Alþýðumaðurinn - 24.10.1931, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUM AÐ URINN
íunnið inn til fólksins í Ólafsfirði,
hefði síldin verið verkuð þar heima,
en nú kemur öll þessi upphæð til
útgjalda fyrir Ólafsfjörð.
Hríseyingar höfðu í sumar veiði-
leyfi fyrir 7000 tunnur. Þeir verk-
uðu síld sína heima. Verkunar-
launin hjá þeim (kr. 4,50 á tn.)
klaupa upp á 31 þús. og 500 kr.
og þó nokkru meira, því þeir tengu
að sérverka nokkuð af síldinni, þar
sem matsmenn voru á staðnum. —
Þessir peningar renna inn til Hrís-
eyinga, gagnstætt því sem Dalvík-
ingar og Ólafsfirðingar búa við, og
eru fundnir peningar fyrir þá, því
þeir létu heimafólk sítt verka
síidina.
Munurinn er auðsær og áberandi.
Þó þessir staðir hafi verið nefnd-
ir, hafa þeir enga sérstöðu í þess-
um málum. Annar hver hiuti sög-
unnar getur endurtekið sig í flest-
um sjóþorpum norðanlands. Rauf-
arhöfn, Skálar, Húsavík, Grenivík,
Hjalteyri, Litli-Árskógssandur, Hrís-
ey, Dalvík, Ólafsfjörður, Hofsós,
Sauðárkrókur, SkagaslrÖnd, Hvams-
tangi, Steingrímsfjörður og eflaust
fleiri sjávarþorp geta stundað síld-
veiði á smábátum, sér til hagsbóta,
ef rétt er að farið. En því aðeins
er þetta hægt, að í stjórn Stldar-
einkasölunnar ráði menn, sem eitt-
hvað vilja fyrir smáútgerðina gera
— en eins og þau mál standa nú
er síður en að svo sé.
í sumar fóru Hríseyingar nokk-
urnvegin sæmilega út úr viðskift-
unum við Síldareinkasöluna, af því
að stærri saltendur voru rétt við
hliðina á þeim. Þegar stærri salt-
endunum voru færðar tunnurnar
og saltið heim til þeirra, var svo
erfitt að neita smábátaeigendunum
um það sama, þó að í nokkru brasi
gengi um að fá tunnur og salt
eins og með þurfti. Annars virðist
það stefna framkvæmdastjórans,
Péturs Ólafssonar, sem var einvald-
ur hér í sumar ? þessum málum,
að gera smábátaeigendum svo erf-
itt og kostnaðarsamt fyrir, sem
framast var unt. Viðskifti hans og
Dalvíkinga sýna þetta best og
verða þau því nokkuð rakin hér.
Eins og áður er getið, höfðu
bátar á Dalvík veiðileyfi fyrir 4000
tunnum, Var það ætlun útgerðar-
mannanna að verka síldina heima
og láta fólk það, er við bátana
s*arfaði í vor, og þeir urðu að sjá
fyrir sumaratvinnu, vinna að verk-
uninni. Þeir fóru fram á að fá
tunnur og salt flutt þangað á höfn-
ina og að matsmaður væri skip-
aður ti! að hafa eftirlit með söltun-
inni. Við þetta var ekki komandi.
Söltunarleyfi fengu þeir ekki nema
þeir sæktu tunnur og salt inn til
Akureyrar og skiluðu síldinni full-
saltaðri til mats á þeirri útskipun-
arhöfn hér við fjörðinn, sem fram-
kvæmdastjórinn tiltæki. — Skeyti,
sem Dalvíkingarnir sendu fram-
kvæmdastj. um þessi mál, svaraði
hann ekki. Næsta beiðni þeirra
var að mega taka tunnur og salt í
Hrísey — þurfa ekki að sækja það
hingað inneftir — en því var líka
neitað og skip, sem kom með
tunnur til Hríseyjar, var látið fara
inn til Jötunheima og losa þar
tunnur og salt, en hvorttveggja var
hér til, rétt við hliðina á þeirri sölt-
unarstöð. Niðurstaðan varð sú, að
Dalvíkingarnir vildu ekki leggja í
allan þennan aukakostnað, er Síld-
areinkasalan vildi gera þeim, og
keyptu verkun á síldinni á Siglu-
firði, en fólkið á Dalvík sat atvinnu-
lítið heima.
Aðrir smásaltendur hér úti með
firðinum, hafa líka sögu að segja.
Ólafsfirðingar hafa enn ekki salt-
að síld þar heima, svo teijandi sé.
En þeir hafa dágóð skilyrði til
þess og gætu það sjálfsagt, sér til
sæmilegs hagnaðar. Þeir hafa góða
bryggju til félagssöltunar og upp-
lagspláss sæmilegt, með því að
laga það dálítið til, Og ekki vant-
ar fólkið til að verka síldina. Getur
varla hjá því farið, að síldarsöltun
rísi þar upp, ef Síldareinsasalan
sýnir sæmileg liðlegheit. Atvinna,
sem skiftir fleiri tugum þúsunda, á
ekki að ganga Ólafsfirðingum úr
greipum.
Því er haldið fram af P. Ól- og
öðrum stórútgerðarsinnuðum mönn-
um, að síldin hjá smábátamönnun-
um sé ekki eins góð og hjá stærrr
saltendunum. Reynslan er sú, afr
síld þeirra er yfirleitt alt eins góð'
og síldin á stærri söltunarstöðvun-
um. Smásaltendurnir virðast hafa
meiri áhuga fyrir vöruvöndun en
stórlaxarnir og fara ekki fram á að
síld þeirra sé tekin, nema hún sé
góð vara. Það þarf því ekki að
kvíða því að vöruvöndun fari aftur
þó smábátasíidveiðin aukist.
Þess var getið í upphafi þessarar
greinar, að smáútgerðarmenn tækju
sjálfstæðan þátt í kosningu fulltrúa
á aðalfund Síldareinkasölunnar.
Þetta er alveg rétt stefna. Þeir eiga
ekki samleið með stærri útgerðar-
mönnum, og framtíð þeirra, sem
síldveiðenda og verkenda, er undir
því komin að þeir eigi fulltrúa, í
stjórn þess fyrirtækis, sem með
síldarsöluna fer, hvort sem það nú
heitir Síldareinkasala, samlag eða
eitthvað annað. Verkalýður lands-
ins hefir séð það að hann verður
að sjá hlut sínum borgið sjálfur.
Þessvegna hefir hann samtök og
samvinnu um hagsniunamál sín.
Smábátaeigendurnir verða !íka að
hjálpa sér sjálfir. »Stóri bróðir«
gerir það ekki.
Einn af smœlingjunum.
Úr bæ 09 bygð.
Eiríkur Leifsson kaupmaður í
Rvík setti upp íslenska skógerð á
sl. vori. Heíir hann síðan gert ýms-
ar tilraunir með íslensk skinn til
skógerðar, og hepnast vel. Par á
meðal hefir hann látið búa til mikið
•af selskinnsskóm og selt þá til Eng-
íands fyrir gott verð. íleppa og hos-
ur býr hann til úr sútuðu sauðskinni.
Eru skinnin klipt og loðnunni snúið
inn. Er þetta hvorttveggja mjög hlýtt.
Einnig hefir Eiríkur látið búa tilleik-
íimis- og dansskó úr íslenska sauð-
skinninu, og hefir hvorutveggja
reynst vel.
Abyrgðarmaður
Erlingur Friðjónsson,
Prentsm. Björns Jónssonar.