóðarinnar. Verði tillögur Héðins
sampyktar, léttist byrðin á herð-
um pessara manina.
Stæ'rsta'n hluta beinu skattanna
g'reiða peir, sem eiga miklar eiignir
og hafa háat tekjur, mehn, sem
standa á herðum verkalýðsims,
láta hann bera sig fram til auðs
og makinda, menn, sem vitandi
vits nota sér skipulagsleysið í
pjóðfé’aginu til pess að hirða arð-
inn af súrum sveita meðbræðra
sinna eða hafa fengið að erfðum
fé, sem feður peirra hafa rakað
saman á kostnað ekkna og mun-
aðarlausra, beinlinis eða óbein-
línis. Ef skattahækkunarfrv. Héð-
ins verður sampykt, verður af-
leiðingin sú, að verkamaður, sem
nú greiðir 10,00 kr. skatt, mun
greiða 12,50 kr., handverksmað-
ur, sem nú greiðir 100,00 kr.,
mun greiða 125,00, kaupmaður,
sem nú greiðir 1000,00, mun
greiða 1250,00 og gróðafélag, sem
nú geldur 10 000,00, mundi gjalda.
12 500,00. Nái tiillaga og frv. Héð-
ins fram að ganga, verður hag
rikisísjóðs engu ver komið en pó
að sampykt " verði fjárlagafrv.
stjórnarinnar óbreytt, en gjöldin
verða léttari á peim, sem ekk-
ert mega missa, pyngri á hinum,
sem af nógu hafa að taka.
Auðséð er pað öllurn mönnum,
sem ekki blindar glit mútugulls-
ins, hivor stefnan í skattamáluin-
um er réttmætari, Alpýðuflokks-
ins eða íhaldsins, og auðséð er
einnig af ofanrituðu, hverra hag
hvorir um sig, Alpýðuflokkurinn
og íhaldið, láta sér annast um.
Alpýðuflokkurinn vill réttlæti öll-
um til handa, smáum og stórum,
ríkum og snauðum. Ihaldið hugs-
ar að eins um hagsmuni peirra,
sem auðinn hafa, sem geta látið
gull og seðia í ríkulegum mæli
renna i vasa pjóna sinna. F>að
vill taka frá peim, sem ekkert
hafa, og gefa pað hinum, sem
hafa fullar hendur fjár. Það vill
tolla kaffibolla fátæklingsins, swo
að veizlur auðmannsiins geti orðið
sem dýrlegastar.
Alpýðume'nn í sveit og við sjó!
Fylgist vel með gerðum pingsins
í pessu máli!
Atviniu leysis tryoy insar.
Jafnaðarmannafélagið „Sparta"
á pakkir skiiið fyrir að hafa sam-
ið frv. til laga um atvinnuleysils-
tryggingar og komið pví á framr
færi á alpingi. Hefir félagið hér
unnið mikið verk og vandasamt
og leyst vel af hendi.
Samkvæmt frv. stofna verka-
menn sjóði til að tryggja sig gegn
atvinnuleysi, og tekjur sjóðanna
eru: 1. 20 kr. fyrir hvern með-
lim, er ríkiissjóður leggur sem
iStofnfé, 2. 2°/o af vinnulaunum
meðiimanna, er atvinnurekandi
stendur skil á til á’jóðanna, 3.
jafnstór upphæð frá vinnuveitand-
um meðlimana, 4. jafnnstór upp-
hæð árlega úr ríkissjóði. — At-
vinnulaus telst samkvæmt frv.
hver sá verkamaður, sepl ekki
hefir að minsta kosti 20 stunda
atvinnu á viku hverri, og hefir
hann rétt til stryks úr sjóðun'-
um alt að 2/s af venjulegum
vinnulaunum hans.
í greinargerðinni koimast höf.
frumv. pannig að orði:
.....Maður verður oft að gera
ráð fyrir hlnu ótrúlegasta. Vér
getum hugsað oss, að einhver
komi með pá mótbáru gegn frum-
varpi pes-su, að pað geri sveita-
menn ótrauðari til að flytja til
kaupstaðanna og auki pannig
fólksstrauminn úr sveitunum.
Vonandi lætur enginn isér svo ó-
mannúðlega og óviturleiga rök-
isemd um munn fara. Öll alpýða
bæði til sjávar og sveita verður
að vinna að pví í sameiningu, að
gera sveitirnar byggi'legri. Með
pví einu móti er hægt að stöðva
fólksstrauminn til kaupstaðanna.
Væntum vér pess, að enginn láti
sér pá heimskulegu og grimdar-
legu aðferð til hugar koma, að
svelta í hel börn verkalýðsins,
sem eiga að býggja hinar órækt-
uðu sveitir landisins í framtíð'-
innL“
Frv. petta vaíðar að minum
dómi verkalýðinn mest af öllum
peim malum, sem liggja fyrir yf-
irstandandi alpingi. Reynir nú
mjög á drenglund og vitsmuni
Framsóknarpingmanna. Eiga peir
nú tvo kosti: Að taka höndum
saman við yfirráðastéttina gegn
verkalýðnum, eða hitt, að sam-
pykkja frv. Taki peir fyrri kost-
inn, hafa peir gerst svikarar við
hagsmuni almennings í sveitum,
sem peir eru fulltrúar fyrir. Hags-
munir vinnandi manna í sveituim
eru andstæðir hagsmunum auð-
valdsins. Hagsmunum sveitafólks-
ins er engan veginn borgið nema
í samvinnu við verkalýðinn.
Vegna ranglátra kosningalaga á
verkalýðurinn, sem er alt að.
helmingur landsmanna, lítil ítök
á alpingi. En alpýðan verður að
nota pessa samkundu sém vett-
vang .stéttabaráttuninar. .Starf ping-
fulltrúanna nægir ekki. Aðalatrið-
ið er, aðalpýðan sem heiid fylgi
málunium fast á eftir og beiti
til pess mætti saimtakanna. Ein-
huga öflugar kröfur bornar fram
af .samtökunum um land alt er
fyrsta vopnið, sem hún grípur
til. Alpýðumenn um 'land alt,
krefjumst pess, að frv. verði sam-
pykt! Munum pað, að vér, sem
málið snertir beinlínis, erum alt
að helmingur allra landsmainna.
Ef pingmenh vita, að frv. á hinn
öfluga arm allrar alpýðu að bak-
hjarli, munu peir hugsa sig um
tvisvar áður en peir greiða at-
kvæði á móti pví. Munum hverju
vér fengum áorkað í ríkisfög-
reglumálinu. Við biðjum ekki um
ölmusu, vér krefjumst réttarbóta,
sem félaar vorir í nárannalön-
unum hafa fyri,r löng náð. Vei:
peim, sem daufheyrast við hin-
um máttugustu kröfurn hins
vinnandi lýðs!
Spartverji.
Hvar lendir gróðinn?
Jón ólafsson sagði fyrir stuttu
í pingræðu, að verkalýðurinn og
sjómennimir hirtu allan gróðann
af lútgerðinni, en útgerðarmenn-
irnir stæðu slyppir. Slík orð sem
pessi vekja, sem von er, til umr
hugsunar, en ekki til pessarar
ályktunar. Það sér ekki á sjó-
mönnunum og verkamönnunum,
að peir hafi fengið gróðann, pví
peir lifa fátæklega og eiga fáir
dýr og vönduð hús, nenia pá
skipstjórarnir, en við pá hefilr
Jón líklega ekki átt. Það getur
vel verið, að pað sjái ekki á
reikningi útgerðarinnar við bank-
ana, að gróðinn hafi lent hjá út-
gerðinnii sjálfri. En hvar hefir
hann pá lent, ef dæma á eftir
yfirborðsútliti? Hverjir hafa ráð
« að búa í dýrustum húsum, og
hverra fóik er pað, sem mestj
getur borist á, verið fiottast og
skemt sér utan lands og inman?
Það eru útgerðarstjórarnir. Eftir
pví eru pað pá peir, sem gróðinn
hefir lent hjá. Hvernig stendur
á pví/ að eigemdur og forstjórar
öreiga togarafélaga geta búið í
höllum, haft rúmt um sig í peim
og haft dýr húsgögn í hverju
herbergi, og pað enda pótt varla
finnist ráð til að gredða vexti
af útgerðarskuldunum, hvað pá
heldur meira? Hvernig stendur á
pví, að á skattaskrá Reykjavík-
ur í fyrra áttu fá útgerðarfélög
að greiða tekjuskatt eða eigna-
skatt, en útgerðarstjórarnix marg-
ir voru í háum eigna- og tekju-
skatti ? Alt bendir petta á, að'
útgerðarstjórarnir séu svo klók-
ir fjármálamenn, að láta gróðann