Alþýðumaðurinn - 21.07.1931, Side 1
HVÍI)ÍO CiAMU
ALÞYDUMAÐURINN
I. árg.
Akureyri,
þriðjudaginn 21 Júlí 1931.
40. tbl.
Kaupdeilan.
Fyrir átta árum síðan hóf eg starf-
semi mína við síldarsöltun hér á
Akureyri.
Ýmsir vinnuveitendur litu þegar
í byrjun óhýru auga til þessa at-
vinnufyrirtækis og reyndu á ýmsan
hátt að spilla fyrir því bæði utan
lands og innan.
Aftur á móti var það gleðiefni
fyrir verkalýð þessa bæjar að fá
nýtt söltunarfélag hér á Akureyrii
og þannig aukna atvinnu, þar sem
söltunin var aita? að minka hér inn-
frá árin á undan og ýmsir voru
farnir að hafa þá trú, að hvergi
væri hægt að salta síld nema á
Siglufirði.
En árin liðu og altaf jókst sölt-
unin hér á Akureyri og við Eyja-
fjörð og nú er svo komið að salt-
að er á flestum bryggjum og jafn-
vel farið að byggja nýja bryggju
til þessara afnota.
Strax á fyrsta starfsári mínu var
kaupið við síldarverkun hækkað frá
því sem það hafði verið árið á und-
an, í þeirri góðu trú að þetta nýja
fyrirtæki greiddi það. Síðan hefir
það altaf verið hækkað ár frá ári,
altaf í trausti þess að eg héldi þann
taxta sem verkalýðsfélögin hafa sett.
Öll þessi ár hefir hver einasti verka-
maður ðg kona fengið kaup sitt
skilvíslega greitt, samkvæmt settum
taxta og á nokkrum liðum hærra en
gildandi taxti hefir ákveðið.
Svo kemur árið 1931 og Verka-
kvennafélagið Eining gefur út taxta
sinn og enn er hækkun á ferðinni.
En það einkennilega er að taxtinn
er eingöngu hækkaður á sérstök-
um verkunaraðferðum, t. d. fyrir
að hausskera og slægja um 0,75 á
tunnu og fyrir að hausskera og
krydda um J,60 á tunnu.
Nú var það öllum vitanlegt, sem
nokkuð til þessara mála þekkja, að
þessi sérverkun sem um ræðir hér
að framan, og sem kauphækkunin
kemur fram á, var undanfarið nær
eingöngu framkvæmd á minni sölt-
unarstöð t. d. síðasta ár 3400 tunn-
ur hausskornar og slægðar og 2600
tunnur hausskornar og kryddaðar.
Pað leit því þannig út að sérstak-
lega væri verið að ráðast á mig
með þessari hækkun; enn átti að
reyna í mér þolrifin og vita hvort
ég héldi ekki settan taxta.
En þar sem svo freklega var að
farið og ég vissi að þetta voru
ráð kommúnista, sem í bráð- hafa
náð yfirhönd í Verkakvennafélaginu,
var eg strax ákveðinn í að fylgja
ekki þessum taxta, en mundi aftur
á móti hafa sætt mig við að greiða
sama taxta og Verkakvennafélag
Siglufjarðar hefir sett upp. Komm-
únistar hafa því eins og fyr unnið
félagmu hið mesta ógagn.
Stuttu eftir að taxti Einingar var
birtur, komu saltendur saman á
fund til að ræðá um sín mál.
Var þar samþykkt að færa verk-
unargjaidið, sem tekið er af síldar-
eigendum, niður um 0,25 aura á
tunnu.
í tilefni af þeirri lækkun var taxti
Verk. Eining tekin til umræðu og
sáu saltendur sér ekki fært að greiða
hærri söltunarlaun nú en í fyrra.
Var þá kosin nefnd til að leita
samkomulags við V, Eining. —-
Nefndin skrifaði stjórn félagsins
bréf og óskaði eftir viðtali við
hana. Stjórnin sinti þessu boði
og komu báðir aðilar saman á
fund. Nefndarmenn lýstu þar ósk-
um saltenda og buðu félaginu að
greiða sama taxta og í fyrra, og
óskuðu eftir að stjórnin kállaði
saman félagsfund til að ræða um
þetta tilboð saltenda.
Eftir nokkra daga tilkynnir for-
maður Verkakvennafélagsins, Elísa-
bet Eiríksdóttir, mér sem einum
nefndarmanni, að félagið haldi fast
við sinn taxta og muni halda hon-
um fram til streitu. Engan fund
hafði sljórnin kallað saman í fé-
laginu. —
Saitendur komu þá aftur saman
á fund og samþykktu að auglýsa
þann taxta sem birtur hefir verið
í blöðunum hér,
Pað skal tekið fram, að Haraldur
Ounnlaugsson, framkvæmdastjórí
Samvinnufélags Sjómanna, gaf leyfi
til að láta setja nafn sitt undir
þann taxta, en á síðustu stundu
afíurkallaði hann það vegna þess,
að meirihluti stjórnarinnar bannaði
honum það.
Þegar hér var komið málum,
hótuðu kommúnistar vinnustöðv-
un. — En síld kom í Hrísey, á
Svalbarðseyri og Jötunheima, en
ekkert bar á neinni vinnustöðvun.
Hvers vegna? Vegna þess, að
vinnustöðvuninni var beint að vissri
söltunarstöð.
Og að morgni þess 18. þ. m.
var vinnustöðvunin framkvæmd á
söltunarstöð minni, en hún mis-
tókst algerlega. — Mun mörgum
þykja það ærið óverðskuldað, þar
sem vitanlegt er, að þessi stöð
hefir um mörg undanfarin ár hald-
ið uppi kaupi við þessa vinnu.
Hverjar orsakir lágu til þessa? —
Félag er hér í bænum, sem heitir
Söltunarfélag Verkalýðsins. Fram-
kvæmdastjóri þess og stofnandi er
Steinþór Guðmundsson.
í fyrra saltaði félagið af skipum
Samvinnufélaga Sjómanna á ísafirði
og Akureyri. En nú í ár fundu