Alþýðumaðurinn - 05.12.1931, Blaðsíða 1

I. árg.
A'ureyri, Laugardaginn 5. Des. 1931.
74. tbl.
Síldareinkasðlunoar.
Af fundi þessutn berast ekki glæsí-
legar fiéttir. Samkvæmt bráðabyrgðar-
yfirliti eru skuldir einka-ölunnar taídar
rúmar 2 miilj. kr. og 109 þúsund
síldartunnur liggja enn öseldar hér
beima óg erlendis. Á Fimtudaginn
var þriggja manna nefnd send á fund
ríkisstjórnarinnar til að spyrjast fyrir
um hvað hun hygði með skuldir einka-
sölunnar, en Inín svaraði því til, að
hún réði ekki ein fram úr því, það
yrði næsta þing að gera.
Tillaga kom fram frá fulltrúum út-
gerðarmanna í Suðurlandskjördæmi,
urn að einkasalan gefi sig upp sem
gjaldþrota fyrirtæki, og láti ríkisstjprn-
in gera hana upp Lika komu fram
tillögur frá fulltrúa útgerðarmanna á
Austfjörðum. Taldi hann niðurlagn-
ingu einkasölunnar, án þess að annað
lögverndað fyrirkomulag komi í stað-
inn, dauðadóm yfir íslenskum síidar-
útvegi, en vildi að nefnd manna gerði
tillögur um framlíðarskipulag síldar-
útvegsmálanna, er lagðar verði fyrir
næsta Alþingi. Pá fíutti hann áskor-
un til útgerðarstjórnar ríkisins, að gerð
verði tilraun með útflutning á ísvar-
inni síld frá Austfjörðum, en þar er
nú mikill millisíldarafli, eins og kunn-
ugt er. —
í fyrrakvöld voru umræður orðnar
heitar og neitaði Sveinn Benediktsson
að hlýða fundarsköpum um ræðutíma
— kvaðst tala svo lengi sem sér vel
líkaði. Sleit fundarstjórí þá fundinum.
Kl. 10 í gærmorgun var fundur sett-
ur aftur og tillögum útgerðarmanna-
fulltrúanna vísað frá með rökstuddri
dagskrá frá fundarstjóra, þess efnis,
að þar sem núverandi útflutningsnefnd
færi með mál og reikninghald Síldar-
einkasölunnar til næsta nýárs, væri
ekki tímabært að ákveða að gefa einka-
söluna upp, og tæki fundurinn því fyrir
næsta mál á dagskiá.
Pegar til kosningar úlflutningsnefnd-
ar kom, komu fulltrúar stórútgerðar-
manna sér ekki saman um neitt full-
trúaefni ög sátu því hjá, en jafnaðar-
menn kusu þessa menn f nefndina:
Erling Friðjónsson Ak.
Finn Jónsson Ísafírði.
Gunnlaug Sigurðsson Siglufirði.
Jón Pétursson Reykjavík.
Og til vara:
Haildór Friðjónsson Ak.
jón Kristjánsson —
Porsteinn Sigurðsson —
Haraldur Gunnlaugsson —
Einnig annan endurskoðanda einka-
sölureikninganna:
Porst. Porsteinsson, Akureyii.
Rikisstjórnin tilnefn.'r fimta manninn
í útflutningsnefndina og snnan endur-
skoðandann.
Pegar að fundarsliium kom, vildu
þeir Sv-inn Benediktsson og Hav-
steinn Bergþórsson láta bóka í fund-
argerðabókina yfirlýsingu frá sér, um
það að þeir teldu framkomu þeiria,
sem eyðilögðu tillögu þeirra félaga,
glæpsamlega, og þeir teldu þá eiga
að sæta ábyrgð fyrir þá framkomu,
ef þe r tkki væru sekir við hegningar-
lögiri E i fundarsljóri neitaði að láta
bóka yf iiýsinguna. Var fundi slitið
um hádegi í gær.
Mun nánar verða sagt af fundinum
þegar fulltrúarnir koma heim.
Kaupfélag Alþýðu í Rvík hefir á-
kveðið að opna ekki sölubúð, meðan
verslunarástandið er eins og það er
um þessar mundir, en stjórn félagsins
annast pöntuu á nauðsynjavörum fyrir
félagsmenn, sem þeir svo fá fyrir
kostnaðarverð.
Hfpi Akureyrar
og viðsklftin við Breta
síðan 1917.
Síðan haustið 1914, er ég kom
hingað 22. September, hefir Akur-
eyrarkaupstaður notað mest innflutt
kol og steinolíu til herbergjahitun-
ar og matsuðu, en steinolíu og
paraffínkerti til Ijósa, þar til raf-
orkustöð bæjarins var byggð 1922,
við neðsta Glerárfossinn-
Tjónið, sem bæjarbúar hafa bak-
að sér með því að byggja þá stöð,
sem notar aðeins 16 metra fallhæð,
og láta þar við sitja; í stað þess
að byggja hér suður í bænum,
niður við sjó raforkustöð, notandi
86 til 87 m. nýtilega fallhæð, Glerá
stífluð yst í Trölihylsgljúfrinu, eins
og ég kvatti raforkunefnd Akureyr-
ar og bæjarbúa til að gera árið
1920 og a'rið 1921, þ. e. nærri sex-
falt sterkari stöð fyrir ®/s miljón kr.
gulls, hefir numið síðan hauslið 1921,
að þrætan milli Jóns Sveinssonar
bæjarsljóra og mín, stóð sem hæst
út af ráðstöfun raforkunefndar og
meirihlufa bæjarstjórnar, 71/* miljón
kr. guhs, sé miðað við kostnað
innfluttra kola og annars eldsneytis
í bænum síðan, en 2 (tveimur)
miljónum króna gulls, sé miðað
við vissar tekjur af raforkustöð hér
niður í bænum, notandi áðurnefrida
fallhæð; rafmagnið frá henni selt
til Ijósa á 30 aura kvst,, ti! íðnaðar
á 6 til 8 au. kvst. um árið, en ti1
herbergjahitunar og matsuðu á l1/*
til 2 aura kvst.
Kostnaður stöðvarinnar í suður-
Jbænum, samkv. áætlun minni, birtri
f blöðum bæjarins, var að eins 150
þús. kr. hærri, en kostnaður stöðv-
ar þeirra B. og W. við neðsta foss-