Alþýðumaðurinn - 10.11.1931, Side 1

AL ÞÝÐUMAÐD RINN
I. árg.
Akureyri, t’riðjudaginn 10. Nóv. 1931.
67. tbl.
Samvinna.
Mótspyrna.
Ég var staddur í einni af minni
sölubúðum bæjarins hér um daginn.
Pað var hávaðasamt, því verið var
að tala um kaupdeiluna milli bæj-
arins og Verkamannafélagsins. —
Slagurinn stóð fyrst á milli kaup-
mannsins og tveggja verkamanna,
en síðan bættist skipstjóri af einu
vélskipinu í hópinn og veitti kaup-
manninum að málum,
Ég var áheyrandi. Lagði ekkert
til málanna. Verkamennirnir héldu
fram hlut verkamannanna með venju-
legum rökum, en kaupmaðurinn og
skipstjórinn töldu það eina bjarg-
ræðið, að fá kaupið lækkað.
Ekkert sérstakt var við þessa
deilu. Engin ný rök í þessum mál-
um. Ekkert kom þar fram, sem
bent gæti á leið út úr þeim erfið-
leikum, er að atvinnulífinu steðja
Engar nýjar orsakir fundnar fyrir
kreppunni. En deila þessi vakti
athygli mína vegna þess hverjir það
voru, sem deildu.
Afstaða verkamannanna var ljós
og auðráðin. Peir voru að verja
rétt sinn og möguleika til lífsupp-
eldis. Hitt var óskiljanlegra hvað
kaupmanninum og skipstjóranum
gat gott af því skinið að verkalaun
almennings lækkuðu.
í deilunni við sjómenn halda út-
gerðarmenn því fram, að altaf sé
tillit tekið til þess kaups, sem há-
setarnir fá, þegar samið er um kaup
yfirmanna á skipunum. — Hlutur
skipstjóra á því að vera því minni,
sem hásetarnir hafa verri kjör. Nú
stuðlar kauplækkun hjá einum
flokki verkamanna til þess sama
hjá öðrum. Kauplækkun hjá verka-
mönnum í landi gefur útgerðar-
mönnum undir fótinn að lækk a
kaup sjómannanna. Hagur allra
þeirra, sem fast kaup taka fyrir
vinnu sína, er því best tryggður
með því að hvergi riðlist fylkingaf
verkalýðsins, og kaupið falli hvergi
— siro hægt sé að byggja kröfu
um lækkuð !aun annara á.
Þegar skipstjórar eru útgerðar-
menn líka, er aðstaða þeirra skiljan-
leg. Pá eru þeir keppendur verka-
fólksins um gæði krásarirmar. En
þegar þeir eru samherjar verkalýðs-
ins í baráttunni við útgerðarmenn-
ina, eins og þessi skipstjóri, sem
hér hefir verið rætt um, hefir altaf
verið og er, þarf alveg sérstaka
hagfræði til að sjá sinn hag betri
við það að hagur samherjanna
versni.
En þetta er mjög algengt fyrir-
brigði meðal skipstjóra, og það
verður ekki auðveldlega skýrt nema
á einn veg. — Pann, að þeir viti
harla lítið hvað þeir eru að gera,
er þeir berjast við hlið útgerðar-
mannsins gegn verkalýðnum. — Að
þeir viti ekki að þeir um leið eru
að berjast gegn hagsmunum sjálfra
sín, svo ekki sé kent um verri
hvötum.
Eitt skal ég þó taka fram, skip-
stjórunum til málsbóta, og það er,
að ef þeir ganga með þá drauma,
að þeir séu að verða útgerðar-
menn, eru þeir bara dálítið á und-
an tímanum sem kaupníðingar,
En nú komum við að kaupmann-
inum, sem vill lækka kaup verka-
fólksins.
Erlendis eru smákaupmenn og
verslunarfólk hjá stórkaupmönnum,
alstaðar með í samtökum alþýð-
unnar, og víða framarlega. Versl-
unarfólkið veit það, að altaf er leit-
að samræmis milli kaups hinna
ýmsu starfsveita verkalýðsins. —
Lækki kaup almenns verkafólks,
fylgir kauplækkun á eftir hjá versl-
unar- og skrifstofufólki. Og í bar-
áttunni, sem stétt, finnur verslunar-
fólkið vel hve mikill styrkur því er
að sambandinu og samvinnunni við
verkalýðinn.
Smákaupmennirnir erlendis hafa
fyrir löngu fest sjón á því, að
gengi þeirra er alt undir því kom-
ið, að almenningur hafi við góð
kjör að búa. Undirstaða almennr-
ar velmegnunar er það, að hinn
vinnandi lýður hafi sem hæst kaup.
Peir taka því ótrauðan og öflugan
þátt í baráttu verkalýðsins. Með
því tryggja þeir sinn hag best.
Við íslendingar höfum sérstöðu
á þessu sviði. Sérstöðu, sem bygg-
ist á misskilningi smákaupmann-
anna og meginhluta verslunarfólks.
Smákaupmennirnir eru víðasthvar
stoð og styrkur atvinnurekendanna
í baráttanni gegn alþýðusamtökun-
um. Sumir þeirra gefa sig upp
sem verstu alþýðuféndur. Verslun-
arfólkið fylgir húsbændum sínum
undantekningarlítið að málum. T.