Alþýðumaðurinn - 19.05.1931, Qupperneq 1

ALÞYÐUMAÐURINN
I. árg.
Akureyri, Þriðjudaginn 19. Maí 1931.
24. tbl.
Hvað ftefir unnist?
Við þingkosningarnar 1927 gengu
Alþýðuflokkurinn og Framsóknar-
flokkurnn fram með það sameig-
inlega áhugamál, að ganga milli
bols og höfuðs á íhaldinu, sem farið
hafði með völd í landinu næstu
fjögur ár á undan.
Báðir þessir flokkar, Alþýðuflokk-
urinn og Framsóknarflokkurinn,
munu hafaverið sannfærðir um það,
að í höndum íhaldsins væri fram-
tið þjóðarinnar í háska. Vald fhalds-
ins yfir atvinnuvegum þjóðarinnar
og yfirráð þess á peningastofnun-
um landsins væri háski, sem fram-
sæknari flokkarnir í landinu þyrftu
að forða þjóðinni frá ef auðið væri.
Að sjálfsögðu hefir þessum tveim-
ur andstöðuflokkum íhaldsins verið
það Ijóst, að þó þeir ættu það á-
hugamál sameiginlegt að yfirbuga
íhaldið, þá myndu leiðir skilja á
ýmsum sviðum þegar til starfs kæmi
á þingi.
Alþýðuflokkurinn er hraðstígur
umbótafiokkur, sem líturá hag allra
landsmanna, bæði til sveita, kaup-
staða og sjáfarþorpa, en Framsókn-
arflokkurinn ernánast sagt. umbóta-
flokkur fyrir landbúnaðinn, en á
erfiðara með að sjá hinar sterku
þarfir kaupstaða og sjáfarþorpa,
sem leiðir af örum vexti hvoru-
tveggja.
Pó hér sé bent á tvennskonar
aðstöðu umbótaflokkanna í þinginu,
þá var þegar hægt að vita það fyr-
ir að þessir flokkar myndu aðallega
vinna saman á þinginu eftir kosn-
ingar 1927, af því að frekar myndi
samstarf eiga sér stað milli þeirra
en íhaldsins annarsvegar og ann-
ars hvors umbótaflokksins hinsvegar.
Árið 1927 var óreiðan í sjávarút-
veginum búin að stofna til land-
auðnar í tveim kaupstöðum lands-
ins, Akureyri og ísafirði. Pað hlaut
því að verða fyrsta krafan, sem Al-
þýðuflokkurinn beitti sér fyrir að
gerð yrði á þinginu 1928, að þess-
um kaupstöðum yrði veitt sú hjálp
afhendi þess opinbera að þeir réttu
i.VÍð.
Alþýðuflokkurinn á ísafirði hafði
framkvæmt þann undirbúning und-
ir viðreisn kaupstaðarins, sem
byggja mátti ofan á, ef aðstoð
þingsins fengist til þess. Fiokkur
atvinnurekendanna í þinginu. íhalds-
flokkurinn, sem horft höfðu á sam-
herja sína nausta skipin á ísafirði
yfir hábjargræðistímann, vildi enga
hjálp veita. En umbótaflokkur land-
búnaðarins skildi þörf þessa, af
atvinnurekendunum niðurnídda
kaupstaðar, og Ijet undan kröfum
Alþýðufulltrúanna um að ve'tt yrði
hjálp til þess að koma upp sam-
vinnufélagsskap sjómanna og verka-
fólksins. Sögu þess samvinnufélags
þarf ekki að segja hér. Ffún er of
kunn til þess að efi sé á það dreg-
inn, að þessi samvinnufélagsskapur
hafi bjargað ísafjarðarkaupstað frá
algerðu hruni.
Sama niðurlæingin í atvinnuveg-
unum ríkti hér á Akureyri 1927
eins og á ísafirði.
Óreiðan í síldarútveginum hafði
bakað lánsstofnunum og verslun-
um, sem hjálpað höfðu útgerðinni,
það tjón, að sýnilegt var að sumar
þessar lánsstofnanir myndu ekki
rísa undir. Hafði þessi óreiða í síld-
arútvegnum hér átt sinn þátt í tapi
bankaútibúanna, sem þegar er kom-
ið í ljós á útibúi íslandsbarika með
nálega 7s miljón króna tapi, sem
mest mun stafa frá óreiðu í síldar-
M N Ý A BIÓ 'MM
Miðvikudagskvöldkl. 8*/a
BICCHI eða
ástareyjan.
í aðalhlutverkunum:
Claude France, Pierre
Battchieff, Mistinguett
og Thérésa Kolb.
Myndin er hin glæslegasta og
»lífiö æfinlýr*.
útveginum fyrir 1928, að síldarsal-
an var skipulögð. — Verkamenn
fengu ekki kaup sitf greitt og sjó-
menn urðu að ganga að veðum í
skipum þeim, sem þeir höfðu verið
á og krefja inn kaup sitt með
þeirri lagavernd, sem þeim er veitt,
og urðu þó að ganga frá án þess
að fá sitt greitt.
Jafnvel þeir menn, sem aldrei
höfðu viljað siá eða skilja mátt
samtaka eða aðstoð þess opinbera,
eins og Björn Líndal á Svalbarði
og einstaka menn aðrir úr liði at-
vinnurekenda, voru farnir að leita
til þingsins um aðstoð til að rétta
við hinn fallna útveg hér Norðan
Iands. En andúð íhaldsins í þing-
inú og utan þings var svo sterk
móti öllum bjargráðum fyrir út
veginn hér, að ekki varð rönd við
reist-
Samhliða kröfunni um að ísafjarð-
kaupstaður yrði reistur úr því kalda-
koli, sem hann var kominn í fyrir
ráðleysi og ólán þeirra, sem ráöið