Alþýðumaðurinn - 17.03.1931, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUMAÐtJRINN
sagt, að síldarútvegurinn héldist í
því ófremdarástandi, sem allir norð-
lenskir útgerðarmenn, sjómenn og
verkafólk voru sammála um, að
ekki gæti gengið.
Pegar verið var að koma logum
um ríkisbræðsluna á Siglufirði í
gegnum þingið, beittust togaraeig-
endur engu minna á móli því, að
þeim, sem við síldarútveg fást, yrði
hjálpað til þess að gera sér verð
úr þeirri síld sem aflaðist, með því
að byggja handa þeim síldarbræðslu
á Norðurlandi. Pað er á þjóðar-
vitorði, að togaraeigendum í Rvík
var engu minna umhugað um það
að norðlenskur síldarútvegur fengi
ekki þá hjálp, sem honum var veitt
með ríkisbræðslunni á Siglufirði,
en það að eyðileggja, að skipulag
það kæmist á sölu síldarinnar, sem
fékst með Síldareinkasölunr.i.
Eins og komið er verði á síldar-
lýsi, er það eini möguleikinn til
þess að gerlegt sé að gera út á
síld næsta sumar, að takist að selja
síld til Rússlands í stærri stíl, helst
um 200 þús. tunnur. Pyrfti þá að
byrja að salta síld um leið og hún
byrjaði að veiðast.
En fyrst og fremst þarf þá ríkið
að ábyrgjast viðskiftin við Rússland
eins og t. d. norska ríkið gerir.
Annars er algerlega ókleyft að selja
síld til Rússlands vegna hins langa
gjaldfrests, sem Rússar þurfa að fá.
Fyllilega má gera ráð fyrir því,
að sá flokkur í þinginu, sem tog-
areigendur í Reykjavík standa bak
við, íhaldsflokkurinn, muni jafnt
snúast gegn því að ríkið hjálpi nú
til með söiu síldar til Rússlands,
með ábyrgð fyrir sölunni, eins og
hann hefir snúist á móti öllum
öðrum opinberum endurbótum á
síldarútveginum hér norðanlands,
og hjálp sem þingið hefir veitt síld-
arútveginum.
Gamanvísnakvöld
ætlar Jón Norðfjörð að halda nú
í þessari viku. Verða allir brag-
irnir, sem hann syngur, spányjir
Meðal þess, sem hann syngur um,
er voldugur bragur um sóttvarnirnar.
E*ar sem óhætt má telja, að
þetta sé eitt af merkustu málum
þingsins, þykir rétt að birta þings-
ályktunartillöguna hér í blaðinu á-
samt greinargerð sem henni fylgir.
Tillaga
til þingsályktunar um ábyrgð ríkis-
sjóðs fyrir viðskiptum við Rússland,
— Flutningsmenn: Erlingur Frið-
jónsson og Jón Iialdvinsson.
Alþingi ályktar að skora á ríkis-
stjórnina:
1. Að ábju'gjast f}’rir hönd ríkis-
sjóðs greiðslu þeirra víxla, sem
rússneska ríkisstjórnin hefir sam-
þykkt fyrir andvirði þeirrar síld-
ar sem Síldareinkasala Islands
seldi til Rússlands á síðasta ári
og sem nemur alls um 600 þús.
íslenzkum krónum,
2. Að ábyrgjast fyrir hönd ríkis-
sjóðs allt að lb% — sjötíu og
fimm af hundraði — af andvirði
íslenzkra vara, sem seldar verða
rússnesku ríkisstjórninni á yfir-
standandi ári, með allt að 12
mánaða gjaldfresti.
Ábyrgð ríkisstjórnarinnar skal
framkvæmd þannig, að ríkissjóður
íslands ábyrgist greiðslu á víxlum,
sem rússneska ríkisstjórnin sam-
þykkir til greiðslu.
Ábyrgð ríkissjóðs skal aðeins
veitt Síldareinkasölu íslands, sam-
vinnufélögum og fiskisölusamlögum.
Ábyrgð ríkissjóðs samkv. tillögu
þessari má aldrei fara fram úr 5
milJjónum króna á árinu 1931.
Greinargerð.
Haustið 1927 gerðist sú nýung í
verzlun íslenzku þjóðarinnar, að
bein viðskifti voru hafin milli íslands
og rússnesku ríkisstjórnarinna, með
sölu á 25 þúsund tunnum saltsíldar,
Sigurður Greipsson
íþróttakennari dvelur nú um tíma
við Laugaskóla til að kenna þar í-
þróttir, þar á meðal glímu.
Er furða mikil, hvað Eyfirðingar,
og ekki síst Akureyringar, sinna lítið
þessari þjóðlegu, hollu og skemti-
legu íþrótt — íslensku glímunni.
sem rússneska ríkisstjórnin keypti
af íslenzkum útgeroarmðnnum. ]?ó
sala þessara 25 þús. tn. síldar til
Rússlands }rrði til þess að bjarga
um V, miljón lcróna af þvi verð-
mæti, sem bundið lá í síld haustið
1927, frá því að verða að engu,
hefir ekki orðið framhald á sölu
síldar til Rússlands f}rr en á síðasta
ári, að Síldareinkasalan seldi rúss-
nesku ríkisstjórninni 30 þús. tunnur
saltsíldar.
Meginástæðan fyrir því, að við-
skiftum við Rússland hefir ekki
verið haldið óslitið áfram frá árinu
1927, eru þeir miklu erfiðleikar,
sem seljendum stafar af hinum
fanga gjaldfresti, sem veita þarf
Rússum, ef sala á að takast til
þeirra.
Þrátt fyrir þá erfiðleika, sem
stafa af hinum langa gjaldfresti, hefir
Síldareinkasala íslands ráðizt í að
selja rússnesku ríkisstjórninni 30
þús. tn. saltsíldar á síðasta ári, og
nemur það fé, sem Einkasalan á
fast í þessari sölu, um 600 þús. kr.
Eins og kunnugt er, hafa þjóðir
þær, sem viðskifti hafa við Rússland,
yfirstigið örðugleikana af hinum
langa gjaldfresti með því, að hlut-
aðeigandi ríkisstjórnir liafa ábyrgzt
viðskiftin við Rússland gegn því, að
rússneska ríkisstjórnin samþykki
víxla fjrrir þeim vörum, sem hún
hefir keypt. Hefir t. d. norska
ríkisstjórnin samkvæmt heimild stór-
þingsins ábyrgzt viðskifti Noregs
við Rússland allt að 20 milj. kr, á
síðasta ári.
Óhætt er að fullyrða, að Síldar-
einkasala íslands vænti þess fylli-
lega, er hún seldi umræddar 30
þús. tn. síldar til Rússlands, að háttv.
Alþingi mundi sýna sama skiining
og þing annara þjóða, sem viðskifti
hafa við Rússland, á því, að veita
ábyrgð fyrir þeim viðskiftum. I
trausti þess er fyrri hluti þessarar
tillögu fram kominn.
Eftir öllum horfum um verð á
síldarolíu og síldarmjöli, má gera
ráð fyrir því, að síldarverksmiðjur
kaupi ekki síld til bræðslu nema
með sára-lágu verði næsta sumar,
Er það sýnilegt, að með lægra
verði á bræðsJusíld en síðastl, sum-