Alþýðumaðurinn - 07.07.1931, Blaðsíða 1
I. árg.
Fábeyri verklyíssvik.
Stjórn Söltunarfélags verka-
lýðsins á Akureyri liýður nið-
ur söltunarlaun sílflar og stofn-
ar til kauplækkunar.
'Verkamaðurintu ver ó-
sómann.
Fyrir nokkru var þess getið hér
í blaðinu, að Síldareinkasalan hefði,
til ákveðins tíma, slept tilkalli til að
ráðstafa síldveiðaskipum, og skyldu
síldveiðendur og saltendur sjálfir
semja um verkun síldarinnar.
Trúlegt hefði nú verið, að hinir
svokölluðu »síldarspekúlantar« hefðu
notað sér þetta aukna frelsi og
gripið til hinnar frjálsu samkeppni;
boðið niður verkunarlaunin og
gert tilraun til að lækka kaup verka-
fólksins, sem að síldarverkun vinn-
ur. — En þeir urðu ekki fyrstir
til þess.
Stjórn Söltunarfélags verkalýðs-
ins á Akureyri byrjar á að bjóða
niður söltunarlaunin um 50 aura á
tunnu og stofnar með því til kaup-
lækkunar.
Ekki væri undarlegt þó ýmsum
yrði á að spyrja þrisvar um það,
hvort þetta væri satt. Svo fáheyrt
er það og ólíklegt. En hér er á-
rangurslaust að spyrja. Stjórn
Söltunarfélagsins hefir þverbrotið
verklýðssamtökin á háskalegasta
tíma og brotið ísinn fyrir þá at-
vinnurekendur, sem sífelt sitja um
tækifæri til að lækka vinnulaun
verkalýðsins.
Undanfarin ár hefir Síldareinka-
salan ákveðið söltunarlaunin. Pau
hafa verið miðuð við það, að vinn-
an við síldarverkunina væri greidd
Akureyri, f’riöjudaginn 7. Júlí 1931.
samkvæmt taxta verklýðsfélaganna.
Hafi einhver saltandi leitað á að
greiða lægra en taxta, hefir verka-
fólkið haft þetta að bakhjalli og átt
auðvelt með að ná réttti sínum.
Að bjóða niður söltunarlaunin er
því hreint og beint að svifta verka-
lýðinn því öryggi, sem undanfarin
ár hefir gert honum kleyft að
krefjast sæmilegra launa fyrir síld-
arvinnuna og trygt honum skilvísa
greiðslu verkalaunanna.
Heyrst hefir að stjórn Söltunar-
félagsins hafi tekið þessa ákvörðun
með það fyrir augum, að félaginu
gengi betur, eftir en áður, að fá
skip til að skifta við sig. Petta er
hin mesta hugsunarvilla. Fyrst er
það, að sá sem byrjar á að undir-
bjóða aðra, vekur strax á sér þann
grun, að hann, einhverra hluta
vegna, standist ekki fulla sam-
keppni við aðra. Petta verður allt
eins oft til að hrinda viðskiftamönn-
unum frá, eins og að draga þá að.
í öðru lagi hefir undirboðið, þegar
opinbert er orðið, þær eðlilegu af-
leiðingar að aðrir fara jafn Iágt, og
hin bætta aðstaða, sem undirboðið
átti að veita, er þar með horfin úr
sögunni. Aðstaða félagsins er því
í engu bætt með þessari ráðstöfun.
En þetta er ekki alvarlegasta hlið
málsins, þó alvarleg sé, hvað snert-
ir einstaklinga Söltunarfélagsins. —
Voðinn, sem þessi ráðstöfun leiðir
yfir verkalýðinn, er sá, að stofnað
er til kauplækkunar hjá öilum
verkalýð, sem við síldarverkun
vinnur. Söltunarlaunin lækka, og
þar með þykjast atvinnurekendur
fá átyllu til að krefjast kauplækk-
unar hjá síldarfólkinu, átyllu, sem
ekki var til, meðan söltunarlaunin
voru fast ákveðin af Síldareinka-
sölunni. Og hver ábyrgist nema
37. tbl.
verkalýðurinn láti undan þegar
atvinnuíeysi þjáir allan fjöld-
ann? Parna fyrir utan er framkoma
stjórnar Söltunarfélagsins bein svik
við verklýðssamtökin.
Verkakvennafélögin, sem ákveða
kauptaxta við síldarverkun, voru
búin að gefa út taxta sína fyrir
þetta ár. Taxtarnir voru miðaðir
við, og settir í því fulla trausti, að
saltendur fengju síldarverkunina
eins vel borgaða og undanfarin
sumur. Að bjóða söltunarlaunin
niður, eru því bein svik við verk-
lýðsfélögin, þar sem undirstaðan
— sem kauptaxtarnir byggjast á —
raskast. Verður það aldrei um of
átalið, að það skuli vera stjórn
verklýðsfclags, sem byrjar á þeim
leik. —
Og það skeður fleira ólíklegt en
þetta í þessu máli.
Blað kommúnistanna hér á staðn-
um, »Verkam.«, mælir þessu athæfi
bót; telur það rétt og eðlilegt og
til gróða fyrir verkalýðinn. Blað,
sem í tíma og ótíma ætlar að
springa af kauphœkkunarretnbingi,
heldur því fram, að verkalýðurinn
eigi að hækka kaupið ár frá ári,
án tillits til ástands atvinnuveg*
anna og atvinnurekenda, og aldrei
fær nógsamlega úthúðað gætnari
mönnum verklýðshreyfingarinnar,
sem starfa af viti að kaupgjalds-
málunum.
Og ástæður blaðsins fyrir þessu
eru aðallega tvær. Söltunarfélag
verkalýðsins hafi ekki ástæðu til
að ætla sér gróða af síldarsöltun-
inni og eigi að auka hag sjómarma
með því að bjóða söltunarlaunin
niður.
Þarna er ágætur spegill afverka-
málahyggindum Einars Olgeirsson-
ar og samherja hans.
Kaup verkafólksins á að hækka