Alþýðumaðurinn - 07.04.1931, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐtJMAÐURINN
Og kr. 1,50 hærri
tekjur í ríkissjóð af
hverri útfiuttri síldar-
tunnu, en ef síldin er
lögð í bræðslu- Kr. 300 þús.
Samtals kr. 1,700 þús.
Tekjur ríkissjóðsins af hverri
tunnu hrásíldar, sem lögð er í
bræðslu, er mjög nálægt því að
vera álíka miklar og innflutnings-
tollur á tómtunnum og salti, sem
fer til söltunar á útfluttri síld, svo
hagnaður ríkissjóðsins af sölu síld-
ar til Rússlands myndi því nema
útflutuingsgjaldinu, sem nú er á
hverri útfluitri síldartunnu, sem er
kr. 1,50 á tunnu.
Fyrsta sala, sem farið hefir fram
til Rússlands héðan frá landi er
það, þegar útgerðarmenn seldu
rússnesku stjórninni 25 þús. tunn-
ur saltsíldar haustið 1927. Pað
ár voru saltáðar og sérverkaðar um
240 þús. tunnur síldar, sem var
langtum meira en hægt var að selja.
Var sumt af þeirri síld sett vorið
1928 í bræðslu hér á landi, ensumt
var selt utanlands fyrir afarlágt
verð. Er því hægt að fullyrða, að
þessi sala til Rússlands haustið
1927 hafi bjargað um % miljón
af því verðmæti, sem í síldina var
komið sumarið 1927.
Þessi síld var seld gegn 9 mán-
aða víxlum, svo síldareigendur
fengu hana greidda áður en lagt
var út í síldarútgerð sumarið 1928,
og kom þá að góðu liði til rekst-
ursins það sumar.
Nú hefir Síldareinkasala íslands
orðið að selja þær 30 þús. tunnur
síldar, er hún seldi rússnesku
stjórninni síðastliðið ár, með 12
mánaða greiðslufresti. Eru nálægt
30% af verði hrásíldarinnar, sem
söltuð var í fyrra, bundin í þessari
sölu, og veldur það, sem eðlilegt
er, síldareigendum, útgerðarmönn-
um og sjómönnum afarmikilla erfið-
leika, og enn meiri erfiðleika enár-
ið 1927, þar sem greiðslufrestur er
nú 3 mánuðum lengri en þá. Er
því brýn nauðsyn að ríkið hlaupi
hér undir oagga og gangi íábyrgð
fyrir þeim víxlum, sem rússneska
ríkisstjórnin hefir samþykt fyrir
þessari síld, sem Einkasalan seldi
henni í fyrra. En vissa er fyrir,
að þá er hægt að selja víxlana og
losa með því það fé, sem síldar-
eigendur eiga þar búndið.
Raddir hafa heyrst um það, að
ástæðulaust hafi verið að selja þess-
ar 30 þús. tn. síldar til Rússlands,
því vel hafi verið hægt að selja þá
síld á sænskum markaði. En slík-
ar raddir eru bygðar á ókunnug-
leika. Full vissa er fyrir því, að
hefðu umræddar 30 þús. tunnur
síldar verið boðnar til sölu í Sví-
þjóð, hefði það tvímælalaust lækk-
að síldarverðið þar til stórra muna.
Um síðustu áramót lágu í land-
inu 126,819 skpd. af fyrra árs fiski,
en um áramótin 1929 og 1930 voru
fiskbirgðirnar ekki nema 52,690 skpd.
og undanfarin áramót hafa fisk-
byrgðirnar verið 50—60 þús. skpd.
Þessar geysilega miklu fiskbyrgð-
ir fram yfir það, sem áður hefir
verið, sýna, að ástandið með fisk-
verslun vora er í meira lagi ískyggi-
legt. Og ef til vill er það óálitleg-
ast í þessari verslun, að hún (fisk-
verslunin) hefir reynst meir en 10%
minni árið 1930 að skippundatölu
en árið á undan, þrátt fyrir mikið
lækkandi söiuverð. Sýnir þetta, að
hefjast verður handa um sölu á
þeim miklu fiskbyrgðum, sem liggja
í landinu. Blöðin hér hafa einnig
skýrt frá því, að sendur hafi verið,
af bönkum og fiskseljendum, mað-
ur til Rússlands í þeim erindum,
að leitast fyrir um sölu fiskjar í
Rússlandi. Eigi sala að komast á,
á fiski þeim, er nú liggur í Iand-
inu og sala á síld í stærri stíi, er
ókleyft að framkvæma hana án þess
að ríkið gangi þar í ábyrgð, eins
og ráð er fyrir gert í þingsályktun-
artillögunni.
Fordæmi er fyrir því, að ríkið
hlaupi undir bagga þegar erfiðleik-
ar steðja að atvinnuvegi lands-
manna, og þarf ekki lengra að leita
en til þingsins í fyrra til að finna
slíkt fordæmi, Þá var ríkisstjórn-
inni heimilað með sérstökum lög-
um að ábyrgjast alt að einnar
miljónar króna rekstrarlán fyrir út-
gerðarmenn hér sunnanlands á
vetrarvertíðinni. Nú er það ekki
nokkur hluti landsins, sem njóta
myndi hags af ábyrgð ríkissjóðs
fyrir viöskiftum við Rússland, held-
ur allir þeir, sem síldveiðar stunda.
og þeir sem nú eiga óseldan fisk
í landinu-
ráðning forstöðumanns o.fi. húsinu
viðvíkjandi í framtíðinni, var til með-
ferðar á síðasta bæjarstjórnarfundi.
Hafði húsið verið auglýst laust til
umsóknar, því Björn Ásgeirsson
hafði sagt upp leigu á því frá 14.
Maí n.k. Ein umsókn (umsókn frú
Jónu Jónsdóttur) kom fram áður en
ákveðinn umsóknarfrestur var út-
runninn. En mörgum dögum sfðar
komu íram tvær umsóknir; önnur
frá frú Jónínu Dúadóttur, hinn frá.
Eggert Ól. Eiríkssyni; sjálfsagt báð-
ar samdar eftir að vitnast hafði hvað
fyrsti umsækjandinn bauð í húsið,
og báðar íram komnar að undirlagi
húsnefndarinnar. Tók húsnefndin
allar umsóknirnar gildar og mælti
meö báðuin þeim, er ólöglega
voru fram komnar,
Þegar á fund kom, bar Böðvar
Bjarkan fram tillögu um að vísa
málinu aftur til nefndarinnar og láta
áuglýsa húsið að nýju, þar sem
málið væri þannig undirbúið, en
bæjarstjórn feldi þá tillögu, og árétt-
aði á þann hátt dónahátt húsnefnd-
arinnar gagnvart þeim eina umsækj-
enda, sem að réttu lagi hefði átt að
koma til greina. Fór nú bæjar-
stjórnin að bítast um ólöglegu um-
sækjendurna og mátti eklci um tíma
sjá, hver hreppa mundi hnossið. —
Fóru þó svo leikar að írú Jónínu
Dúadóttur var veitt húsið. ]?essu
næst var feld tillaga um það að
þórður Guðmundsson }-rði fram-
vegis umsjénarmaður í húsinu fyrir
bæjarins hönd. Hefur Þórður gegnt
þessu umsjónarmannsstarfi í mörg
ár með sérstakri trúmensku og sam-
viskusemi. Er hann nú rekinn út
tír húsinu, og næsta ólíklegi að
jafningi hans komi í hans stað.
Að endingu var húsmálið kórón-
að með því að fela bæjarstjóra að.